De vervuiling van het grond- en oppervlaktewater met meststoffen is de laatste jaren niet afgenomen, maar juist iets toegenomen. Dat blijkt uit een vierjaarlijkse rapportage van het RIVM en andere onderzoeksinstituten. Daarmee voldoet Nederland niet aan de Europese nitraatrichtlijn.
Het grondwater en het oppervlaktewater bevatten op veel plekken te veel nitraat. De kwaliteit van het drinkwater staat hierdoor in sommige delen van Nederland onder druk, zegt het RIVM. Nitraat is slecht voor de gezondheid en het kost drinkwaterbedrijven soms grote moeite het drinkwater op orde te krijgen.
Ook verdwijnen door hoge concentraties meststoffen sommige planten en dieren uit het water en komen er meer giftige blauwalgen.
Problemen vooral in Zuid- en Oost-NederlandDe problemen spelen vooral op de zandgronden in het zuiden en oosten van het land en op de lössgronden in Zuid-Limburg, zegt onderzoeker Jappe Beekman van het RIVM. Bij de klei- en veenbodems in het westen is de grondwaterkwaliteit "prima op orde". Dat komt doordat die grondsoorten water beter vasthouden. Toch is ook in het westen het oppervlaktewater in meren en rivieren te veel vervuild.
Het RIVM rapporteert sinds het begin van de jaren negentig aan de Europese Unie over de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater in ons land. Tot 2012 ging de kwaliteit omhoog, maar de afgelopen twaalf jaar is die niet verder verbeterd.
Dat de kwaliteit nu iets achteruit is gegaan, komt door de droge zomers van 2018, 2019 en 2020. In droge zomers wordt het nitraat minder verdund met regenwater en wordt het minder goed afgebroken.
Europese CommissieDe rapportage van het RIVM gaat over de jaren 2020-2023. De afgelopen zomer was juist erg nat. Daarom is de verwachting dat de waterkwaliteit de komende tijd weer iets toeneemt, zegt Beekman. Maar structureel gaat het niet beter.
Mede daarom heeft de Europese Commissie twee jaar geleden de zogenoemde derogatie voor Nederland ingetrokken, de EU-uitzondering voor Nederlandse boeren om meer mest te mogen uitrijden. Daardoor mogen Nederlandse melkveehouders steeds minder mest uitrijden. Maar dat heeft dus nog niet voldoende geholpen.
Minister Wiersma van Landbouw wil de regels voor het uitrijden van mest versoepelen. Het rapport maakt dat nog moeilijker. Juist gisteren stuurde de Europese Commissie een brief waarin de plannen van Wiersma voorbarig worden genoemd. Als Nederland niet genoeg doet om de situatie te verbeteren, kan de Europese Commissie in het uiterste geval Wiersma dwingen meer maatregelen te nemen.
nos.nl