25 jaar geleden werd de journalist Sander Thoenes door Indonesische troepen vermoord in Oost-Timor. De 30-jarige Nederlander werkte voor The Financial Times en werd doodgeschoten toen hij verslag deed van de onafhankelijkheidsstrijd op het eiland.
De daders zijn nooit voor de rechter verschenen. Prabowo Subianto, de omstreden oud-legerleider die op het punt staat om president van Indonesië te worden, wordt met de kwestie in verband gebracht.
Thoenes vertrok na jarenlang te hebben gewerkt in Moskou naar Indonesië, waar hij verslag deed van de gevolgen van een historisch referendum. De bevolking van Oost-Timor koos na 24 jaar bezetting door Indonesië voor onafhankelijkheid. De bezetter nam nog een keer wraak: Indonesische troepen en Oost-Timorese milities vermoordden 1500 mensen, staken huizen in brand en deporteerden een kwart van de bevolking.
Thoenes was op 21 september 1999 in een buitenwijk van de hoofdstad Dili toen hij door motorrijders in uniforms van het Indonesische leger werd achtervolgd en beschoten. De volgende dag werd zijn lichaam teruggevonden. De twee Indonesische militairen die volgens de Verenigde Naties verantwoordelijk zijn voor de moord werden nooit berecht.
Prabowo SubiantoAankomend president Prabowo vormde als legerleider destijds de speciale eenheid die gewelddadige operaties in Oost-Timor in gang zette. Hij zou betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen, al heeft hij dat zelf altijd ontkend.
Prabowo werd in 1998 aan de kant gezet, maar zijn milities zetten de bikkelharde strijd door. Daarbij werd uiteindelijk ook Thoenes vermoord. Kort daarvoor had Thoenes nog een corruptieschandaal blootgelegd waarbij de familie van Prabowo betrokken was.
Afgelopen februari won Prabowo de verkiezingen. Wat voor president hij zal zijn, is moeilijk in te schatten. Als generaal stond hij bekend als een bikkelharde leider met een kort lontje, maar hij zou op latere leeftijd milder zijn geworden.
Daders vaak vrijuitThe Financial Times benadrukt op Thoenes' sterfdag hoe belangrijk het is dat journalisten veilig hun werk kunnen doen. Daarbij verwijzen ze onder meer naar het grote aantal journalisten dat sinds 7 oktober is gedood in Gaza.
De daders van moorden op journalisten gaan relatief vaak vrijuit. In bijna vier op de vijf moorden op journalisten die sinds 2013 zijn gedocumenteerd werd niemand gestraft.
nos.nl