Het is crisis in de Europese industrie. Eerder deze week nog maakte een Duitse staalfabrikant bekend duizenden banen te schrappen. Verschillende automakers zijn van plan fabrieken te sluiten. En de Europese droom op duurzame batterijen Northvolt is zo goed als failliet.
De Europese Unie wil daarom snel actie ondernemen. De nieuwe Europese Commissie, waar het Europees Parlement vandaag mee instemde, zal grotendeels in het teken staan van het verbeteren van de Europese concurrentiekracht. Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen zei vandaag dat ze met een pakket aan maatregelen de Europese industrie uit het slop wil trekken.
Volgens Ingrid Thijssen, voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW, is dat hoognodig. "Je ziet dat bedrijven nu al vertrekken of hun investeringen ergens anders doen. Europese bedrijven kunnen niet meer goed concurreren met bedrijven uit Amerika of China."
Grote problemenDat het zo slecht gaat heeft grofweg drie redenen, zo schreef oud-premier van Italië Mario Draghi eerder dit jaar in een rapport over de toekomst van de Europese concurrentiekracht. Europa is niet innovatief genoeg, met name in vergelijking met de VS en China. Energieprijzen in Europa zijn te hoog. En Europa is te afhankelijk van andere landen voor grondstoffen en veiligheid.
Europa loopt vooral achter op het gebied van hoogwaardige technologie. Van de vijftig grootste techbedrijven in de wereld zijn er maar vier Europees. In Europa is de economische opbrengst voor elk gewerkt uur lager dan in de VS. Dat gat wordt op dit moment alleen maar groter.
De hoge energieprijzen zijn een ander groot probleem, met name voor de zware industrie als staal- en kunstmestproducenten. Op dit moment zijn elektriciteitsprijzen zo'n 2 à 3 keer hoger dan in de VS en gasprijzen zelfs 4 tot 5 keer hoger. Dat maakt het voor bedrijven lastig om voor dezelfde prijs als hun niet-Europese concurrenten hun producten te maken.
Ook is Europa té afhankelijk van andere landen. Een groot deel van belangrijke grondstoffen voor de industrie, zoals lithium voor batterijen, komt namelijk uit China. Voor zijn veiligheid heeft Europa verder lang op de Verenigde Staten gerekend, iets wat sinds de herverkiezing van Trump geen zekerheid meer is.
Drie prioriteitenOm de Europese industrie te redden wil Von der Leyen daarom op die drie onderwerpen inzetten. Om te zorgen dat Europa het qua innovatie kan bijbenen met de VS en China moet het bijvoorbeeld voor start-ups makkelijker worden om in heel Europa te groeien.
Voor het verduurzamen van de industrie komt de Europese Commissie in zijn eerste honderd dagen met de Clean Industrial Deal. Die plannen moeten de energieprijzen verlagen en de Europese industrie weer concurrerend maken. Bijvoorbeeld door het creëren van meer vraag naar duurzame Europese producten.
Verder moet Europa meer doen aan zijn eigen veiligheid. Door middel van handelsovereenkomsten moeten aanleveringsketens veiliggesteld worden en de afhankelijkheid van China verminderd worden. Daarbovenop moeten bedrijven beter voorbereid worden op crises.
Om dit alles mogelijk te maken moet er veel meer geïnvesteerd worden, zo'n 800 miljard extra per jaar, becijferde Draghi. Dat geld moet door overheden én bedrijven samen opgebracht worden. Het moet voor bedrijven makkelijker worden om in verschillende EU-landen investeerders en geld te vinden. Ook Europees geld moet daaraan bijdragen.
Ook heeft de Commissievoorzitter beloofd om de administratieve lasten voor bedrijven met een kwart te verminderen. Dat zou veel werk en kosten bij bedrijven moeten wegnemen. Om dat te bereiken heeft ze een Eurocommissaris aangewezen die de Europese regels moet vereenvoudigen.
nos.nl