SyFeed RSS Reader - add sources and read your favorite news.

Deense militair omgekomen bij parachute-ongeluk op Texel De militair die gisteren zwaargewond raakte bij een parachutesprong op Texel, is overleden. Het was een Deen, maakte de krijgsmacht van zijn land vannacht bekend. Details over zijn identiteit zijn verder niet naar buiten gebracht. De Deense militair maakte zondagmiddag een recreatieve parachutesprong boven het eiland. Het ging dus niet om een militaire oefening, maar een particuliere sprong. Wat er precies is misgegaan bij de parachutesprong, is niet duidelijk. Wel zei de Koninklijke Marechaussee gisteren dat de man is gereanimeerd. Forensisch rechercheurs van de marechaussee doen onderzoek naar de toedracht van het ongeluk. Dat onderzoek loopt nog.

1 u

nos.nl

Wekdienst 20/5: Termijn Zelensky zit erop • Vrouwen Ajax en Fortuna spelen bekerfinale Goedemorgen! In Oekraïne zit de eerste termijn van president Zelensky er op, maar zicht op nieuwe verkiezingen zijn er nog niet. En in Tilburg spelen de vrouwen van Ajax en Fortuna Sittard tegen elkaar in de bekerfinale. Eerst het weer: in de ochtend is het op veel plaatsen droog met een afwisseling van wolken en zon. Lokaal komen wel enkele buien voor. Er staat weinig wind. Het wordt 19 tot 22 graden. Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor. Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist? De Iraanse president Ebrahim Raisi en minister van Buitenlandse Zaken Hossein Amir-Abdollahian zijn om het leven gekomen bij een helikoptercrash. De crash was gisteren al, maar het lukte reddingswerkers lange tijd niet om het wrak te bereiken. Volgens de Iraanse staatstelevisie zijn ook de zeven andere inzittenden omgekomen. De heli van Raisi en zijn gevolg stortte zondagmiddag in slecht weer neer in onherbergzaam gebied in het noordoosten van Iran, dicht bij de grens met Azerbeidzjan. Raisi was in de grensregio geweest voor de opening van een dam. Wat er precies is gebeurd, blijft vooralsnog onduidelijk. Lees hier meer over de crash en over wie Raisi was. Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit: Na de laatste speelronde in de Eredivisie werd gisteren in veel stadions afscheid genomen: van fans, van spelers, van trainers en soms zelfs van de Eredivisie zelf, zoals bij het gedegradeerde Vitesse. Kijk hier naar een compilatie van alle afscheidsmomenten: Fijne dag!

1 u

nos.nl

Werkdruk artsen neemt toe door desinformatie: 'Soms heel vervelende gesprekken' Op sociale media circuleren met grote regelmaat filmpjes die bol staan van de medische desinformatie: kinkhoest is een verrijking voor de ontwikkeling van je kind, zonnebrandcrème is kankerverwekkend of van deodorant kun je hartstikke ziek worden. Artsen horen het geregeld terug in de spreekkamer, blijkt uit een enquête van de NOS en artsenfederatie KNMG. Ruim de helft van de artsen die meededen heeft minstens een keer per week te maken met een patiënt die met desinformatie naar de afspraak komt. Dat heeft grote invloed op hun werkdruk, blijkt uit de enquête onder 670 artsen. 55 procent van de ondervraagden heeft minstens een keer per week te maken met een patiënt die verkeerd is geïnformeerd. Bij 14 procent is dat dagelijks of meerdere keren per dag. "Dat aantal is verrassend hoog", zegt KNMG-voorzitter René Héman. Huisarts Anneke Aarts uit Breda ziet dagelijks mensen in haar praktijk die online iets hebben gelezen dat niet klopt. "Het gaat dan vooral over hormonen, vaccinaties en zaken als vitamine B12. Je moet achterhalen waar de patiënt het vandaan heeft, wat hij of zij erover gelezen heeft. Vervolgens moet ik vaak praten als brugman om uit te leggen dat wat zij hebben opgezocht, niet klopt." Uit de enquête blijkt dat het grootste deel van de patiënten met desinformatie over vaccinaties, allergieën, vitamines en anticonceptie naar de afspraak komt. "Het is een enorme belasting voor artsen", zegt Héman. "De werkdruk is al zo hoog. Goede voorlichting geven kost tijd en dat kan ten koste gaan van de patiëntenzorg. Dat willen artsen niet en dat levert stress op." "Ik neem voor iedereen de tijd, maar je moet niet drie van die afspraken achter elkaar hebben, dan loopt het in de soep", beaamt Aarts. Maar dat gebeurt wel regelmatig. "Het kost veel tijd om mensen weer bij te sturen, en een deel laat zich niet bijsturen. Mensen nemen niet altijd aan wat je zegt. Dan kunnen die gesprekken heel vervelend zijn." Eigen onderzoek Aarts ziet ook steeds vaker patiënten die online alles hebben opgezocht over hun eigen klachten en precies denken te weten waar ze last van hebben, zonder dat er een arts aan te pas is gekomen. "Ze komen dan alleen naar de praktijk zodat ik de pillen of de scan kan voorschrijven die zij denken nodig te hebben. Patiënten zijn vaker wantrouwend en mensen denken het zelf beter ter weten. Soms levert dat heel vervelende gesprekken op." Héman, die naast zijn werk bij de KNMG ook een dag per week spreekuur heeft als bedrijfsarts, herkent dit. "Het is lastig omdat medische desinformatie meestal bestaat uit een mix van feiten en verkeerde informatie. Je moet echt even de tijd nemen om te ontleden wat ze zeggen. En die tijd is er vaak niet." Online bestrijden Op sociale media is inmiddels een aantal accounts actief die de strijd aangaan met medische fabeltjes. Zo is er een groep artsen die online campagne voert tegen vapen en op het TikTok-account van Dokters Vandaag geven artsen antwoord op veelgestelde vragen. Om de trend van de dalende vaccinatiegraad bij kinderen te doorbreken, wil demissionair staatssecretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid) onder meer artsen inzetten als influencer om desinformatie over vaccinaties tegen te gaan. Van de artsen die hebben meegedaan aan de enquête van de NOS en de KNMG geeft 15 procent aan wel eens online desinformatie te bestrijden. Aarts probeert dat ook te doen. "Op sociale media reageer ik af en toe op onzinberichten. Dan verwijs ik onder zo'n bericht naar Thuisarts.nl." Breed maatschappelijk probleem 85 procent van de ondervraagden is (nog) niet bezig met het online bestrijden van desinformatie. Omdat ze niet weten hoe, omdat ze vervelende ervaringen hebben gehad toen ze het wel deden of omdat ze het niet hun verantwoordelijkheid vinden. "Hier liggen kansen", zegt Héman. "Wij gaan deze cijfers aangrijpen om een strategie te ontwikkelen. Naast artsen moeten de overheid, influencers en de media hun verantwoordelijkheid nemen en moet er meer onderwijs komen om mensen weerbaarder te maken voor desinformatie. Het is een breed maatschappelijk probleem waar iedereen aan bij moet dragen."

2 u

nos.nl

Op sociale media circuleren met grote regelmaat filmpjes die bol staan van de medische desinformatie: kinkhoest is een verrijking voor de ontwikkeling van je kind, zonnebrandcrème is kankerverwekkend of van deodorant kun je hartstikke ziek worden. Artsen horen het geregeld terug in de spreekkamer, blijkt uit een enquête van de NOS en artsenfederatie KNMG. Ruim de helft van de artsen die meededen heeft minstens een keer per week te maken met een patiënt die met desinformatie naar de afspraak komt. Dat heeft grote invloed op hun werkdruk, blijkt uit de enquête onder 670 artsen. 55 procent van de ondervraagden heeft minstens een keer per week te maken met een patiënt die verkeerd is geïnformeerd. Bij 14 procent is dat dagelijks of meerdere keren per dag. "Dat aantal is verrassend hoog", zegt KNMG-voorzitter René Héman. Huisarts Anneke Aarts uit Breda ziet dagelijks mensen in haar praktijk die online iets hebben gelezen dat niet klopt. "Het gaat dan vooral over hormonen, vaccinaties en zaken als vitamine B12. Je moet achterhalen waar de patiënt het vandaan heeft, wat hij of zij erover gelezen heeft. Vervolgens moet ik vaak praten als brugman om uit te leggen dat wat zij hebben opgezocht, niet klopt." Uit de enquête blijkt dat het grootste deel van de patiënten met desinformatie over vaccinaties, allergieën, vitamines en anticonceptie naar de afspraak komt. "Het is een enorme belasting voor artsen", zegt Héman. "De werkdruk is al zo hoog. Goede voorlichting geven kost tijd en dat kan ten koste gaan van de patiëntenzorg. Dat willen artsen niet en dat levert stress op." "Ik neem voor iedereen de tijd, maar je moet niet drie van die afspraken achter elkaar hebben, dan loopt het in de soep", beaamt Aarts. Maar dat gebeurt wel regelmatig. "Het kost veel tijd om mensen weer bij te sturen, en een deel laat zich niet bijsturen. Mensen nemen niet altijd aan wat je zegt. Dan kunnen die gesprekken heel vervelend zijn." Eigen onderzoek Aarts ziet ook steeds vaker patiënten die online alles hebben opgezocht over hun eigen klachten en precies denken te weten waar ze last van hebben, zonder dat er een arts aan te pas is gekomen. "Ze komen dan alleen naar de praktijk zodat ik de pillen of de scan kan voorschrijven die zij denken nodig te hebben. Patiënten zijn vaker wantrouwend en mensen denken het zelf beter ter weten. Soms levert dat heel vervelende gesprekken op." Héman, die naast zijn werk bij de KNMG ook een dag per week spreekuur heeft als bedrijfsarts, herkent dit. "Het is lastig omdat medische desinformatie meestal bestaat uit een mix van feiten en verkeerde informatie. Je moet echt even de tijd nemen om te ontleden wat ze zeggen. En die tijd is er vaak niet." Online bestrijden Op sociale media is inmiddels een aantal accounts actief die de strijd aangaan met medische fabeltjes. Zo is er een groep artsen die online campagne voert tegen vapen en op het TikTok-account van Dokters Vandaag geven artsen antwoord op veelgestelde vragen. Om de trend van de dalende vaccinatiegraad bij kinderen te doorbreken, wil demissionair staatssecretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid) onder meer artsen inzetten als influencer om desinformatie over vaccinaties tegen te gaan. Van de artsen die hebben meegedaan aan de enquête van de NOS en de KNMG geeft 15 procent aan wel eens online desinformatie te bestrijden. Aarts probeert dat ook te doen. "Op sociale media reageer ik af en toe op onzinberichten. Dan verwijs ik onder zo'n bericht naar Thuisarts.nl." Breed maatschappelijk probleem 85 procent van de ondervraagden is (nog) niet bezig met het online bestrijden van desinformatie. Omdat ze niet weten hoe, omdat ze vervelende ervaringen hebben gehad toen ze het wel deden of omdat ze het niet hun verantwoordelijkheid vinden. "Hier liggen kansen", zegt Héman. "Wij gaan deze cijfers aangrijpen om een strategie te ontwikkelen. Naast artsen moeten de overheid, influencers en de media hun verantwoordelijkheid nemen en moet er meer onderwijs komen om mensen weerbaarder te maken voor desinformatie. Het is een breed maatschappelijk probleem waar iedereen aan bij moet dragen."

Joost Klein voor het eerst sinds Songfestival weer op de planken Ruim een week na zijn diskwalificatie bij het Eurovisie Songfestival heeft Joost Klein voor het eerst weer opgetreden. Hij stond gisteravond in een tent op het Freshtival in Enschede. De belangstelling was zo groot dat veel fans buiten de tent naar Klein moesten luisteren. Klein refereerde met een paar zinnen aan het debacle in Malmö. "Mijn naam is Klein, maar je kunt me niet klein krijgen", zei hij onder meer. Op Instagram plaatste klein na de show een blauw hart met de tekst "Love always wins". Joost Klein werd op de dag van de finale van het Eurovisie Songfestival gediskwalificeerd. Aanleiding was een klacht van een medewerker over de Nederlander. Omroep AVROTROS zei dat Klein "een dreigende beweging" had gemaakt naar de vrouw, nadat hij tegen de afspraak in zou zijn gefilmd. De omroep vond de diskwalificatie disproportioneel, maar organisator EBU staat nog steeds achter het besluit. Klein zei bij het optreden niets over wat er is precies gebeurd.

2 u

nos.nl

Iraanse president omgekomen bij helikoptercrash De Iraanse president Ebrahim Raisi en minister van Buitenlandse Zaken Hossein Amir-Abdollahian zijn om het leven gekomen bij een helikoptercrash, dat meldt vicepresident Mansouri. Volgens de Iraanse staatstelevisie zijn ook de zeven andere inzittenden van het toestel omgekomen. Reddingswerkers hadden de laatste uren zicht op de helikopter waarin de Iraanse president gisteren neerstortte. Er werd "geen teken van leven" waargenomen van de president en de andere mensen aan boord van de helikopter. Reddingswerkers zagen het toestel op zo'n 2 kilometer afstand, voegde hij eraan toe. Een Iraanse functionaris zei al snel dat er weinig hoop was dat Raisi en de andere inzittenden nog in leven waren. De helikopter waarin zij zaten zou volledig in vlammen zijn opgegaan na de crash. Slecht weer De helikopter waarin Raisi samen met de minister van Buitenlandse Zaken en zeven anderen zat, stortte gistermiddag in slecht weer neer in onherbergzaam gebied in het noordoosten van het land. De reddingsoperatie, die uren gaande was, verliep moeizaam door de dichte mist en de duisternis. Meerdere landen, waaronder Rusland en Turkije, boden hun hulp aan bij de reddingsoperatie. Een Turkse drone wist midden in de nacht de locatie van de helikopter vast te stellen met een warmtecamera, meldt het Turkse persbureau Anadolu. Turkije deelde coördinaten met de Iraanse autoriteiten. Het wrak zou op zo'n 20 kilometer van de grens met Azerbeidzjan liggen, op een steile berg. Aan de hand van die coördinaten is vervolgens naar de helikopter gezocht. Raisi was op de terugweg van een bezoek aan Azerbeidzjan en vloog in een konvooi van drie helikopters. Zijn toestel kwam neer in de Iraanse provincie Oost-Azerbeidzjan. De andere toestellen kwamen veilig aan de grond. Wat er precies is gebeurd blijft vooralsnog onduidelijk. In eerste instantie werd op de staats-tv gesproken van een "harde landing". Ook minister Hossein Amir-Abdollahian van Buitenlandse Zaken zat dus in de neergestorte helikopter, evenals zeven anderen. Een hoge functionaris zei tegen de Iraanse staatstelevisie dat er na het ongeluk meermaals contact is geweest met twee inzittenden. Op de Iraanse staatstelevisie werden continu beelden uitgezonden van mensen die baden voor de slachtoffers. Onder anderen door de hoogste leider ayatollah Ali Khamenei was daartoe opgeroepen. Raisi werd in 2021 president van Iran. Daarvoor was hij de hoogste rechter van het land. Onder zijn leiding sloeg Iran een nog conservatievere weg in. Hij werd gezien als protegé en mogelijke opvolger van de hoogste leider ayatollah Ali Khamenei. Hij werd door mensenrechtenorganisaties als rechter medeverantwoordelijk gehouden voor de executie van duizenden politieke gevangenen in 1988, aan het einde van de oorlog tussen Iran en Irak. Zijn presidentschap ging ook gepaard met veel geweld: zo werden de massale protesten na de dood van Mahsa Amini in 2022 hard de kop ingedrukt.

4 u

nos.nl

De Iraanse president Ebrahim Raisi en minister van Buitenlandse Zaken Hossein Amir-Abdollahian zijn om het leven gekomen bij een helikoptercrash, dat meldt vicepresident Mansouri. Volgens de Iraanse staatstelevisie zijn ook de zeven andere inzittenden van het toestel omgekomen. Reddingswerkers hadden de laatste uren zicht op de helikopter waarin de Iraanse president gisteren neerstortte. Er werd "geen teken van leven" waargenomen van de president en de andere mensen aan boord van de helikopter. Reddingswerkers zagen het toestel op zo'n 2 kilometer afstand, voegde hij eraan toe. Een Iraanse functionaris zei al snel dat er weinig hoop was dat Raisi en de andere inzittenden nog in leven waren. De helikopter waarin zij zaten zou volledig in vlammen zijn opgegaan na de crash. Slecht weer De helikopter waarin Raisi samen met de minister van Buitenlandse Zaken en zeven anderen zat, stortte gistermiddag in slecht weer neer in onherbergzaam gebied in het noordoosten van het land. De reddingsoperatie, die uren gaande was, verliep moeizaam door de dichte mist en de duisternis. Meerdere landen, waaronder Rusland en Turkije, boden hun hulp aan bij de reddingsoperatie. Een Turkse drone wist midden in de nacht de locatie van de helikopter vast te stellen met een warmtecamera, meldt het Turkse persbureau Anadolu. Turkije deelde coördinaten met de Iraanse autoriteiten. Het wrak zou op zo'n 20 kilometer van de grens met Azerbeidzjan liggen, op een steile berg. Aan de hand van die coördinaten is vervolgens naar de helikopter gezocht. Raisi was op de terugweg van een bezoek aan Azerbeidzjan en vloog in een konvooi van drie helikopters. Zijn toestel kwam neer in de Iraanse provincie Oost-Azerbeidzjan. De andere toestellen kwamen veilig aan de grond. Wat er precies is gebeurd blijft vooralsnog onduidelijk. In eerste instantie werd op de staats-tv gesproken van een "harde landing". Ook minister Hossein Amir-Abdollahian van Buitenlandse Zaken zat dus in de neergestorte helikopter, evenals zeven anderen. Een hoge functionaris zei tegen de Iraanse staatstelevisie dat er na het ongeluk meermaals contact is geweest met twee inzittenden. Op de Iraanse staatstelevisie werden continu beelden uitgezonden van mensen die baden voor de slachtoffers. Onder anderen door de hoogste leider ayatollah Ali Khamenei was daartoe opgeroepen. Raisi werd in 2021 president van Iran. Daarvoor was hij de hoogste rechter van het land. Onder zijn leiding sloeg Iran een nog conservatievere weg in. Hij werd gezien als protegé en mogelijke opvolger van de hoogste leider ayatollah Ali Khamenei. Hij werd door mensenrechtenorganisaties als rechter medeverantwoordelijk gehouden voor de executie van duizenden politieke gevangenen in 1988, aan het einde van de oorlog tussen Iran en Irak. Zijn presidentschap ging ook gepaard met veel geweld: zo werden de massale protesten na de dood van Mahsa Amini in 2022 hard de kop ingedrukt.

Reddingswerkers hebben zicht op helikopter waarin Iraanse president crashte Reddingswerkers hebben zicht op de helikopter waarin de Iraanse president Ebrahim Raisi gisteren neerstortte, meldt de Iraanse staatstelevisie. Er wordt niets gezegd over de toestand van de president. Het hoofd van de Rode Halve Maan noemt de situatie "niet goed". De helikopter waarin Raisi samen met de minister van Buitenlandse Zaken en zeven anderen zat, stortte gistermiddag in slecht weer neer in een onherbergzaam gebied in het noordoosten van het land. De reddingsoperatie, die al uren gaande is, verloopt moeizaam door de dichte mis en de duisternis. Meerdere landen, waaronder Rusland en Turkije, boden hun hulp aan bij de reddingsoperatie. Een Turkse drone zou de locatie van de helikopter hebben vastgesteld, meldt het Turkse persbureau Anadolu. Turkije heeft de coördinaten gedeeld met de Iraanse autoriteiten. Aan de hand van die coördinaten is vervolgens naar de helikopter gezocht. Raisi was op de terugweg van een bezoek aan Azerbeidzjan en vloog in een konvooi van drie helikopters. Zijn toestel kwam neer in de Iraanse provincie Oost-Azerbeidzjan. De andere toestellen kwamen veilig aan de grond. Wat er precies is gebeurd blijft vooralsnog onduidelijk.

4 u

nos.nl

Twee gewonden bij schietpartij café Brussel In Brussel zijn twee mannen gewond geraakt nadat twee personen op een scooter het vuur hadden geopend op een café. Een van de slachtoffers is zwaargewond, zegt de politie tegen Het Nieuwsblad. Beide slachtoffers zijn met schotwonden naar het ziekenhuis gebracht. De politie kreeg even na 23.00 uur een melding van een schietpartij bij het café, dat zich bevindt aan de Stalingradlaan in het centrum van de Belgische hoofdstad. Hulpverleners troffen de zwaargewonde man daar bewusteloos aan. De daders zijn nog voortvluchtig. Hun motief is nog niet bekend. Ook is niet duidelijk of de daders bekenden waren van de slachtoffers.

5 u

nos.nl

Geweldsuitbarsting in zuiden van Mexico in aanloop naar verkiezingen In het zuiden van Mexico zijn de afgelopen dagen zeker veertien mensen om het leven gekomen bij drie verschillende aanslagen op politici die zich kandidaat hadden gesteld bij verkiezingen. Het geweld in het land is toegenomen in de aanloop naar de algemene verkiezingen van 2 juni. Bendes strijden om territorium en plegen aanslagen op politici en burgers. Geweld in Chiapas De zuidelijke staat Chiapas wordt verscheurd door twee kartels die vechten om de controle over het grensgebied met Guatemala. Via die route wordt door criminelen veel geld verdiend aan migranten- en drugssmokkel. Alleen al dit jaar zijn minstens 134 mensen om het leven gebracht door politiek gemotiveerde aanslagen, onder wie 24 politici die deelnamen aan verkiezingen. Vanwege de ligging is de staat Chiapas een van de drie staten met het hoogste niveau van electoraal geweld. Alleen Guerrero en Michoacán, die het hart vormen van de Mexicaanse karteloorlog, zijn nog gewelddadiger. Aanslagen op politici Donderdag opende een schutter het vuur op een campagnebijeenkomst in het plaatsje La Concordia, zo'n 125 kilometer van de grens met Guatemala. Daarbij kwamen zes mensen om het leven, onder wie een jong meisje en een kandidaat-burgemeester. Zaterdag werd een aanslag gepleegd op een andere kandidaat-burgemeester in Chiapas. Robertony Orozco, kandidaat namens regeringspartij Morena in de stad Villa Corzo, werd op de snelweg onder vuur genomen in zijn auto. Drie mensen kwamen daarbij om het leven. Orozco overleefde de aanslag, maar raakte wel gewond. Kritiek op president De Mexicaanse president López Obrador krijgt intussen veel kritiek op de manier waarop hij omgaat met de bendes. Hij weigert de drugskartels hard aan te pakken, zo zeggen critici. Afgelopen vrijdag ontkende de president op een persconferentie in Chiapas dat er problemen zijn die de staatsgrenzen overstijgen. "Er zijn mensen die beweren dat Chiapas in brand staat. Nee, zoals ik heb uitgelegd ligt het probleem in deze regio en we gaan het oplossen."

6 u

nos.nl

VS trekt laatste troepen uiterlijk half september terug uit Niger De Verenigde Staten zullen uiterlijk 15 september hun laatste troepen terugtrekken uit Niger. Dat hebben de landen gezegd in een gezamenlijke verklaring. Het akkoord kwam tot stand na een vijfdaags overleg in hoofdstad Niamey. Het biedt onder meer garanties voor de veiligheid van Amerikaanse troepen de komende maanden. Het proces van de terugtrekking van de ruim duizend Amerikaanse militairen in het West-Afrikaanse is al ingezet. Vorige maand bereikten het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken en de junta in Niger daarover overeenstemming. Sindsdien zouden al zo'n honderd militairen zijn teruggekeerd. Jihadisme Tot de staatsgreep in Niger van vorig jaar zomer was het land een belangrijke partner van Washington in de strijd tegen jihadistische groeperingen in de Sahel-regio. Door het geweld van deze groeperingen, die banden hebben met Islamitische Staat en al-Qaida, zijn duizenden mensen gedood en miljoenen ontheemd geraakt. De militaire operatie van de Amerikanen in Niger ter ondersteuning van de regering begon in 2013. Ook Frankrijk was jaren militair aanwezig in het land, maar de Fransen haalden hun troepen er eerder al weg. Zorgen over invloed Rusland De vrees bestaat dat Niger nu, net als buurlanden Mali en Burkina Faso, grotendeels in handen zal komen van terreurgroepen, wat nog meer instabiliteit in de regio zou veroorzaken. Ook zijn er zorgen over de toenemende invloed van Rusland. Functionarissen van het Amerikaanse leger laten aan internationale persbureaus weten dat ze er niet van uitgaan dat het Russische huurlingenleger de Wagner-groep zijn invloed in Niger zal vergroten in afwezigheid van de Amerikanen.

8 u

nos.nl

IS eist aanslag in Afghanistan op IS heeft via zijn kanaal op de berichtendienst Telegram de aanslag opgeëist in Afghanistan waarbij vrijdag zes mensen om het leven kwamen. Onder de doden waren drie toeristen uit Spanje. De slachtoffers werden neergeschoten op een markt in de stad Bamyan. Daarbij raakten ook acht mensen gewond; vier Afghanen en mensen uit Noorwegen, Australië, Litouwen en Spanje. Er zijn zeven verdachten opgepakt, één van hen is volgens de minister gewond geraakt. Bamyan is een toeristische trekpleister vanwege de metershoge gaten in de rotsen waar de Taliban in 2001 reusachtige boeddhabeelden opbliezen. In 2022 claimde Islamitische Staat ook de verantwoordelijkheid voor een aanval waarbij Chinese burgers gewond raakten in een hotel dat populair was bij Chinese zakenlieden in Kabul.

11 u

nos.nl

Na tientallen jaren binnenkort duidelijkheid over bloedschandaal in Engeland Duizenden mensen zijn overleden aan wat in Groot-Brittannië het 'Bloedschandaal' wordt genoemd. In de jaren 70 en 80 kregen patiënten besmette bloedproducten toegediend met dodelijke virussen zoals hepatitis C en hiv. Veel besmette bloedproducten waren afkomstig uit Amerika, waar (drugs-)verslaafden en gevangenen betaald kregen om bloed te geven, en niet goed gescreend werd op virussen. Maandag komt er in het Verenigd Koninkrijk een rapport over uit. Een nationale commissie heeft zes jaar onderzoek gedaan naar de rol van farmaceutische bedrijven, ziekenhuizen en politici. Het rapport zal naar verwachting ook de weg vrijmaken voor schadevergoedingen, die in de miljarden kunnen lopen. Wondermedicijn Een van de slachtoffers van het bloedschandaal is Lee Turton. Hij was tien toen hij overleed aan hiv/aids. Lee had in het ziekenhuis bloed gekregen voor zijn hemofilie, een erfelijke bloedstollingsafwijking; bloed dat bleek besmet met het hiv-virus. Lee was vanaf zijn tweede door zijn artsen op Factor VIII gezet, een nieuw medicijn verkregen uit bloedplasma. Zijn ouders Denise en Colin Turton werd verteld dat het medicijn 'gemakkelijker en sneller was in gebruik', herinnert moeder Denise zich. Het werd gezien als wondermedicijn voor mensen met hemofilie. Factor VIII Omdat de vraag naar het medicijn snel toenam, werden bloedproducten geïmporteerd uit de VS. Doordat Factor VIII van gemixt donorbloed werd gemaakt, kon één kleine hoeveelheid virus al een hele lading van het medicijn infecteren. In Amerika werden mensen, anders dan in Europa, betaald om bloed te doneren. Ook risicogroepen zoals gevangenen en verslaafden konden bloed geven in ruil voor geld, wat hun een motief gaf om eventuele infecties of ziektes te verzwijgen. Toen Lee vier was, werden zijn ouders bij de behandelend arts geroepen. "Hij vertelde ons dat Lee hiv-positief was. We begrepen het niet en kregen vrijwel geen antwoorden: 'Ik weet net zoveel als jullie' zei de arts, waarna hij de kamer uitliep. Verketterd en gestigmatiseerd In die tijd was er veel angst, onduidelijkheid en misinformatie over hiv en aids, vertelt moeder Denise. "We wilden Lee beschermen maar de arts had de school al ingelicht. Het hoofd van de school belde en zei dat er pers voor de school stond. Er waren ouders die niet wilden dat Lee in de klas zat. Kinderen die niet met hem mochten spelen. Twee docenten weigerden hem les te geven," vertelt Denise. Terwijl Lee doodziek was, werd het gezin gestigmatiseerd. "We besloten te verhuizen. We wilden hem nog een klein beetje van zijn jeugd geven, al wisten we dat hij niet lang meer zou leven. De laatste jaren waren het moeilijkst," vertelt vader Colin. "Hij was erg ziek en had veel pijn. Het was te veel voor een kind. Verschrikkelijk om te zien." Hepatitis C Na Lees dood in 1992 wisten Denise en Colin jarenlang niet dat er duizenden andere slachtoffers waren. Zo'n 1250 patiënten werden via het hemofilie-medicijn geïnfecteerd, onder wie 350 kinderen. Ook werden duizenden patiënten die bloedtransfusies nodig hadden, bijvoorbeeld na een bevalling of operatie, geïnfecteerd met besmet bloed, sommigen ook met Hepatitis C. Hepatitis C is een sluimerende ziekte die de lever aantast. Omdat je het lang kan dragen, lopen de schattingen van aantallen besmettingen sterk uiteen: veel patiënten ontdekten pas jaren later dat hun aandoening te maken had met besmet bloed dat ze in het ziekenhuis hadden gekregen. Geen antwoorden Voor de ouders van Lee bleef de schaal van het bloedschandaal lang onduidelijk. Er was nog geen internet, waarop slachtoffers met elkaar in contact konden komen, vertelt het stel. Bovendien rustte er een taboe op. "We liepen tegen een muur op, nergens kregen we antwoorden." Inmiddels was Colin zijn baan verloren omdat hij veel tijd in het ziekenhuis had doorgebracht met Lee en was er geen geld voor een advocaat. Pas in 2016 kwamen ze in contact met een slachtoffergroep. Een campagne van slachtoffers en nabestaanden zette druk op de regering om na tientallen jaren een nationaal onderzoek te starten. Een commissie werd aangesteld in 2018 en heeft gedurende zes jaar onderzocht waarom mensen besmette bloedproducten kregen, hoe de autoriteiten reageerden, en of het een doofpotaffaire was. Aantal Nederlandse besmettingen bleef laag De Britse onderzoekscommissie heeft ook een Nederlands slachtoffer gehoord: Cees Smits. Ook in Nederland zijn destijds patiënten geïnfecteerd geraakt, zij het op kleinere schaal: ongeveer 150. Van hen zijn er nog enkele tientallen in leven. Het aantal besmettingen in Nederland bleef relatief laag omdat een aantal ziekenhuizen tegen betaald bloed was. Het bloedschandaal heeft zich ook voorgedaan in Frankrijk, Duitsland, Spanje, Italië en natuurlijk in Amerika. De slachtoffers in Nederland ontvingen in 1996 via de nationale ombudsman en met steun van minister Els Borst excuses en een schadevergoeding. In het Verenigd Koninkrijk, waar aanzienlijk meer mensen besmet raakten, wordt hier nog steeds op gewacht. In het VK zijn ruim 3000 mensen overleden. "Ik hoop dat de waarheid aan het licht komt na al die jaren en dat er mensen verantwoordelijk worden gehouden", zegt Denise. "Lee, en zoveel andere slachtoffers, verdienen dat."

12 u

nos.nl

Duizenden mensen zijn overleden aan wat in Groot-Brittannië het 'Bloedschandaal' wordt genoemd. In de jaren 70 en 80 kregen patiënten besmette bloedproducten toegediend met dodelijke virussen zoals hepatitis C en hiv. Veel besmette bloedproducten waren afkomstig uit Amerika, waar (drugs-)verslaafden en gevangenen betaald kregen om bloed te geven, en niet goed gescreend werd op virussen. Maandag komt er in het Verenigd Koninkrijk een rapport over uit. Een nationale commissie heeft zes jaar onderzoek gedaan naar de rol van farmaceutische bedrijven, ziekenhuizen en politici. Het rapport zal naar verwachting ook de weg vrijmaken voor schadevergoedingen, die in de miljarden kunnen lopen. Wondermedicijn Een van de slachtoffers van het bloedschandaal is Lee Turton. Hij was tien toen hij overleed aan hiv/aids. Lee had in het ziekenhuis bloed gekregen voor zijn hemofilie, een erfelijke bloedstollingsafwijking; bloed dat bleek besmet met het hiv-virus. Lee was vanaf zijn tweede door zijn artsen op Factor VIII gezet, een nieuw medicijn verkregen uit bloedplasma. Zijn ouders Denise en Colin Turton werd verteld dat het medicijn 'gemakkelijker en sneller was in gebruik', herinnert moeder Denise zich. Het werd gezien als wondermedicijn voor mensen met hemofilie. Factor VIII Omdat de vraag naar het medicijn snel toenam, werden bloedproducten geïmporteerd uit de VS. Doordat Factor VIII van gemixt donorbloed werd gemaakt, kon één kleine hoeveelheid virus al een hele lading van het medicijn infecteren. In Amerika werden mensen, anders dan in Europa, betaald om bloed te doneren. Ook risicogroepen zoals gevangenen en verslaafden konden bloed geven in ruil voor geld, wat hun een motief gaf om eventuele infecties of ziektes te verzwijgen. Toen Lee vier was, werden zijn ouders bij de behandelend arts geroepen. "Hij vertelde ons dat Lee hiv-positief was. We begrepen het niet en kregen vrijwel geen antwoorden: 'Ik weet net zoveel als jullie' zei de arts, waarna hij de kamer uitliep. Verketterd en gestigmatiseerd In die tijd was er veel angst, onduidelijkheid en misinformatie over hiv en aids, vertelt moeder Denise. "We wilden Lee beschermen maar de arts had de school al ingelicht. Het hoofd van de school belde en zei dat er pers voor de school stond. Er waren ouders die niet wilden dat Lee in de klas zat. Kinderen die niet met hem mochten spelen. Twee docenten weigerden hem les te geven," vertelt Denise. Terwijl Lee doodziek was, werd het gezin gestigmatiseerd. "We besloten te verhuizen. We wilden hem nog een klein beetje van zijn jeugd geven, al wisten we dat hij niet lang meer zou leven. De laatste jaren waren het moeilijkst," vertelt vader Colin. "Hij was erg ziek en had veel pijn. Het was te veel voor een kind. Verschrikkelijk om te zien." Hepatitis C Na Lees dood in 1992 wisten Denise en Colin jarenlang niet dat er duizenden andere slachtoffers waren. Zo'n 1250 patiënten werden via het hemofilie-medicijn geïnfecteerd, onder wie 350 kinderen. Ook werden duizenden patiënten die bloedtransfusies nodig hadden, bijvoorbeeld na een bevalling of operatie, geïnfecteerd met besmet bloed, sommigen ook met Hepatitis C. Hepatitis C is een sluimerende ziekte die de lever aantast. Omdat je het lang kan dragen, lopen de schattingen van aantallen besmettingen sterk uiteen: veel patiënten ontdekten pas jaren later dat hun aandoening te maken had met besmet bloed dat ze in het ziekenhuis hadden gekregen. Geen antwoorden Voor de ouders van Lee bleef de schaal van het bloedschandaal lang onduidelijk. Er was nog geen internet, waarop slachtoffers met elkaar in contact konden komen, vertelt het stel. Bovendien rustte er een taboe op. "We liepen tegen een muur op, nergens kregen we antwoorden." Inmiddels was Colin zijn baan verloren omdat hij veel tijd in het ziekenhuis had doorgebracht met Lee en was er geen geld voor een advocaat. Pas in 2016 kwamen ze in contact met een slachtoffergroep. Een campagne van slachtoffers en nabestaanden zette druk op de regering om na tientallen jaren een nationaal onderzoek te starten. Een commissie werd aangesteld in 2018 en heeft gedurende zes jaar onderzocht waarom mensen besmette bloedproducten kregen, hoe de autoriteiten reageerden, en of het een doofpotaffaire was. Aantal Nederlandse besmettingen bleef laag De Britse onderzoekscommissie heeft ook een Nederlands slachtoffer gehoord: Cees Smits. Ook in Nederland zijn destijds patiënten geïnfecteerd geraakt, zij het op kleinere schaal: ongeveer 150. Van hen zijn er nog enkele tientallen in leven. Het aantal besmettingen in Nederland bleef relatief laag omdat een aantal ziekenhuizen tegen betaald bloed was. Het bloedschandaal heeft zich ook voorgedaan in Frankrijk, Duitsland, Spanje, Italië en natuurlijk in Amerika. De slachtoffers in Nederland ontvingen in 1996 via de nationale ombudsman en met steun van minister Els Borst excuses en een schadevergoeding. In het Verenigd Koninkrijk, waar aanzienlijk meer mensen besmet raakten, wordt hier nog steeds op gewacht. In het VK zijn ruim 3000 mensen overleden. "Ik hoop dat de waarheid aan het licht komt na al die jaren en dat er mensen verantwoordelijk worden gehouden", zegt Denise. "Lee, en zoveel andere slachtoffers, verdienen dat."

Sean 'Diddy' na mishandelingsvideo: 'Ik walgde toen ik het deed en ik walg nu' De Amerikaanse rapper en muziekbaas Sean 'Diddy' Combs geeft in een video op Instagram toe dat hij zijn ex-vriendin Cassie Ventura heeft mishandeld. Eerder ontkende hij dat, maar vrijdag kwamen er bewakingsbeelden vrij waarop de mishandeling te zien is. Combs zegt in zijn video dat het hem "heel erg spijt." Combs: "Ik neem de volledige verantwoordelijkheid voor mijn daden in die video. Ik walgde toen ik het deed en ik walg nu." Ook noemt hij zijn gedrag "onvergeeflijk." Op de bewakingsbeelden van een hotel uit 2016 is te zien dat Combs achter zijn toen 19-jarige vriendin aanrent, haar op de grond gooit, meerdere keren schopt en over de grond sleept. Combs zegt in zijn video dat hij in die tijd in een heel donkere periode zat en dat hij professionele hulp heeft gezocht. "Ik ben naar therapie gegaan, ik ben naar een afkickkliniek gegaan." Verder zegt hij dat hij elke dag probeert een beter mens te worden. "Ik vraag niet om vergeving, het spijt mij echt." De bewakingsbeelden van de mishandeling. Let op, schokkende beelden. De beelden komen overeen met de inmiddels afgehandelde rechtszaak die Ventura had aangespannen, waarin ze Combs beschuldigde van jarenlang seksueel, fysiek en emotioneel misbruik. Combs heeft hierin altijd ontkend. In de zaak heeft Ventura een schikking getroffen met haar ex. De zaak van Ventura staat niet op zich. Sinds november lopen er vijf andere civiele rechtszaken tegen Combs waarin hij wordt beschuldigd van seksueel wangedrag en andere illegale activiteiten. Ook deze beschuldigingen heeft hij altijd ontkend. In april hebben autoriteiten huizen van Combs doorzocht als onderdeel van een federaal onderzoek door een team dat zich bezighoudt met mensenhandel.

13 u

nos.nl

'Diddy' na mishandelingsvideo: 'Walgde toen ik het deed en ik walg nu' De Amerikaanse rapper en muziekbaas Sean 'Diddy' Combs geeft in een video op Instagram toe dat hij zijn ex-vriendin, r&b-zangeres Cassie Ventura, heeft mishandeld. Eerder ontkende hij dat, maar vrijdag kwamen er bewakingsbeelden vrij waarop de mishandeling te zien is. Combs zegt in zijn video dat het hem "heel erg spijt." Combs: "Ik neem de volledige verantwoordelijkheid voor mijn daden in die video. Ik walgde toen ik het deed en ik walg nu." Ook noemt hij zijn gedrag "onvergeeflijk." Op de bewakingsbeelden van een hotel uit 2016 is te zien dat Combs achter zijn ex-vriendin aanrent, haar op de grond gooit, meerdere keren schopt en over de grond sleept. Combs zegt in zijn video dat hij in die tijd in een heel donkere periode zat en dat hij professionele hulp heeft gezocht. "Ik ben naar therapie gegaan, ik ben naar een afkickkliniek gegaan." Verder zegt hij dat hij elke dag probeert een beter mens te worden. "Ik vraag niet om vergeving, het spijt mij echt." De bewakingsbeelden van de mishandeling. Let op, schokkende beelden. De beelden komen overeen met de inmiddels afgehandelde rechtszaak die Ventura had aangespannen, waarin ze Combs beschuldigde van jarenlang seksueel, fysiek en emotioneel misbruik. Combs heeft hierin altijd ontkend. In de zaak heeft Ventura een schikking getroffen met haar ex. De zaak van Ventura staat niet op zich. Sinds november lopen er vijf andere civiele rechtszaken tegen Combs waarin hij wordt beschuldigd van seksueel wangedrag en andere illegale activiteiten. Ook deze beschuldigingen heeft hij altijd ontkend. In april hebben autoriteiten huizen van Combs doorzocht als onderdeel van een federaal onderzoek door een team dat zich bezighoudt met mensenhandel.

13 u

nos.nl

Hogere btw voor kunst, cultuur en hotels in aantocht, sectoren vrezen klap De nieuwe coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB wil de btw op de meeste culturele goederen verhogen. Dit betekent dat de belasting voor bijvoorbeeld boeken en podiumkunsten van 9 naar 21 procent gaat. Ook het eerder verlaagde tarief voor de hotelsector gaat weer naar 21 procent. Wat zijn daar de gevolgen van? De betrokken sectoren reageren in ieder geval geschrokken op de plannen. Zo heeft Koninklijke Horeca Nederland het over "een nieuwe klap" voor de horeca, verwijzend naar alle gestegen kosten en de naweeën van corona. Ook de Vereniging Nederlandse Poppodia en Festivals zegt dat de maatregel het verdienvermogen van festivals schaadt. De brancheorganisatie vreest dat "uitgaan straks alleen nog te betalen is voor rijke mensen". De boekenbranche verwacht een prijsverhoging en een daling van de verkoop, terwijl volgens de CPNB "de leesvaardigheid onder druk staat". De Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties vindt de maatregel zorgwekkend en stelt dat "sterke podia juist bij uitstek bijdragen aan de door partijen gewenste verbetering van het vestigingsklimaat". Waarschuwing bonden Vakbonden reageren geschrokken op de maatregelen. FNV Media & Cultuur waarschuwt voor banenverlies en een grotere financiële onzekerheid voor werknemers. De Nederlandse Vereniging voor Journalisten verwacht negatieve gevolgen voor de toegankelijkheid en kwaliteit van de journalistiek, omdat er 100 miljoen op de publieke omroep wordt bezuinigd en ook de btw op kranten en tijdschriften omhooggaat. Dure kaartje en minder bezoekers Eerder liet het kabinet de effectiviteit en doelmatigheid van het verlaagde btw-tarief onderzoeken door twee onafhankelijke bureaus. Hieruit bleek dat bij het btw-tarief van 9 procent op bijvoorbeeld cultuur en boeken niet kan worden vastgesteld of het beoogde doel wordt gehaald, zoals het stimuleren van de kenniseconomie, toegang tot informatie en pluriformiteit van media. Het steunen van de toerisme-sector door lage btw op museumkaartjes lukt waarschijnlijk wel, maar de onderzoekers konden dat niet met zekerheid vaststellen. Maar volgens René Goudriaan, gepensioneerd adviseur op het gebied van economie en cultuur, hoef je geen groot econoom te zijn om te weten dat hogere prijzen leiden tot minder bezoekers voor musea en theaters. Hij verwacht dat de belasting wordt doorberekend in hogere prijzen, met als gevolg minder verkochte kaartjes. "Deze sector heeft geen vlees op de botten, want er is in het verleden al gekort en de instellingen zijn nog aan het herstellen van de lockdowns." Als de cultuursector de btw-verhoging doorberekent aan bezoekers of klanten betekent dat een tariefstijging van meer dan 10 procent. In opdracht van Kunsten '92, branchevereniging voor de cultuur- en creatieve sector, onderzocht Goudriaan wat een dergelijke prijsverhoging voor impact heeft. Afhankelijk van de sector kwam hij uit op tussen de 3 en 10 procent minder verkochte boeken of entreekaarten. Bioscoop versus museum Barbara Baarsma, hoogleraar economie aan de Universiteit van Amsterdam en hoofdeconoom bij adviesbureau PWC, vraagt zich af welk doel de nieuwe coalitie wil nastreven. "Zijn het bezuinigingen of is het een herverdelingsargument? Hogere inkomens maken meer gebruik van de culturele sector dan lagere inkomens en die kunnen een duurder toegangskaartje wel betalen", zegt Baarsma. "Maar dan scheer je alle faciliteiten wel over één kam, onafhankelijk van de doelgroep." De belastingverhoging gaat per 2026 in. Dagrecreatie, bioscopen en kampeerterreinen zijn uitgezonderd. Het moet de schatkist ongeveer 2,2 miljard euro opleveren. Baarsma vraagt zich op of het ontzien van bioscopen vanuit concurrentieoverweging is toegestaan. "Je kunt namelijk beargumenteren dat bioscopen concurreren met musea en poppodia. In dat geval worden niet alle culturele voorzieningen gelijk behandeld, wat wel zou moeten."

15 u

nos.nl

De nieuwe coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB wil de btw op de meeste culturele goederen verhogen. Dit betekent dat de belasting voor bijvoorbeeld boeken en podiumkunsten van 9 naar 21 procent gaat. Ook het eerder verlaagde tarief voor de hotelsector gaat weer naar 21 procent. Wat zijn daar de gevolgen van? De betrokken sectoren reageren in ieder geval geschrokken op de plannen. Zo heeft Koninklijke Horeca Nederland het over "een nieuwe klap" voor de horeca, verwijzend naar alle gestegen kosten en de naweeën van corona. Ook de Vereniging Nederlandse Poppodia en Festivals zegt dat de maatregel het verdienvermogen van festivals schaadt. De brancheorganisatie vreest dat "uitgaan straks alleen nog te betalen is voor rijke mensen". De boekenbranche verwacht een prijsverhoging en een daling van de verkoop, terwijl volgens de CPNB "de leesvaardigheid onder druk staat". De Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties vindt de maatregel zorgwekkend en stelt dat "sterke podia juist bij uitstek bijdragen aan de door partijen gewenste verbetering van het vestigingsklimaat". Waarschuwing bonden Vakbonden reageren geschrokken op de maatregelen. FNV Media & Cultuur waarschuwt voor banenverlies en een grotere financiële onzekerheid voor werknemers. De Nederlandse Vereniging voor Journalisten verwacht negatieve gevolgen voor de toegankelijkheid en kwaliteit van de journalistiek, omdat er 100 miljoen op de publieke omroep wordt bezuinigd en ook de btw op kranten en tijdschriften omhooggaat. Dure kaartje en minder bezoekers Eerder liet het kabinet de effectiviteit en doelmatigheid van het verlaagde btw-tarief onderzoeken door twee onafhankelijke bureaus. Hieruit bleek dat bij het btw-tarief van 9 procent op bijvoorbeeld cultuur en boeken niet kan worden vastgesteld of het beoogde doel wordt gehaald, zoals het stimuleren van de kenniseconomie, toegang tot informatie en pluriformiteit van media. Het steunen van de toerisme-sector door lage btw op museumkaartjes lukt waarschijnlijk wel, maar de onderzoekers konden dat niet met zekerheid vaststellen. Maar volgens René Goudriaan, gepensioneerd adviseur op het gebied van economie en cultuur, hoef je geen groot econoom te zijn om te weten dat hogere prijzen leiden tot minder bezoekers voor musea en theaters. Hij verwacht dat de belasting wordt doorberekend in hogere prijzen, met als gevolg minder verkochte kaartjes. "Deze sector heeft geen vlees op de botten, want er is in het verleden al gekort en de instellingen zijn nog aan het herstellen van de lockdowns." Als de cultuursector de btw-verhoging doorberekent aan bezoekers of klanten betekent dat een tariefstijging van meer dan 10 procent. In opdracht van Kunsten '92, branchevereniging voor de cultuur- en creatieve sector, onderzocht Goudriaan wat een dergelijke prijsverhoging voor impact heeft. Afhankelijk van de sector kwam hij uit op tussen de 3 en 10 procent minder verkochte boeken of entreekaarten. Bioscoop versus museum Barbara Baarsma, hoogleraar economie aan de Universiteit van Amsterdam en hoofdeconoom bij adviesbureau PWC, vraagt zich af welk doel de nieuwe coalitie wil nastreven. "Zijn het bezuinigingen of is het een herverdelingsargument? Hogere inkomens maken meer gebruik van de culturele sector dan lagere inkomens en die kunnen een duurder toegangskaartje wel betalen", zegt Baarsma. "Maar dan scheer je alle faciliteiten wel over één kam, onafhankelijk van de doelgroep." De belastingverhoging gaat per 2026 in. Dagrecreatie, bioscopen en kampeerterreinen zijn uitgezonderd. Het moet de schatkist ongeveer 2,2 miljard euro opleveren. Baarsma vraagt zich op of het ontzien van bioscopen vanuit concurrentieoverweging is toegestaan. "Je kunt namelijk beargumenteren dat bioscopen concurreren met musea en poppodia. In dat geval worden niet alle culturele voorzieningen gelijk behandeld, wat wel zou moeten."

'Staatsgreep verijdeld in Democratische Republiek Congo' Het Congolese leger zegt een staatsgreep te hebben verijdeld. Het huis van kandidaat-parlementsvoorzitter Kamerhe in Kinshasa werd aangevallen en ook was er een aanval op het paleis van president Tshisekedi. Volgens brigadegeneraal en legerwoordvoerder Ekenge is de situatie nu onder controle. Dat zei hij in een korte toespraak op de staatstelevisie. Livestream Ongeveer twintig gewapende mannen in militair uniform vielen het huis van Kamerhe aan, een bondgenoot van Tshisekedi. Ze werden tegengehouden door zijn lijfwachten. Bij een vuurgevecht werden twee bewakers en een aanvaller gedood. Volgens Ekenge zijn de daders gearresteerd. Ongeveer gelijk met die aanval was op de Facebookpagina van de in de VS wonende oppositieleider Christian Malanga een livestream te volgen. Daarop waren gewapende mannen te zien in het presidentieel paleis. Ze zeiden president Tshisekedi uit zijn macht te willen zetten en haalden uit naar Kamerhe. Ook Malanga zelf verscheen in die livestream. Geflankeerd door mannen in militair uniform zei hij "Felix, je bent weg, we komen je halen". Tweede termijn Tshisekedi In december begon president Tshisekedi aan zijn tweede ambtstermijn in de Democratische Republiek Congo, ondanks beschuldigingen van fraude bij de verkiezingen. Gisteren zou de voorzitter van het parlement worden gekozen, waarvoor Kamerhe een van de kandidaten was. Maar die verkiezing werd vrijdag plotseling uitgesteld vanwege ruzie binnen de partij van Tshisekedi.

16 u

nos.nl

Parijs: ‘Azerbeidzjan zit achter geweld Nieuw-Caledonië’ Frankrijk denkt dat het recente geweld in Nieuw-Caledonië wordt opgestookt vanuit het buitenland. Dat zou gebeuren vanuit de voormalige Sovjet-staat Azerbeidzjan. Dat land steunt onafhankelijkheidsstrijders in Nieuw-Caledonië. Bij de demonstraties de afgelopen dagen wapperde - tot veler verrassing - de nationale vlag van Azerbeidzjan naast die van Nieuw-Caledonië, hoewel het land op bijna 14.000 kilometer afstand ligt. Betogers liepen met T-shirts met de opdruk: "Groupe d'Initiative de Bakou" (GIB), een lobbyorganisatie van Azerbeidzjan. In de hoofdstad Nouméa zijn foto's van de Azerbeidzjaanse president Ilham Aliyev gesignaleerd. De regering in Parijs spreekt van buitenlandse inmenging. Als het over Azerbeidzjan gaat: dat zijn geen sprookjesverhalen, dat gebeurt echt, zei minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin afgelopen week. "Een deel van de onafhankelijkheidsstrijders heeft afspraken heeft gemaakt met Azerbeidzjan." Samenwerkingsverdrag De regering in Bakoe ontkent de aantijgingen en spreekt van "leugens en ongefundeerde beschuldigingen". Maar op Nieuw-Caledonië wordt er niet geheimzinnig over gedaan. Een maand geleden ondertekenden het parlement van de het overzeese gebiedsdeel en het parlement van Azerbeidzjan een samenwerkingsverdrag. "We hebben hulp nodig en zien geen andere mogelijkheid dan ons tot andere landen te richten", zei de Caledonische parlementsvoorzitter Roch Wamytan. Het is al bijna een week onrustig op de Franse eilandengroep ten oosten van Australië. Betogers gingen de straat op, er werd geschoten en brand gesticht, er waren harde confrontaties met de politie en overal zijn blokkades opgericht door gewapende betogers. Tot nu toe vielen zes doden. De directe aanleiding voor het geweld zijn de Franse plannen om meer Fransen op Nieuw-Caledonië stemrecht te geven. De oorspronkelijke bewoners, de Kanaken, zijn bang dat ze daardoor aan invloed verliezen. Parijs vermoedt dat Azerbeidzjan die spanningen aangrijpt om het verzet tegen 'de Franse overheersing' aan te moedigen. Armenië Volgens deskundigen is daar een politieke reden voor. Bij conflicten tussen Azerbeidzjan en Armenië de afgelopen jaren nam Frankrijk het altijd op voor Armenië. Vorig jaar beloofde Parijs nog militaire steun aan Armenië, "om zichzelf te verdedigen", zei de Franse minister van Buitenlandse Zaken destijds. "Het enige dat de machthebbers in Azerbeidzjan willen is wraak nemen op Parijs. De situatie in Nieuw-Caledonië interesseert ze niet'', zei historicus en Kaukasus-specialist Charles Urjewicz tegen Le Figaro. Eén van de middelen daarvoor is de lobby-organisatie Groupe d'Initiative de Bakou. Die werd in juli vorig jaar opgericht in de Azerbeizdjaanse hoofdstad Bakou. Officieel is het doel van de organisatie om te strijden tegen kolonialisme en neokolonialisme. Bij de oprichtingsvergadering waren onafhankelijkheidsstrijders aanwezig uit verschillende Franse landsdelen, zoals Nieuw-Caledonië, Martinique, Guyana en Polynesië. De GIB organiseert met regelmaat internationale bijeenkomsten om het Franse 'kolonialisme' aan de kaak te stellen. Afgelopen september gebeurde dat bijvoorbeeld bij de Verenigde Naties in New York. Afgelopen week gaf de GIB een verklaring uit waarin 'het geweld van Frankrijk tegen burgers op Nieuw-Caledonië' wordt veroordeeld. 'Wij zijn solidair met onze Kanak-vrienden'. Het Instagram-account van de GIB is deels in het Frans geschreven en verspreidt onder meer de officiële verklaringen van Caledonische onafhankelijkheidsstrijders. Onderzoeksjournalisten van de Franse tv-zender France 24 brachten in februari al in kaart hoe Azerbeidzjan al langer bezig is met een lastercampagne tegen Frankrijk. Historisch knip-en-plak-werk In december zette Bakoe twee Franse diplomaten uit en werd een Fransman gearresteerd op verdenking van spionage. De maand ervoor verscheen een video met kritiek op de Olympische Spelen in Parijs, verspreid via sociale media en fake-websites. De verspreiders ervan hadden banden met Azerbeidzjan, concludeerden de Franse autoriteiten. En de maand daarvoor richtte het Azerbeidzjaanse parlement een steungroep op voor Corsica, waar ook wordt gestreden voor onafhankelijkheid van Frankrijk. Volgens deskundigen lijken de acties van de autoriteiten in Bakoe precies op wat de Sovjet-autoriteiten vroeger deden en de Russische autoriteiten nu doen. Het is bijna politiek-historisch knip-en-plak-werk, zei de onafhankelijke Azerbeidzjaanse politicoloog Altay Goyushov tegen France 24. "Azerbeidzjan was vroeger een Sovjet-staat. De vader van president Aliyev was een KGB'er, net als Poetin. Ze doen elkaar na. De retoriek tegen het Westen, de methodes tegen tegenstanders, de tactieken op sociale media: het lijkt allemaal precies op elkaar." Toevallig of niet, op spandoeken in Nieuw-Caledonië zijn de afgelopen week ook al leuzen in het Russisch gezien: "President Poetin, bevrijd ons".

16 u

nos.nl

Frankrijk denkt dat het recente geweld in Nieuw-Caledonië wordt opgestookt vanuit het buitenland. Dat zou gebeuren vanuit de voormalige Sovjet-staat Azerbeidzjan. Dat land steunt onafhankelijkheidsstrijders in Nieuw-Caledonië. Bij de demonstraties de afgelopen dagen wapperde - tot veler verrassing - de nationale vlag van Azerbeidzjan naast die van Nieuw-Caledonië, hoewel het land op bijna 14.000 kilometer afstand ligt. Betogers liepen met T-shirts met de opdruk: "Groupe d'Initiative de Bakou" (GIB), een lobbyorganisatie van Azerbeidzjan. In de hoofdstad Nouméa zijn foto's van de Azerbeidzjaanse president Ilham Aliyev gesignaleerd. De regering in Parijs spreekt van buitenlandse inmenging. Als het over Azerbeidzjan gaat: dat zijn geen sprookjesverhalen, dat gebeurt echt, zei minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin afgelopen week. "Een deel van de onafhankelijkheidsstrijders heeft afspraken heeft gemaakt met Azerbeidzjan." Samenwerkingsverdrag De regering in Bakoe ontkent de aantijgingen en spreekt van "leugens en ongefundeerde beschuldigingen". Maar op Nieuw-Caledonië wordt er niet geheimzinnig over gedaan. Een maand geleden ondertekenden het parlement van de het overzeese gebiedsdeel en het parlement van Azerbeidzjan een samenwerkingsverdrag. "We hebben hulp nodig en zien geen andere mogelijkheid dan ons tot andere landen te richten", zei de Caledonische parlementsvoorzitter Roch Wamytan. Het is al bijna een week onrustig op de Franse eilandengroep ten oosten van Australië. Betogers gingen de straat op, er werd geschoten en brand gesticht, er waren harde confrontaties met de politie en overal zijn blokkades opgericht door gewapende betogers. Tot nu toe vielen zes doden. De directe aanleiding voor het geweld zijn de Franse plannen om meer Fransen op Nieuw-Caledonië stemrecht te geven. De oorspronkelijke bewoners, de Kanaken, zijn bang dat ze daardoor aan invloed verliezen. Parijs vermoedt dat Azerbeidzjan die spanningen aangrijpt om het verzet tegen 'de Franse overheersing' aan te moedigen. Armenië Volgens deskundigen is daar een politieke reden voor. Bij conflicten tussen Azerbeidzjan en Armenië de afgelopen jaren nam Frankrijk het altijd op voor Armenië. Vorig jaar beloofde Parijs nog militaire steun aan Armenië, "om zichzelf te verdedigen", zei de Franse minister van Buitenlandse Zaken destijds. "Het enige dat de machthebbers in Azerbeidzjan willen is wraak nemen op Parijs. De situatie in Nieuw-Caledonië interesseert ze niet'', zei historicus en Kaukasus-specialist Charles Urjewicz tegen Le Figaro. Eén van de middelen daarvoor is de lobby-organisatie Groupe d'Initiative de Bakou. Die werd in juli vorig jaar opgericht in de Azerbeizdjaanse hoofdstad Bakou. Officieel is het doel van de organisatie om te strijden tegen kolonialisme en neokolonialisme. Bij de oprichtingsvergadering waren onafhankelijkheidsstrijders aanwezig uit verschillende Franse landsdelen, zoals Nieuw-Caledonië, Martinique, Guyana en Polynesië. De GIB organiseert met regelmaat internationale bijeenkomsten om het Franse 'kolonialisme' aan de kaak te stellen. Afgelopen september gebeurde dat bijvoorbeeld bij de Verenigde Naties in New York. Afgelopen week gaf de GIB een verklaring uit waarin 'het geweld van Frankrijk tegen burgers op Nieuw-Caledonië' wordt veroordeeld. 'Wij zijn solidair met onze Kanak-vrienden'. Het Instagram-account van de GIB is deels in het Frans geschreven en verspreidt onder meer de officiële verklaringen van Caledonische onafhankelijkheidsstrijders. Onderzoeksjournalisten van de Franse tv-zender France 24 brachten in februari al in kaart hoe Azerbeidzjan al langer bezig is met een lastercampagne tegen Frankrijk. Historisch knip-en-plak-werk In december zette Bakoe twee Franse diplomaten uit en werd een Fransman gearresteerd op verdenking van spionage. De maand ervoor verscheen een video met kritiek op de Olympische Spelen in Parijs, verspreid via sociale media en fake-websites. De verspreiders ervan hadden banden met Azerbeidzjan, concludeerden de Franse autoriteiten. En de maand daarvoor richtte het Azerbeidzjaanse parlement een steungroep op voor Corsica, waar ook wordt gestreden voor onafhankelijkheid van Frankrijk. Volgens deskundigen lijken de acties van de autoriteiten in Bakoe precies op wat de Sovjet-autoriteiten vroeger deden en de Russische autoriteiten nu doen. Het is bijna politiek-historisch knip-en-plak-werk, zei de onafhankelijke Azerbeidzjaanse politicoloog Altay Goyushov tegen France 24. "Azerbeidzjan was vroeger een Sovjet-staat. De vader van president Aliyev was een KGB'er, net als Poetin. Ze doen elkaar na. De retoriek tegen het Westen, de methodes tegen tegenstanders, de tactieken op sociale media: het lijkt allemaal precies op elkaar." Toevallig of niet, op spandoeken in Nieuw-Caledonië zijn de afgelopen week ook al leuzen in het Russisch gezien: "President Poetin, bevrijd ons".

Buitenlandse militair zwaargewond geraakt bij parachutesprong op Texel Een buitenlandse militair is vanmiddag zwaargewond geraakt bij een parachutesprong op Texel. Dat bevestigt de Koninklijke Marechaussee aan de NOS. Het is nog niet duidelijk uit welk land de militair komt. Omdat het gaat om een buitenlandse militair, is het nog niet bekend of het ging om een oefening of een recreatieve sprong. De Nederlandse Defensie is namelijk niet betrokken bij alle buitenlandse oefeningen. Forensisch rechercheurs van de marechaussee gaan onderzoek doen. De buitenlandse militair is volgens de marechaussee gereanimeerd. Nadere details zijn niet bekendgemaakt.

16 u

nos.nl

Duikers die vermiste kotter zoeken, vinden ander wrak Duikers die zochten naar een bijna zestig jaar vermiste Urker kotter, zijn gisteren op een ander, nog onbekend wrak gestuit. "Goed nieuws en slecht nieuws", zegt Cees Meeldijk, voorzitter van Stichting Onderzoek Maritieme Vermisten. De onderzoekers zochten naar de UK58, een kotter die in januari 1966 van de radar verdween. Het schip en de vijf bemanningsleden zijn nooit teruggevonden. Wat er gebeurd is, is nog altijd onduidelijk. "Dat was altijd een groot vraagteken", zegt Willem Foppen, nabestaande van twee opvarenden, in Met het Oog op Morgen. "Het was die week goed weer. Dus er was geen storm in het spel. Het vermoeden is altijd geweest dat ze of zijn overvaren of dat ze zijn vast blijven zitten met de netten, en dat daardoor het schip ondergetrokken is." In Stavoren, waar een van de bemanningsleden vandaan kwam, ging ook een andere theorie rond, schrijft Omrop Fryslân. "Onder andere dat ze misschien ontvoerd zouden zijn door Russen. Dat is in het leven gekomen doordat ze een paar weken voordat ze zijn vergaan bijna een aanvaring hebben gehad met een Russisch schip. De moeder kon niet accepteren dat haar zoon misschien dood was en dit verhaal is daarom altijd in leven gebleven", verklaart Foppen. Wrak Nabestaanden van de bemanningsleden schakelden uiteindelijk de stichting in om decennia later alsnog antwoorden te krijgen. De duikers wisten dankzij onder meer archief- en sonaronderzoek al dat er een wrak ten noorden van Vlieland lag dat sterk op de kotter leek. Gisteren was de expeditie. "Maar de duikers zagen letterlijk geen hand voor ogen", zegt Cees Meeldijk. "Dan kun je ook geen identificatie doen. Het voelde ook niet veilig. Je moet helder water hebben om zo'n wrak goed te kunnen identificeren." Ten zuiden van de veronderstelde locatie van de UK 58 was het zicht wel goed en gingen de duikers het water in. Daar vonden ze een ander, onbekend wrak. "Ze hebben een schets gemaakt en het schip is opgemeten," zegt Meeldijk. "Met deze gegevens kunnen we in de archieven onderzoek doen om te kijken om welk schip het gaat." Opnieuw zoeken Deze zomer gaan duikers opnieuw proberen het wrak van de UK 58 te bereiken. Foppen: "Hopelijk kunnen we dan eindelijk het boek sluiten. Dat we weten dat het schip inderdaad is vergaan."

16 u

nos.nl

Ongeluk met helikopter Iraanse president Raisi, 'leven in gevaar' In Iran is een ongeluk gebeurd met de helikopter van president Ebrahim Raisi. Het toestel moest een "harde landing maken" vanwege het slechte weer, zegt de minister van Binnenlandse Zaken tegen de staatstelevisie. Een lokale overheidsfunctionaris gebruikt het woord crash om het incident te omschrijven. Wat er precies is gebeurd, is onduidelijk. Ook is niet bekend of er slachtoffers zijn. De president vloog in een konvooi van drie helikopters. Volgens de Iraanse staatstelevisie was ook minister van Buitenlandse Zaken Hossein Amirabdollahian aan boord van de helikopter die het ongeluk had. De andere twee zouden wel veilig zijn geland. Een Iraanse functionaris zegt tegen persbureau Reuters dat de levens van de president en de minister in gevaar zijn. "We zijn nog altijd hoopvol, maar de informatie die uit het gebied komt is zeer zorgwekkend." Via onder meer het Instagram-kanaal van de president wordt opgeroepen om te bidden. De staatstelevisie heeft de programmering stopgezet en zendt beelden uit van de gebeden. Helikopter nog niet gevonden Reddingswerkers proberen de helikopter al uren te bereiken, maar worden gehinderd door de weeromstandigheden. Het regent hard en er hangt een dichte mist, zegt de minister van Binnenlandse Zaken tegen de staatstelevisie. "De regio is een beetje ruig en het is moeilijk om contact met het toestel te maken." Volgens het Iraanse persbureau IRNA is de helikopter neergekomen in een bos. Raisi was op weg terug uit Azerbeidzjan, waar hij eerder op de dag een gezamenlijk gebouwde dam bij een grensrivier had geopend. Zijn helikopter zou zijn neergekomen in de Iraanse provincie Oost-Azerbeidzjan, dicht bij de grens met Azerbeidzjan. De minister van Binnenlandse Zaken zegt dat het "tijd zal vergen" om de exacte locatie te vinden. De Iraanse Rode Halve Maan zegt dat veertig reddingsteams het toestel proberen te vinden. Ook zouden speurhonden en acht ambulances zijn ingezet. Dit zouden beelden zijn van de zoektocht naar de helikopter: De 63-jarige Ebrahim Raisi is sinds 2021 president van Iran. Hij volgde Hassan Rouhani op en was daarvoor de hoogste rechter van het land. Hij staat bekend als hardliner en oudgediende van het Iraanse regime. Ook wordt Raisi gezien als een protegé en mogelijke opvolger van de hoogste leider ayatollah Ali Khamenei. De conservatieve Raisi wordt door mensenrechtenorganisaties medeverantwoordelijk gehouden voor de executie van duizenden politieke gevangenen in 1988, aan het einde van de oorlog tussen Iran en Irak. Hij was lid van de zogenoemde 'commissie des doods', waarin hij met drie andere rechters bepaalde wie geëxecuteerd moesten worden. Protesten Onder zijn presidentschap werden de massale protesten na de dood van Mahsa Amini in 2022 gewelddadig de kop ingedrukt. Hij zei dat Iran "resoluut" moest omgaan met "degenen die zich verzetten tegen de veiligheid en rust van het land". Bij de protesten kwamen meer dan 500 demonstranten om het leven en duizenden mensen belandden in de gevangenis. Iran is door zijn steun aan Hamas betrokken bij de oorlog in Gaza. Vorige maand viel Iran Israël aan met honderden raketten en drones, als vergelding voor het bombardement op het terrein van de Iraanse ambassade in Damascus, waarbij een hoge commandant van de Iraanse Revolutionaire Garde omkwam. De Iraanse raketten en drones werden bijna allemaal door Israël en bondgenoten onderschept.

17 u

nos.nl

In Iran is een ongeluk gebeurd met de helikopter van president Ebrahim Raisi. Het toestel moest een "harde landing maken" vanwege het slechte weer, zegt de minister van Binnenlandse Zaken tegen de staatstelevisie. Een lokale overheidsfunctionaris gebruikt het woord crash om het incident te omschrijven. Wat er precies is gebeurd, is onduidelijk. Ook is niet bekend of er slachtoffers zijn. De president vloog in een konvooi van drie helikopters. Volgens de Iraanse staatstelevisie was ook minister van Buitenlandse Zaken Hossein Amirabdollahian aan boord van de helikopter die het ongeluk had. De andere twee zouden wel veilig zijn geland. Een Iraanse functionaris zegt tegen persbureau Reuters dat de levens van de president en de minister in gevaar zijn. "We zijn nog altijd hoopvol, maar de informatie die uit het gebied komt is zeer zorgwekkend." Via onder meer het Instagram-kanaal van de president wordt opgeroepen om te bidden. De staatstelevisie heeft de programmering stopgezet en zendt beelden uit van de gebeden. Helikopter nog niet gevonden Reddingswerkers proberen de helikopter al uren te bereiken, maar worden gehinderd door de weeromstandigheden. Het regent hard en er hangt een dichte mist, zegt de minister van Binnenlandse Zaken tegen de staatstelevisie. "De regio is een beetje ruig en het is moeilijk om contact met het toestel te maken." Volgens het Iraanse persbureau IRNA is de helikopter neergekomen in een bos. Raisi was op weg terug uit Azerbeidzjan, waar hij eerder op de dag een gezamenlijk gebouwde dam bij een grensrivier had geopend. Zijn helikopter zou zijn neergekomen in de Iraanse provincie Oost-Azerbeidzjan, dicht bij de grens met Azerbeidzjan. De minister van Binnenlandse Zaken zegt dat het "tijd zal vergen" om de exacte locatie te vinden. De Iraanse Rode Halve Maan zegt dat veertig reddingsteams het toestel proberen te vinden. Ook zouden speurhonden en acht ambulances zijn ingezet. Dit zouden beelden zijn van de zoektocht naar de helikopter: De 63-jarige Ebrahim Raisi is sinds 2021 president van Iran. Hij volgde Hassan Rouhani op en was daarvoor de hoogste rechter van het land. Hij staat bekend als hardliner en oudgediende van het Iraanse regime. Ook wordt Raisi gezien als een protegé en mogelijke opvolger van de hoogste leider ayatollah Ali Khamenei. De conservatieve Raisi wordt door mensenrechtenorganisaties medeverantwoordelijk gehouden voor de executie van duizenden politieke gevangenen in 1988, aan het einde van de oorlog tussen Iran en Irak. Hij was lid van de zogenoemde 'commissie des doods', waarin hij met drie andere rechters bepaalde wie geëxecuteerd moesten worden. Protesten Onder zijn presidentschap werden de massale protesten na de dood van Mahsa Amini in 2022 gewelddadig de kop ingedrukt. Hij zei dat Iran "resoluut" moest omgaan met "degenen die zich verzetten tegen de veiligheid en rust van het land". Bij de protesten kwamen meer dan 500 demonstranten om het leven en duizenden mensen belandden in de gevangenis. Iran is door zijn steun aan Hamas betrokken bij de oorlog in Gaza. Vorige maand viel Iran Israël aan met honderden raketten en drones, als vergelding voor het bombardement op het terrein van de Iraanse ambassade in Damascus, waarbij een hoge commandant van de Iraanse Revolutionaire Garde omkwam. De Iraanse raketten en drones werden bijna allemaal door Israël en bondgenoten onderschept.

Lot Iraanse president blijft onduidelijk na ongeluk met helikopter In Iran wordt gevreesd voor het leven van president Ebrahim Raisi. Zijn helikopter kwam bij slecht weer neer in een onherbergzaam gebied. Een lokale overheidsfunctionaris gebruikt het woord crash. Er wordt al uren naar de helikopter gezocht. Volgens de staatstelevisie hebben reddingswerkers het toestel gevonden, maar de Rode Halve Maan spreekt dat bericht tegen. Ook minister Hossein Amir-Abdollahian van Buitenlandse Zaken zat in de helikopter, evenals zeven anderen. Een hoge functionaris zegt tegen de Iraanse staatstelevisie dat er na het ongeluk meermaals contact is geweest met twee inzittenden. Een andere functionaris zei eerder tegen persbureau Reuters: "We zijn nog altijd hoopvol, maar de informatie die uit het gebied komt is zeer zorgwekkend." Via onder meer het Instagram-kanaal van de president wordt opgeroepen om te bidden. De zoektocht naar de helikopter wordt bemoeilijkt door de weeromstandigheden. Het regent hard en er hangt een dichte mist. "De regio is een beetje ruig en het is moeilijk om contact met het toestel te maken." Raisi vloog in een konvooi van drie helikopters. Hij kwam terug uit Azerbeidzjan, waar hij een gezamenlijk gebouwde dam bij een grensrivier had geopend. Zijn helikopter kwam neer in de Iraanse provincie Oost-Azerbeidzjan, dicht bij de grens met Azerbeidzjan. De andere twee toestellen zouden veilig zijn geland. De Europese Commissie heeft op verzoek van Iran een satelliet ingezet om het gebied in kaart te brengen. Ook Azerbeidzjan en Irak hebben hulp aangeboden. Iraanse Rode Halve Maan zegt dat 65 reddingsteams het toestel proberen te vinden. Ook zouden speurhonden en acht ambulances zijn ingezet. De Iraanse Revolutionaire Garde zegt tegen lokale media dat ze een signaal van de helikopter hebben gedetecteerd. Ook melden Iraanse media dat de reddingswerkers mogelijk op zo'n twee kilometer van het toestel zijn. Dit zijn beelden van de zoektocht: De 63-jarige Ebrahim Raisi is sinds 2021 president van Iran. Hij volgde Hassan Rouhani op en was daarvoor de hoogste rechter van het land. Hij staat bekend als hardliner en oudgediende van het Iraanse regime. Ook wordt Raisi gezien als een protegé en mogelijke opvolger van de hoogste leider ayatollah Ali Khamenei. Khamenei roept op te bidden voor de "eervolle president" en de andere functionarissen die aan boord waren. Tegelijk zegt hij dat de inwoners zich geen zorgen moeten maken voor "verstoringen" in Iran. Volgens hem gaat er niet veranderen in het land. De conservatieve Raisi wordt door mensenrechtenorganisaties medeverantwoordelijk gehouden voor de executie van duizenden politieke gevangenen in 1988, aan het einde van de oorlog tussen Iran en Irak. Hij was lid van de zogenoemde 'commissie des doods', waarin hij met drie andere rechters bepaalde wie geëxecuteerd moesten worden. Raisi kreeg daardoor de bijnaam "de slager van Teheran". Protesten Onder zijn presidentschap werden de massale protesten na de dood van Mahsa Amini in 2022 gewelddadig de kop ingedrukt. Hij zei dat Iran "resoluut" moest omgaan met "degenen die zich verzetten tegen de veiligheid en rust van het land". Bij de protesten kwamen meer dan 500 demonstranten om het leven en duizenden mensen belandden in de gevangenis. Iran is door zijn steun aan Hamas betrokken bij de oorlog in Gaza. Vorige maand viel Iran Israël aan met honderden raketten en drones, als vergelding voor het bombardement op het terrein van de Iraanse ambassade in Damascus, waarbij een hoge commandant van de Iraanse Revolutionaire Garde omkwam. De Iraanse raketten en drones werden bijna allemaal door Israël en bondgenoten onderschept.

17 u

nos.nl

In Iran wordt gevreesd voor het leven van president Ebrahim Raisi. Zijn helikopter kwam bij slecht weer neer in een onherbergzaam gebied. Een lokale overheidsfunctionaris gebruikt het woord crash. Er wordt al uren naar de helikopter gezocht. Volgens de staatstelevisie hebben reddingswerkers het toestel gevonden, maar de Rode Halve Maan spreekt dat bericht tegen. Ook minister Hossein Amir-Abdollahian van Buitenlandse Zaken zat in de helikopter, evenals zeven anderen. Een hoge functionaris zegt tegen de Iraanse staatstelevisie dat er na het ongeluk meermaals contact is geweest met twee inzittenden. Een andere functionaris zei eerder tegen persbureau Reuters: "We zijn nog altijd hoopvol, maar de informatie die uit het gebied komt is zeer zorgwekkend." Via onder meer het Instagram-kanaal van de president wordt opgeroepen om te bidden. De zoektocht naar de helikopter wordt bemoeilijkt door de weeromstandigheden. Het regent hard en er hangt een dichte mist. "De regio is een beetje ruig en het is moeilijk om contact met het toestel te maken." Raisi vloog in een konvooi van drie helikopters. Hij kwam terug uit Azerbeidzjan, waar hij een gezamenlijk gebouwde dam bij een grensrivier had geopend. Zijn helikopter kwam neer in de Iraanse provincie Oost-Azerbeidzjan, dicht bij de grens met Azerbeidzjan. De andere twee toestellen zouden veilig zijn geland. De Europese Commissie heeft op verzoek van Iran een satelliet ingezet om het gebied in kaart te brengen. Ook Azerbeidzjan en Irak hebben hulp aangeboden. Iraanse Rode Halve Maan zegt dat 65 reddingsteams het toestel proberen te vinden. Ook zouden speurhonden en acht ambulances zijn ingezet. De Iraanse Revolutionaire Garde zegt tegen lokale media dat ze een signaal van de helikopter hebben gedetecteerd. Ook melden Iraanse media dat de reddingswerkers mogelijk op zo'n twee kilometer van het toestel zijn. Dit zijn beelden van de zoektocht: De 63-jarige Ebrahim Raisi is sinds 2021 president van Iran. Hij volgde Hassan Rouhani op en was daarvoor de hoogste rechter van het land. Hij staat bekend als hardliner en oudgediende van het Iraanse regime. Ook wordt Raisi gezien als een protegé en mogelijke opvolger van de hoogste leider ayatollah Ali Khamenei. Khamenei roept op te bidden voor de "eervolle president" en de andere functionarissen die aan boord waren. Tegelijk zegt hij dat de inwoners zich geen zorgen moeten maken voor "verstoringen" in Iran. Volgens hem gaat er niet veranderen in het land. De conservatieve Raisi wordt door mensenrechtenorganisaties medeverantwoordelijk gehouden voor de executie van duizenden politieke gevangenen in 1988, aan het einde van de oorlog tussen Iran en Irak. Hij was lid van de zogenoemde 'commissie des doods', waarin hij met drie andere rechters bepaalde wie geëxecuteerd moesten worden. Raisi kreeg daardoor de bijnaam "de slager van Teheran". Protesten Onder zijn presidentschap werden de massale protesten na de dood van Mahsa Amini in 2022 gewelddadig de kop ingedrukt. Hij zei dat Iran "resoluut" moest omgaan met "degenen die zich verzetten tegen de veiligheid en rust van het land". Bij de protesten kwamen meer dan 500 demonstranten om het leven en duizenden mensen belandden in de gevangenis. Iran is door zijn steun aan Hamas betrokken bij de oorlog in Gaza. Vorige maand viel Iran Israël aan met honderden raketten en drones, als vergelding voor het bombardement op het terrein van de Iraanse ambassade in Damascus, waarbij een hoge commandant van de Iraanse Revolutionaire Garde omkwam. De Iraanse raketten en drones werden bijna allemaal door Israël en bondgenoten onderschept.

Iraanse media: ongeluk met helikopter president Raisi Iraanse media melden dat er een ongeluk is gebeurd met de helikopter van president Ebrahim Raisi. Volgens de staatstelevisie maakte het toestel na 'een incident' een 'harde landing'. Wat er precies is gebeurd blijft onduidelijk, ook is niet bekend of er slachtoffers zijn. Reddingswerkers proberen bij de helikopter te komen, maar worden gehinderd door slechte weeromstandigheden in het gebied, meldt persbureau AP. De president vloog in een konvooi van drie helikopters. Volgens de Iraanse staatstelevisie was ook minister van Buitenlandse Zaken Hossein Amirabdollahian aan boord van de helikopter die het ongeluk had. Het incident gebeurde in de buurt van de stad Jolfa in de provincie Oost-Azerbeidzjan, dicht bij de grens met Azerbeidzjan. Raisi had eerder op de dag een dam geopend in de provincie.

17 u

nos.nl

Twee doden en vijf vermisten na botsing met cruiseschip op de Donau In Hongarije zijn bij een botsing met een cruiseschip op de Donau minstens twee mensen omgekomen. Vijf anderen worden vermist na het ongeluk dat ten noorden van Boedapest gebeurde. Zaterdagavond laat werd de politie gealarmeerd omdat een man bloedend was aangetroffen aan de oever van de Donau bij het dorpje Verőce. De hulpdiensten vonden vervolgens ook de lichamen van een man en een vrouw. Uren later ontdekte de politie een beschadigde boot in het water. Er wordt nog steeds gezocht naar vijf volwassenen die aan boord zouden zijn geweest. Riviercruiseschip De politie heeft vast kunnen stellen dat een riviercruiseschip in de buurt was ten tijde van de botsing. 80 kilometer stroomopwaarts werd dat cruiseschip met beschadigde romp aangetroffen en tot stilstand gebracht. Aan boord van dat schip was niemand gewond. Bij de zoekactie zijn zo'n 90 hulpverleners betrokken. Met twaalf boten en drie drones wordt geprobeerd om de vermisten te vinden. In 2019 werd op de Donau bij Boedapest een toeristenboot overvaren door een riviercruiseschip. Het schip kapseisde en zonk binnen een halve minuut. Daarbij kwamen zeker 25 passagiers uit Zuid-Korea en twee Hongaarse bemanningsleden om het leven. De kapitein werd vorig jaar veroordeeld tot een celstraf van ruim vijf jaar.

17 u

nos.nl

Premierschap voor Plasterk steeds onwaarschijnlijker, twijfel bij alle partijen Voor de vier partijen die deze week het hoofdlijnenakkoord sloten, lijkt de kandidatuur van Ronald Plasterk voor het premierschap "niet meer houdbaar", melden bronnen aan de NOS. Het onderzoek dat Amsterdam UMC uitvoert naar mogelijke patentfraude door Plasterk lijkt een positie als premier onmogelijk te maken. Bronnen spreken achter de schermen van "de hoogste alarmfase". Een nieuw verhaal over het patent dat Plasterk miljoenen opleverde, gisteren in NRC, heeft de bestaande zorgen verergerd. Plasterk wil zelf niet op de kwestie reageren. Publiekelijk De kwestie lijkt niet snel opgehelderd te kunnen worden. Plasterk zou daarom de eer beter aan zichzelf kunnen houden, wordt er gezegd. Wilders heeft Plasterk alleen achter de schermen genoemd als premierskandidaat. Publiekelijk heeft hij zich er niet over uitgelaten, maar de afgelopen dagen was hij de enige die in de media steeds genoemd werd als mogelijke premierskandidaat. Volgens andere partijen zou Wilders ook moeten inzien dat hij moeilijk vast kan houden aan Plasterk. Wilders en de PVV reageren niet op vragen hierover, maar vanuit de PVV-fractie zijn er wel signalen dat Wilders de ernst van de situatie inziet en druk bezig is met de kwestie. Opnieuw De onzekerheid over de premier kan voor grote vertraging gaan zorgen bij de formatie. PVV, VVD, NSC en BBB zullen waarschijnlijk opnieuw aan tafel moeten om de juiste premier te vinden voor hun speciale samenwerking. Dat moet gebeuren onder leiding van formateur Richard van Zwol, die woensdag na het Kamerdebat over het hoofdlijnenakkoord aan de slag gaat. Normaal gesproken werkt een formateur alleen de lijstjes af die coalitiepartijen al hebben opgesteld en besproken. Dit keer zijn PVV, VVD, NSC en BBB daar nog nauwelijks aan toe gekomen. Onzekerheid De conclusie bij betrokken partijen is dat Plasterk geen premier kan worden voordat het onderzoek naar hem is afgerond. En dat zolang er onzekerheid is over de premier de formateur ook geen andere ministers kan benaderen, omdat iedereen zal willen weten wie het kabinet gaat aanvoeren. Deze problemen rond het patentonderzoek komen bovenop het verhaal over de slechte onderlinge verhoudingen tussen Omtzigt en Plasterk. Plasterk hoopte die kwestie vrijdag uit de wereld te helpen door een ingezonden brief in De Telegraaf met een publiekelijk excuus aan Omtzigt. Gisteren hebben Omtzigt en Plasterk een gesprek gehad over de problemen tussen hen. Over dat gesprek willen ze niets zeggen. Bronnen bij NSC vertellen wel dat Plasterk zich niet erg bewust zou hebben getoond van de ernst van de situatie rond het patentonderzoek. Op de manier waarop Plasterk met deze kwestie is omgegaan, uitte ex-informateur Remkes vanmorgen in het tv-programma WNL op Zondag kritiek. Remkes vindt hem ongeschikt en adviseert Plasterk om zijn conclusies te trekken. Ondertussen verzetten ook jongerenafdelingen van VVD en NSC zich tegen een keuze voor Plasterk. Er zingen nog geen andere namen rond voor het premierschap. Wilders mag bepalen wie het wordt, maar lijkt binnen zijn eigen partij geen alternatief te hebben. Door de openbare ophef is het aanzien van het politieke proces geschaad, zei Remkes vanochtend bij WNL Op Zondag:

18 u

nos.nl

Voor de vier partijen die deze week het hoofdlijnenakkoord sloten, lijkt de kandidatuur van Ronald Plasterk voor het premierschap "niet meer houdbaar", melden bronnen aan de NOS. Het onderzoek dat Amsterdam UMC uitvoert naar mogelijke patentfraude door Plasterk lijkt een positie als premier onmogelijk te maken. Bronnen spreken achter de schermen van "de hoogste alarmfase". Een nieuw verhaal over het patent dat Plasterk miljoenen opleverde, gisteren in NRC, heeft de bestaande zorgen verergerd. Plasterk wil zelf niet op de kwestie reageren. Publiekelijk De kwestie lijkt niet snel opgehelderd te kunnen worden. Plasterk zou daarom de eer beter aan zichzelf kunnen houden, wordt er gezegd. Wilders heeft Plasterk alleen achter de schermen genoemd als premierskandidaat. Publiekelijk heeft hij zich er niet over uitgelaten, maar de afgelopen dagen was hij de enige die in de media steeds genoemd werd als mogelijke premierskandidaat. Volgens andere partijen zou Wilders ook moeten inzien dat hij moeilijk vast kan houden aan Plasterk. Wilders en de PVV reageren niet op vragen hierover, maar vanuit de PVV-fractie zijn er wel signalen dat Wilders de ernst van de situatie inziet en druk bezig is met de kwestie. Opnieuw De onzekerheid over de premier kan voor grote vertraging gaan zorgen bij de formatie. PVV, VVD, NSC en BBB zullen waarschijnlijk opnieuw aan tafel moeten om de juiste premier te vinden voor hun speciale samenwerking. Dat moet gebeuren onder leiding van formateur Richard van Zwol, die woensdag na het Kamerdebat over het hoofdlijnenakkoord aan de slag gaat. Normaal gesproken werkt een formateur alleen de lijstjes af die coalitiepartijen al hebben opgesteld en besproken. Dit keer zijn PVV, VVD, NSC en BBB daar nog nauwelijks aan toe gekomen. Onzekerheid De conclusie bij betrokken partijen is dat Plasterk geen premier kan worden voordat het onderzoek naar hem is afgerond. En dat zolang er onzekerheid is over de premier de formateur ook geen andere ministers kan benaderen, omdat iedereen zal willen weten wie het kabinet gaat aanvoeren. Deze problemen rond het patentonderzoek komen bovenop het verhaal over de slechte onderlinge verhoudingen tussen Omtzigt en Plasterk. Plasterk hoopte die kwestie vrijdag uit de wereld te helpen door een ingezonden brief in De Telegraaf met een publiekelijk excuus aan Omtzigt. Gisteren hebben Omtzigt en Plasterk een gesprek gehad over de problemen tussen hen. Over dat gesprek willen ze niets zeggen. Bronnen bij NSC vertellen wel dat Plasterk zich niet erg bewust zou hebben getoond van de ernst van de situatie rond het patentonderzoek. Op de manier waarop Plasterk met deze kwestie is omgegaan, uitte ex-informateur Remkes vanmorgen in het tv-programma WNL op Zondag kritiek. Remkes vindt hem ongeschikt en adviseert Plasterk om zijn conclusies te trekken. Ondertussen verzetten ook jongerenafdelingen van VVD en NSC zich tegen een keuze voor Plasterk. Er zingen nog geen andere namen rond voor het premierschap. Wilders mag bepalen wie het wordt, maar lijkt binnen zijn eigen partij geen alternatief te hebben. Door de openbare ophef is het aanzien van het politieke proces geschaad, zei Remkes vanochtend bij WNL Op Zondag:

Kritiek op vwo-examentekst Nederlands over pulp, schrijver Kluun woest Schrijvers, leerlingen en ouders zijn kritisch over een tekst van het vwo-eindexamen Nederlands. Dat werd afgelopen woensdag afgenomen. Zo is Kluun woedend over de eindexamentekst Fastfood voor jonge lezers: de schadelijke promotie van pulp in het onderwijs. Hij noemt die een schandalige aanval op collega-auteur Mel Wallis de Vries. Ze wordt gezien als de succesvolste jeugdthrillerauteur en heeft ruim een half miljoen boeken verkocht. "Hoe durf je in een vwo-eindexamentekst om een schrijver af te branden die verslonden wordt door jonge lezers", schrijft hij op Instagram. "Die hele kuddes jongeren, zoals mijn dochters en tienduizenden andere kinderen, aan het lezen kreeg." Ook Wallis de Vries zelf heeft gereageerd. Zij zegt grappend dat ze sinds kort gezocht door de overheid omdat ze te veel boeken heeft verkocht. Ook voegde ze daar een kort filmpje van zichzelf naast een stapel van haar boeken met de tekst erboven: "Wanneer je voor het eerst in een eindexamen Nederlands wordt genoemd.... En dan de vragen leest." Zowel Kluun als Wallis de Vries krijgt bijval van collega's en van lezers. Een van hen is een voormalig winnaar van 'De Jonge Jury' Margje Woodrow. "Wat ik nu heel erg vind is dat mijn dochter dit examen moest maken", schrijft ze. Ook prijzen ouders Wallis de Vries omdat hun kind door haar is gaan lezen. Iemand anders zegt dat haar dochter die het vwo-examen heeft gemaakt door de tekst wordt weggezet als een onbenul. Een docent schrijft dat hij blij is dat leerlingen door de schrijfster aan het lezen zijn geslagen. De examentekst is een versie van een opiniestuk uit de Volkskrant uit 2021, geschreven door hoogleraar letterkunde Yra van Dijk en docent Nederlands Marie-José Klaver. Zij uitten kritiek op de leesbevorderingscampagne 'De Jonge Jury', waarbij leerlingen van 12 tot 16 jaar een shortlist mogen selecteren waaruit een winnaar wordt gekozen. Ze noemen het verontrustend dat de keuze van de kinderen vervolgens leidend wordt in een gesubsidieerde campagne. Lelijke teksten Volgens Van Dijk en Klaver wordt die lijst gemaakt zonder instructie, richtlijn of een voorselectie door opvoeders of leraren. "Het is alsof je kinderen de supermarkt instuurt met de opdracht te kopen wat ze lekker vinden en datgene waarmee ze naar buiten komen opdringt aan alle kinderen van het land, onder het mom van 'gezond eten'." Over haar boeken schrijven ze dat het stramien steeds identiek is: vrouwen worden gepijnigd, vernederd en vaak vermoord en seks is vrijwel altijd ongewenst en gewelddadig. "Met zulke lelijke teksten kweek je geen mooie lezers. Jonge lezers lezen vooral belevend en herkennend", aldus Van Dijk en Klaver. Overigens zijn in het vwo-examen ook kritische reacties opgenomen op het stuk uit 2021 waar de leerlingen vragen over kregen. Daarbij moeten ze de argumenten samenvatten.

19 u

nos.nl

Schrijvers, leerlingen en ouders zijn kritisch over een tekst van het vwo-eindexamen Nederlands. Dat werd afgelopen woensdag afgenomen. Zo is Kluun woedend over de eindexamentekst Fastfood voor jonge lezers: de schadelijke promotie van pulp in het onderwijs. Hij noemt die een schandalige aanval op collega-auteur Mel Wallis de Vries. Ze wordt gezien als de succesvolste jeugdthrillerauteur en heeft ruim een half miljoen boeken verkocht. "Hoe durf je in een vwo-eindexamentekst om een schrijver af te branden die verslonden wordt door jonge lezers", schrijft hij op Instagram. "Die hele kuddes jongeren, zoals mijn dochters en tienduizenden andere kinderen, aan het lezen kreeg." Ook Wallis de Vries zelf heeft gereageerd. Zij zegt grappend dat ze sinds kort gezocht door de overheid omdat ze te veel boeken heeft verkocht. Ook voegde ze daar een kort filmpje van zichzelf naast een stapel van haar boeken met de tekst erboven: "Wanneer je voor het eerst in een eindexamen Nederlands wordt genoemd.... En dan de vragen leest." Zowel Kluun als Wallis de Vries krijgt bijval van collega's en van lezers. Een van hen is een voormalig winnaar van 'De Jonge Jury' Margje Woodrow. "Wat ik nu heel erg vind is dat mijn dochter dit examen moest maken", schrijft ze. Ook prijzen ouders Wallis de Vries omdat hun kind door haar is gaan lezen. Iemand anders zegt dat haar dochter die het vwo-examen heeft gemaakt door de tekst wordt weggezet als een onbenul. Een docent schrijft dat hij blij is dat leerlingen door de schrijfster aan het lezen zijn geslagen. De examentekst is een versie van een opiniestuk uit de Volkskrant uit 2021, geschreven door hoogleraar letterkunde Yra van Dijk en docent Nederlands Marie-José Klaver. Zij uitten kritiek op de leesbevorderingscampagne 'De Jonge Jury', waarbij leerlingen van 12 tot 16 jaar een shortlist mogen selecteren waaruit een winnaar wordt gekozen. Ze noemen het verontrustend dat de keuze van de kinderen vervolgens leidend wordt in een gesubsidieerde campagne. Lelijke teksten Volgens Van Dijk en Klaver wordt die lijst gemaakt zonder instructie, richtlijn of een voorselectie door opvoeders of leraren. "Het is alsof je kinderen de supermarkt instuurt met de opdracht te kopen wat ze lekker vinden en datgene waarmee ze naar buiten komen opdringt aan alle kinderen van het land, onder het mom van 'gezond eten'." Over haar boeken schrijven ze dat het stramien steeds identiek is: vrouwen worden gepijnigd, vernederd en vaak vermoord en seks is vrijwel altijd ongewenst en gewelddadig. "Met zulke lelijke teksten kweek je geen mooie lezers. Jonge lezers lezen vooral belevend en herkennend", aldus Van Dijk en Klaver. Overigens zijn in het vwo-examen ook kritische reacties opgenomen op het stuk uit 2021 waar de leerlingen vragen over kregen. Daarbij moeten ze de argumenten samenvatten.

Slowaakse premier Fico buiten levensgevaar De Slowaakse premier Fico is buiten levensgevaar. Dat zeggen zijn minister van Defensie Kalinak en de hoofdarts van het ziekenhuis waar hij is opgenomen. "Toch is zijn situatie nog altijd ernstig en zal hij lange tijd nodig hebben om te herstellen." Een overplaatsing van de 59-jarige premier naar een ziekenhuis in de hoofdstad Bratislava zit er voorlopig nog niet in. Kalinak voegde eraan toe dat zijn team ervan overtuigd is dat Fico's fysieke conditie "zo sterk is dat ze dagelijkse verbetering zullen gaan zien". De Slowaakse premier werd woensdag neergeschoten na een kabinetsvergadering in de plaats Handlová. Hij werd vier keer geraakt toen hij buiten handen wilde schudden met het publiek. De verdachte, de 71-jarige Juraj C, is voor verhoor naar de stad Pezinok gebracht. Hij blijft voorlopig vastzitten. Uit de eerste verhoren is volgens minister Kalinak gebleken dat de verdachte duidelijk een politiek motief had.

19 u

nos.nl

25 jaar Marktplaats: bijna alles is te koop, van tram tot nier Van rolluiken tot oldtimers en zelfs van een echte tram tot een werkende nier, bijna alles was of is te vinden op Marktplaats. Het platform om online tweedehandsspullen aan te bieden viert vandaag zijn 25ste verjaardag. Ook al zijn concurrenten als Vinted en Facebook Marketplace gelanceerd, Marktplaats blijft populair met ongeveer 350.000 nieuwe advertenties per dag. Op elk willekeurig moment staan er bijna 19 miljoen advertenties op Marktplaats. Bijzondere advertenties In 2023 werd het meest gezocht op 'gratis'. Ook camper, fiets, auto, scooter en lego staan in de top 10 van vorig jaar. De snelst stijgende zoekwoorden in 2023 waren onder andere Vermeer -waarschijnlijk door de tentoonstelling in het Rijksmuseum- en VanMoof. Na de berichten over het mogelijke faillissement werd in een week tijd ruim 1 miljoen keer naar de e-bike gezocht. De bijzonderste advertenties werden eerder geplaatst. In 2022 bood De Elektrische Museumtramlijn Amsterdam een historische tram aan uit 1957. In 2013 plaatste Marc uit Amersfoort een bizarre advertentie: Hij bood zijn nier te koop aan voor 50.000 euro. Naar eigen zeggen alleen om te zien hoe daar op zou worden gereageerd. De enige reactie die hij kreeg kwam uit onverwachte hoek: van de politie. Binnen een paar uur stonden agenten voor zijn deur nadat Marktplaats hen had gealarmeerd. Uiteindelijk werd hij vrijgesproken omdat niet bewezen was dat hij winst wilde maken. In de 25 jaar dat Marktplaats bestaat, werden nog veel meer opmerkelijke producten aangeboden, zoals een tafeltje uit Paleis Soestdijk, het tijdschrift Nieuwe Revu, een draagvleugelboot van Connexxion en de Bassie en Adriaan-auto mét caravan. Maar met zo veel advertenties gaat het ook geregeld mis. Bij de Consumentenbond melden zich dagelijks zeventig mensen die zeggen opgelicht te zijn via Marktplaats. In 2020 toonde onderzoek verder aan dat bij 90 procent van de fraude-aangiftes het contact via Marktplaats was ontstaan. De Consumentenbond vindt dat Marktplaats het toezicht op advertenties die 's nachts worden geplaatst moet opschroeven. Ook het verplichten van identificatie om een account te maken zou verplicht moeten worden, zegt de Consumentenbond. Marktplaats doet zelf ook het een en ander om het oplichters lastig te maken. Zo gebruikt het platform sinds enkele jaren 'Kopersbescherming'. Het aankoopbedrag wordt dan tijdelijk op een tussenrekening gezet tot de aankoop is aangekomen en goedgekeurd door de koper. Ook waarschuwt Marktplaats om niet verder te handelen via Whatsapp maar altijd het contact volledig via Marktplaats te laten verlopen. Ook werkt de website samen met politie en justitie via het Landelijk Meldpunt Internetoplichting.

20 u

nos.nl

Van rolluiken tot oldtimers en zelfs van een echte tram tot een werkende nier, bijna alles was of is te vinden op Marktplaats. Het platform om online tweedehandsspullen aan te bieden viert vandaag zijn 25ste verjaardag. Ook al zijn concurrenten als Vinted en Facebook Marketplace gelanceerd, Marktplaats blijft populair met ongeveer 350.000 nieuwe advertenties per dag. Op elk willekeurig moment staan er bijna 19 miljoen advertenties op Marktplaats. Bijzondere advertenties In 2023 werd het meest gezocht op 'gratis'. Ook camper, fiets, auto, scooter en lego staan in de top 10 van vorig jaar. De snelst stijgende zoekwoorden in 2023 waren onder andere Vermeer -waarschijnlijk door de tentoonstelling in het Rijksmuseum- en VanMoof. Na de berichten over het mogelijke faillissement werd in een week tijd ruim 1 miljoen keer naar de e-bike gezocht. De bijzonderste advertenties werden eerder geplaatst. In 2022 bood De Elektrische Museumtramlijn Amsterdam een historische tram aan uit 1957. In 2013 plaatste Marc uit Amersfoort een bizarre advertentie: Hij bood zijn nier te koop aan voor 50.000 euro. Naar eigen zeggen alleen om te zien hoe daar op zou worden gereageerd. De enige reactie die hij kreeg kwam uit onverwachte hoek: van de politie. Binnen een paar uur stonden agenten voor zijn deur nadat Marktplaats hen had gealarmeerd. Uiteindelijk werd hij vrijgesproken omdat niet bewezen was dat hij winst wilde maken. In de 25 jaar dat Marktplaats bestaat, werden nog veel meer opmerkelijke producten aangeboden, zoals een tafeltje uit Paleis Soestdijk, het tijdschrift Nieuwe Revu, een draagvleugelboot van Connexxion en de Bassie en Adriaan-auto mét caravan. Maar met zo veel advertenties gaat het ook geregeld mis. Bij de Consumentenbond melden zich dagelijks zeventig mensen die zeggen opgelicht te zijn via Marktplaats. In 2020 toonde onderzoek verder aan dat bij 90 procent van de fraude-aangiftes het contact via Marktplaats was ontstaan. De Consumentenbond vindt dat Marktplaats het toezicht op advertenties die 's nachts worden geplaatst moet opschroeven. Ook het verplichten van identificatie om een account te maken zou verplicht moeten worden, zegt de Consumentenbond. Marktplaats doet zelf ook het een en ander om het oplichters lastig te maken. Zo gebruikt het platform sinds enkele jaren 'Kopersbescherming'. Het aankoopbedrag wordt dan tijdelijk op een tussenrekening gezet tot de aankoop is aangekomen en goedgekeurd door de koper. Ook waarschuwt Marktplaats om niet verder te handelen via Whatsapp maar altijd het contact volledig via Marktplaats te laten verlopen. Ook werkt de website samen met politie en justitie via het Landelijk Meldpunt Internetoplichting.

Man (91) gewond bij woningoverval in Amsterdam Een man van 91 is gisteravond gewond geraakt bij een overval in zijn eigen huis. De politie is nog op zoek naar de daders. Twee mannen belden rond 22.40 uur aan bij het huis van de man in Amsterdam-Noord. Een politiewoordvoerder zegt tegen AT5 dat de man meende dat de buurman voor de deur stond en daarom opendeed. Het is onduidelijk hoe de man gewond is geraakt. De daders hebben persoonlijke bezittingen buitgemaakt. Eerder overvallen De recherche en forensische opsporing doen onderzoek en zoeken nog naar getuigen. Het is niet duidelijk of de mannen te voet of in een voertuig zijn gevlucht. Buurtbewoners zeggen tegen de omroep dat het slachtoffer al meerdere keren overvallen is in het verleden. De politie kan bevestigen dat dat minstens één keer eerder is gebeurd.

21 u

nos.nl

Oekraïne en Rusland melden droneaanvallen over en weer Rusland en Oekraïne hebben elkaar afgelopen nacht en vanochtend opnieuw bestookt met drones en raketten. Bij een luchtaanval op de Oekraïense stad Charkiv zijn vanmorgen vier mensen gedood en acht mensen gewond geraakt, zeggen de lokale autoriteiten. Oekraïne heeft 37 Iraanse Shahed-drones neergehaald in acht regio's waaronder Kyiv, Odesa en Cherson. Volgens de gouverneur van Odesa zijn daar twintig drones neergeschoten. Een kantoorgebouw raakte beschadigd en er viel puin in een woonwijk, maar daarbij vielen geen doden of gewonden. Raffinaderij en een mijnenveger Een woordvoerder van de Oekraïense marine zegt dat die afgelopen nacht een Russische mijnenveger in de Zwarte Zee tot zinken heeft gebracht. Die claim kan nog niet worden bevestigd. Oekraïne heeft vaker succesvolle aanvallen met zeedrones uitgevoerd waarbij Russische marineschepen zijn vernietigd. Rusland meldt verder een nachtelijke aanval van ten minste zestig drones vanuit Oekraïne. De door Rusland bezette Krim werd volgens het Russische ministerie van Defensie aangevallen met negen ATACMS, langeafstandsraketten van Amerikaanse makelij die een bereik hebben van 300 kilometer. Al die drones en raketten zouden uit de lucht zijn geschoten. Een van de doelen voor Oekraïne was volgens Rusland de Slavjansk-olieraffinaderij in het zuiden. Een woordvoerder van de raffinaderij zegt tegen het Russische staatspersbureau TASS dat het de hevigste aanval was in dagen. Er zou geen sprake zijn van schade, maar de productie moest wel worden stilgelegd. De raffinaderij in de regio Krasnodar verwerkt ongeveer 1 miljoen vaten olie per dag.

21 u

nos.nl

Ex-informateur Remkes vindt Plasterk ongeschikt als premier: 'Naam aangetast' Ex-informateur Johan Remkes vindt dat Ronald Plasterk geen premier van Nederland moet worden. Hij zegt in het tv-programma WNL op Zondag dat het "buitengewoon" lastig voor Plasterk is om premier te worden. Plasterk ligt onder meer onder vuur vanwege de 'patentenkwestie'. Remkes adviseert Plasterk om zijn "conclusies te trekken", omdat de integriteit van het ambt van premier boven alle twijfel verheven moet zijn. "Als er stevige verwijten te maken zijn, wordt het wel een hele lastige", aldus Remkes (72), die met zijn politieke ervaring veel gezag heeft in Den Haag. PvdA'er Plasterk was een van de informateurs van het aanstaande kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB en is de premierskandidaat die PVV-leider Wilders in zijn hoofd heeft. Wilders heeft hem overigens nog niet officieel naar voren geschoven, terwijl het hoofdlijnenakkoord afgelopen donderdag wel gepresenteerd is. Rondom Plasterk spelen een aantal heikele kwesties. Allereerst zijn de verhoudingen tussen Plasterk en NSC-leider Omtzigt niet goed en twijfelt laatst genoemde aan de geschiktheid van Plasterk. Dat heeft ook te maken met berichtgeving van NRC over Plasterks bedrijf in kankertherapieën dat hij voor miljoenen verkocht. Het Amsterdam UMC onderzoekt of dat wel volgens de regels is gegaan, omdat het ziekenhuis en een andere onderzoeker buiten de boot vielen. Door de openbare ophef is het aanzien van het politieke proces geschaad, zegt Remkes bij WNL Op Zondag: Remkes spreekt over een "heel slechte start" en vindt het "volstrekt idioot" dat Plasterk een excuusbriefje in De Telegraaf heeft geschreven om de band met Omtzigt te verbeteren. "Normaal gesproken bij onderhuidse spanningen ga je een kop koffie met elkaar drinken." Er is een gesprek geweest tussen Plasterk en Omtzigt, maar de uitkomst is onbekend. Remkes denkt dat de naam van Plasterk is aangetast en vindt dat iemand dan geen premier kan worden. Er mag niets aan een premier kleven, is Remkes' belangrijkste boodschap. Een premier moet een verbindend vermogen hebben en in deze tijd van geopolitieke spanningen is internationaal gezag van groot belang, vindt hij. Yesilgöz ongemakkelijk VVD-leider Yesilgöz zat ook bij WNL en zei dat de naam van Ronald Plasterk officieel nog niet is "gecommuniceerd" en dat dit voor haar "ongemakkelijk" is. De VVD-jongerenafdeling en ook de jongeren van NSC zien Plasterk als premier niet zitten. Het is de bedoeling dat deze week er meer duidelijkheid komt over de premierskandidaat, omdat er gestart gaat worden met de samenstelling van de ministersploeg.

22 u

nos.nl

Ex-informateur Johan Remkes vindt dat Ronald Plasterk geen premier van Nederland moet worden. Hij zegt in het tv-programma WNL op Zondag dat het "buitengewoon" lastig voor Plasterk is om premier te worden. Plasterk ligt onder meer onder vuur vanwege de 'patentenkwestie'. Remkes adviseert Plasterk om zijn "conclusies te trekken", omdat de integriteit van het ambt van premier boven alle twijfel verheven moet zijn. "Als er stevige verwijten te maken zijn, wordt het wel een hele lastige", aldus Remkes (72), die met zijn politieke ervaring veel gezag heeft in Den Haag. PvdA'er Plasterk was een van de informateurs van het aanstaande kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB en is de premierskandidaat die PVV-leider Wilders in zijn hoofd heeft. Wilders heeft hem overigens nog niet officieel naar voren geschoven, terwijl het hoofdlijnenakkoord afgelopen donderdag wel gepresenteerd is. Rondom Plasterk spelen een aantal heikele kwesties. Allereerst zijn de verhoudingen tussen Plasterk en NSC-leider Omtzigt niet goed en twijfelt laatst genoemde aan de geschiktheid van Plasterk. Dat heeft ook te maken met berichtgeving van NRC over Plasterks bedrijf in kankertherapieën dat hij voor miljoenen verkocht. Het Amsterdam UMC onderzoekt of dat wel volgens de regels is gegaan, omdat het ziekenhuis en een andere onderzoeker buiten de boot vielen. Door de openbare ophef is het aanzien van het politieke proces geschaad, zegt Remkes bij WNL Op Zondag: Remkes spreekt over een "heel slechte start" en vindt het "volstrekt idioot" dat Plasterk een excuusbriefje in De Telegraaf heeft geschreven om de band met Omtzigt te verbeteren. "Normaal gesproken bij onderhuidse spanningen ga je een kop koffie met elkaar drinken." Er is een gesprek geweest tussen Plasterk en Omtzigt, maar de uitkomst is onbekend. Remkes denkt dat de naam van Plasterk is aangetast en vindt dat iemand dan geen premier kan worden. Er mag niets aan een premier kleven, is Remkes' belangrijkste boodschap. Een premier moet een verbindend vermogen hebben en in deze tijd van geopolitieke spanningen is internationaal gezag van groot belang, vindt hij. Yesilgöz ongemakkelijk VVD-leider Yesilgöz zat ook bij WNL en zei dat de naam van Ronald Plasterk officieel nog niet is "gecommuniceerd" en dat dit voor haar "ongemakkelijk" is. De VVD-jongerenafdeling en ook de jongeren van NSC zien Plasterk als premier niet zitten. Het is de bedoeling dat deze week er meer duidelijkheid komt over de premierskandidaat, omdat er gestart gaat worden met de samenstelling van de ministersploeg.

50 jaar na eerste kaatswedstrijd voor vrouwen: 'De mannen wilden niks regelen' Het is precies 50 jaar geleden dat in het Friese Jorwert de eerste officiële kaatswedstrijd voor vrouwen werd gehouden. In vijf decennia is er op het vlak van vrouwenemancipatie veel veranderd binnen de sport, zeggen de vrouwen die er toen bij waren tegen Omrop Fryslân. Kaatster Janneke Pagels uit Bolsward liet zich in 1973 in de krant kritisch uit over kaatsbond KNKB. Al sinds 1956 was er een aparte vereniging voor vrouwen en meisjes die kaatsten, maar de mannen van de bond wilden geen aparte vrouwencategorie bij wedstrijden. Toen die er in 1974 eindelijk kwam, ging dat niet zonder slag of stoot. Zelf regelen "De toenmalige voorzitter zei: 'Als jullie wat willen, dan moeten jullie het zelf doen. Wij als bond doen niets'", zegt Pagels. "Wij moesten zelf de prijzen maar kopen, want daar hadden de mannen van het bestuur geen verstand van, zeiden ze." Hennie Koldijk, Eef Dijkstra en Afke Siderius gingen dan maar samen naar de juwelier om verzilverde vaasjes te kopen als prijs. Uiteindelijk wonnen ze en mochten ze de vaasjes zelf weer in ontvangst nemen. "Ik gebruik hem nog wel eens", zegt Siderius. Koldijk: "Ik ben zo vaak verhuisd dat hij een keer verdwenen is. Ik weet niet meer wanneer." Bijzondere prijzen De vrouwen hadden soms het idee dat er de spot met ze werd gedreven tijdens gemengde wedstrijden, bijvoorbeeld door de prijzen die ze kregen. Zo won Pagels ooit een slacentrifuge. "Ik had er nog nooit van gehoord, maar het is altijd nuttig in het huishouden", zegt ze. Ook Siderius herinnert zich nog een bijzondere prijs: "Een personenweegschaal!" Als de jonge vrouwen geen oppas konden vinden, gingen de kinderen gewoon mee naar kaatswedstrijden. "We konden dan wel wat op elkaars kinderen passen", vertelt Siderius. Koldijk is er trots op dat ze op haar 38ste de eerste moeder was die samen met haar twee dochters (toen 16 en 17) meedeed aan een partij. "Het ging niet om winnen, want wij hadden geen kans. Maar ik wilde de eerste moeder zijn." De generatie daarna liep ook nog tegen problemen aan, zegt Siemke Andela uit Winsum: "Ook wij moesten zelf alles regelen, zoals sponsoren zoeken." "Want", legt Houkje Zijlstra-Rodenhuis uit, "in Easterlittens, waar ik vandaan kom, had je geen vrouwenkaatsen. De meisjes deden met de jongens mee." Toen Pagels moest stoppen met kaatsen vanwege een blessure, bleef ze zich inzetten voor het vrouwenkaatsen. Ze zat samen met Koldijk in de technische commissie voor vrouwen en later in het hoofdbestuur van de kaatsbond. Dat had effect: In 1989 was er een demonstratiewedstrijd van de vrouwen vóór de finale van de PC (de belangrijkste kaatswedstrijd van Nederland) in Franeker. Vandaag vindt in Jorwert het Nederlands Kampioenschap kaatsen voor vrouwen plaats. Met prijzen die de vrouwen níet zelf hebben hoeven regelen.

22 u

nos.nl

Het is precies 50 jaar geleden dat in het Friese Jorwert de eerste officiële kaatswedstrijd voor vrouwen werd gehouden. In vijf decennia is er op het vlak van vrouwenemancipatie veel veranderd binnen de sport, zeggen de vrouwen die er toen bij waren tegen Omrop Fryslân. Kaatster Janneke Pagels uit Bolsward liet zich in 1973 in de krant kritisch uit over kaatsbond KNKB. Al sinds 1956 was er een aparte vereniging voor vrouwen en meisjes die kaatsten, maar de mannen van de bond wilden geen aparte vrouwencategorie bij wedstrijden. Toen die er in 1974 eindelijk kwam, ging dat niet zonder slag of stoot. Zelf regelen "De toenmalige voorzitter zei: 'Als jullie wat willen, dan moeten jullie het zelf doen. Wij als bond doen niets'", zegt Pagels. "Wij moesten zelf de prijzen maar kopen, want daar hadden de mannen van het bestuur geen verstand van, zeiden ze." Hennie Koldijk, Eef Dijkstra en Afke Siderius gingen dan maar samen naar de juwelier om verzilverde vaasjes te kopen als prijs. Uiteindelijk wonnen ze en mochten ze de vaasjes zelf weer in ontvangst nemen. "Ik gebruik hem nog wel eens", zegt Siderius. Koldijk: "Ik ben zo vaak verhuisd dat hij een keer verdwenen is. Ik weet niet meer wanneer." Bijzondere prijzen De vrouwen hadden soms het idee dat er de spot met ze werd gedreven tijdens gemengde wedstrijden, bijvoorbeeld door de prijzen die ze kregen. Zo won Pagels ooit een slacentrifuge. "Ik had er nog nooit van gehoord, maar het is altijd nuttig in het huishouden", zegt ze. Ook Siderius herinnert zich nog een bijzondere prijs: "Een personenweegschaal!" Als de jonge vrouwen geen oppas konden vinden, gingen de kinderen gewoon mee naar kaatswedstrijden. "We konden dan wel wat op elkaars kinderen passen", vertelt Siderius. Koldijk is er trots op dat ze op haar 38ste de eerste moeder was die samen met haar twee dochters (toen 16 en 17) meedeed aan een partij. "Het ging niet om winnen, want wij hadden geen kans. Maar ik wilde de eerste moeder zijn." De generatie daarna liep ook nog tegen problemen aan, zegt Siemke Andela uit Winsum: "Ook wij moesten zelf alles regelen, zoals sponsoren zoeken." "Want", legt Houkje Zijlstra-Rodenhuis uit, "in Easterlittens, waar ik vandaan kom, had je geen vrouwenkaatsen. De meisjes deden met de jongens mee." Toen Pagels moest stoppen met kaatsen vanwege een blessure, bleef ze zich inzetten voor het vrouwenkaatsen. Ze zat samen met Koldijk in de technische commissie voor vrouwen en later in het hoofdbestuur van de kaatsbond. Dat had effect: In 1989 was er een demonstratiewedstrijd van de vrouwen vóór de finale van de PC (de belangrijkste kaatswedstrijd van Nederland) in Franeker. Vandaag vindt in Jorwert het Nederlands Kampioenschap kaatsen voor vrouwen plaats. Met prijzen die de vrouwen níet zelf hebben hoeven regelen.