Geschopt, geslagen en opgejaagd: hoe het misging in Amsterdam
"Amsterdam kijkt terug op een gitzwarte nacht. En ook vandaag is het nog donker." Zo vatte burgemeester Halsema in een persconferentie de afgelopen nacht en dag samen. Wat is er allemaal gebeurd en wanneer?
In deze tijdlijn zetten we de gebeurtenissen, zoals ze nu bekend zijn, op een rij. Daarbij baseren we ons op informatie uit de persconferentie van de burgemeester, het Openbaar Ministerie en de politie en beelden die op sociale media zijn verschenen.
Wat vooraf ging:
Hoewel de supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv volgens burgemeester Halsema niet bekend staan als risicovol, vraagt ze de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) wel om een extra dreigingsinschatting.
Dat doet ze vanwege de spanningen door de oorlog tussen Israël en Hamas en omdat op de dag van de wedstrijd Ajax-Maccabi ook de Kristallnacht uit 1938 wordt herdacht in de Portugese Synagoge in Amsterdam. De NCTV concludeert volgens Halsema dat er geen concrete dreiging is rond de wedstrijd en de supportersgroepen.
De Amsterdamse politie, burgemeester en het Openbaar Ministerie (de 'driehoek') zien wel risico's voor de openbare orde vanwege de aankondiging van een pro-Palestijnse demonstratie en de herdenking. De politie zet zes ME-pelotons en 800 politieagenten uit het hele land in.
Rond de Johan Cruijff Arena mag preventief worden gefouilleerd. De pro-Palestijnse demonstratie mag niet worden gehouden bij de Arena en wordt verplaatst naar het Anton de Komplein, een kilometer verderop. Het doel: groepen uit elkaar houden.
Kijk hier een reconstructie in beeld op basis van de persconferentie en door de NOS geverifieerde beelden:
Woensdagavond en -nacht:
Er zijn incidenten tussen supporters van Maccabi en taxichauffeurs. Het is een nacht met over en weer incidenten. In de binnenstad zijn kleine opstootjes tussen supporters van Ajax, Maccabi en Fenerbahçe, de Turkse club die gisteravond in Alkmaar tegen AZ speelde. De politie zit er naar eigen zeggen "kort op".
Maccabi-supporters halen op het Rokin een Palestijnse vlag van een gevel. Ook vernielen ze een taxi. Op de Dam wordt een Palestijnse vlag in brand gestoken.
Online worden taxichauffeurs opgeroepen om zich te mobiliseren. Taxichauffeurs gaan naar het Holland Casino, waar zo'n 400 Maccabi-supporters zijn. De politie begeleidt de supporters naar buiten en zegt dat grote ordeverstoringen zijn voorkomen. Wel zijn er kleine opstootjes rond het casino.
De politie meldt dat het rond 03.30 uur in de nacht weer rustig is in de stad.
Donderdagmiddag rond 13.00 uur:
Op de Dam staat een grote groep Maccabi-supporters. Tegenstanders van de supporters komen daar op af. Op en rond de Dam zijn incidenten, zoals vechtpartijen en hit and run-acties, waarbij daders iemand snel aanvallen en ervandoor gaan. Ook wordt er zwaar vuurwerk afgestoken.
Mensen die supporters provoceren worden opgepakt:
Hierna vertrekken de supporters richting de Johan Cruijff Arena. Op station Amsterdam Centraal stappen ze in de metro. Terwijl dat ze op de roltrappen staan, wordt er gezongen: "We gaan de Arabieren neuken", valt er te horen.
Begin donderdagavond:
De politie begeleidt pro-Palestinademonstranten naar het Anton de Komplein. Bij aankomst valt de groep uiteen en betogers zoeken volgens de politie in kleine groepen de confrontatie bij het stadion.
De politie probeert de groepen uit elkaar te houden. De ME voert charges uit en ook de politie te paard wordt ingezet. De politie houdt Ajax-fans die vanaf het terrein rond de Arena naar het Anton de Komplein willen tegen.
Donderdagavond 23.00 uur:
De wedstrijd is afgelopen. Ajax wint met 5-0 van Maccabi Tel Aviv. Het vertrek van het publiek uit de Arena verloopt rustig.
Dat geldt niet voor de Amsterdamse binnenstad. Maccabi-supporters worden daar aangevallen door relschoppers. Israëliërs die vluchten worden nagejaagd en opgejaagd. Ook krijgt iemand zwaar vuurwerk voor de voeten geworpen met de opmerking: "Nu weet je hoe het voelt, klootzak", verwijzend naar de oorlog in de Gazastrook.
Video's op sociale media laten zien hoe mensen die al op de grond liggen meerdere keren worden nagetrapt en achtergelaten. Anderen worden uitgescholden voor "hoerenjong", er wordt kreten geroepen als "Fuck Israël" en een slachtoffer wordt gedwongen om "Free Palestine" te roepen.
Op een andere video is te zien hoe iemand die wordt aangevallen, roept dat hij niet Joods is. Vervolgens krijgt hij een klap tegen zijn hoofd en valt hij op de grond. Een ander moet zijn paspoort laten zien om te bewijzen dat hij niet Israëlisch is. Als blijkt dat dat zo is, laten zijn belagers hem weer gaan.
Voor de politie is het lastig om in te grijpen. Sommige daders rijden op scooters door de stad, vallen snel iemand aan en rijden meteen weer weg.
Een aantal supporters wordt ernstig mishandeld. Hoeveel supporters zijn mishandeld, is niet bekend. De politie doet daar onderzoek naar.
In de loop van de nacht:
De politie besluit een grote groep Israëlische supporters bij elkaar te brengen om ze zo te beschermen. De supporters worden met bussen naar hun hotel gebracht. De hotels waar supporters en spelers overnachten zijn dan al tot veiligheidsrisicogebied verklaard. De rust in de stad keert terug.
De Israëlische premier Netanyahu laat rond 04.15 uur weten dat hij is geïnformeerd over een "zeer gewelddadig incident" tegen Israëlische burgers in Amsterdam. Israël wil vliegtuigen naar Nederland sturen om de Israëlische fans op te halen.
Vrijdagochtend 07.30 uur:
Premier Schoof reageert en veroordeelt de aanvallen op de Israëlische supporters. Hij spreekt van "onacceptabele aanvallen op Israëliërs" en heeft gebeld met Netanyahu.
Vrijdagmiddag 12.30 uur:
De 'driehoek' houdt een persconferentie. De politie maakt bekend dat er 62 mensen zijn opgepakt. Het OM zet in op het identificeren en oppakken van relschoppers.
Vijf gewonden zijn behandeld in het ziekenhuis, ze mogen 's ochtends weer weg. Twintig tot dertig Maccabi-supporters met lichte verwondingen worden opgevangen in Amstelveen.
Burgemeester Halsema kondigt extra maatregelen aan. Er geldt de komende dagen een noodverordening in Amsterdam en Amstelveen. De politie mag in de hele hoofdstad preventief fouilleren. De marechaussee en de politie worden ingezet om Joodse instellingen en objecten extra te beveiligen als dat nodig is. Demonstraties in de stad zijn dit weekend verboden.
Halsema kondigt ook een onafhankelijk onderzoek aan naar de gebeurtenissen van de afgelopen dagen, de voorbereidingen en het optreden van de autoriteiten.
Spaanse politie pakt hoofd witwassen op voor witwassen
De Spaanse politie heeft het hoofd van de eenheid die zich bezighoudt met economische criminaliteit opgepakt. Volgens Spaanse media wordt hij verdacht van drugshandel, het witwassen van geld en omkoping, precies de zaken die hij in zijn functie juist zou moeten bestrijden. Ook zijn vrouw, die eveneens politieagent is, werd opgepakt, samen met dertien andere mensen. Alle vijftien verdachten zitten voorlopig vast. Bij een huiszoeking in de woning van het echtpaar in een buitenwijk van Madrid werd ruim 20 miljoen euro in contanten aangetroffen, verstopt in muren. Het geld is vermoedelijk afkomstig van drugsdeals. Grootste cocaïnevangst Op het kantoor van de politiecommissaris werd nog een bedrag van ongeveer een miljoen euro in beslag genomen. De media vermoeden dat de arrestaties verband houden met een recente operatie in de haven van Algeciras in het zuiden van het land. Daar werd een lading van ruim 13 ton cocaïne in beslag genomen, de grootste cocaïnevangst ooit in Spanje.
nos.nl
Britt en Roos geven meest complete act ooit met cover van ‘Hold On, I’m Coming’
Britt en Roos (18) kennen elkaar van de muzikantenopleiding in Arnhem en werden toevallig een duo. Britt stond ooit zonder pianist vlak voor een optreden, maar Roos hielp haar net op tijd uit de brand. Ze hebben samen de finale gehaald en blazen iedereen omver met hun grootste en meest complete act ooit: een cover van de megahit ‘Hold On, I’m Coming’ van Sam & Dave.
www.rtlnieuws.nl
Geneeskundestudenten beëindigen langste studentenstaking ooit in Marokko
Na een staking van elf maanden gaan Marokkaanse geneeskundestudenten terug naar de universiteit. Sinds januari weigerden ze om college te volgen en examens af te leggen. Ze deden dit uit onvrede over een hervorming van hun opleiding. De studie werd met een jaar ingekort en de studenten vreesden dat ze daardoor niet goed voorbereid zouden zijn om als arts aan de slag te gaan. Na tussenkomst van een bemiddelaar namens de koning zijn studentenverenigingen en het ministerie voor Hoger Onderwijs tot een akkoord gekomen. De belangrijkste toezegging die de studenten hebben gekregen is dat ze meer ondersteuning krijgen bij hun coschappen. Ook komen er meer stageplekken. Na een digitale stemming onder de studenten bleek bijna 58 procent van hen hiermee in te stemmen. Groot tekort aan artsen De overheid besloot in de aanloop naar het vorige studiejaar om de opleidingen met een jaar te verkorten om het schrijnende tekort aan artsen in het land weg te werken. Door de weerstand die dit opriep bij de studenten leek de maatregel juist het omgekeerde effect te hebben. De aspirant-artsen vreesden dat ze hierdoor na het behalen van hun diploma in het diepe zouden worden gegooid. Bovendien waren ze bang dat hun diploma hierdoor in het buitenland minder waard zou worden. Veel beginnende artsen gaan liever aan de slag in Europese landen zoals Frankrijk. De salarissen van het zorgpersoneel in Marokko zijn veel lager dan die van hun collega's in Europa. Artsen die werken in de openbare ziekenhuizen willen deze maand gaan staken om loonsverhoging af te dwingen. In oktober gingen artsen in opleiding om dezelfde reden de straat op. Op dit moment verdienen zij een maandsalaris van 3500 dirham, omgerekend ongeveer 350 euro. Volgens cijfers van de Marokkaanse rekenkamer is er een tekort aan 47.000 artsen in het Noord-Afrikaanse land. Een van de voornaamste artsenorganisaties, de FEML, schat dat er jaarlijks tussen de zes- en zevenhonderd artsen vertrekken naar het buitenland. Met waterkanonnen uiteengedreven Ongeveer 25.000 geneeskundestudenten hebben meegedaan aan de langstdurende studentenstaking in de Marokkaanse geschiedenis, zegt studentenvereniging CEMC. Deelname was niet zonder risico's. Sommige studenten werden geschorst of kregen rechtszaken aan hun broek vanwege hun deelname aan de staking en het boycotten van hun examens. Naarmate de onderhandelingen afgelopen zomer verder vastliepen, werd de sfeer steeds grimmiger. De overheid betichtte de studenten ervan alleen maar te staken omdat ze vreesden niet meer in Europa te kunnen werken. Ook werden demonstraties op een hardhandige manier met waterkanonnen uiteengedreven door de ordediensten. Hierdoor voelden de ouders en grootouders van sommige studenten zich genoodzaakt om mee te demonstreren en zo hun kinderen te beschermen tegen het geweld. De voornaamste eis van de studenten was om hun studie weer zeven jaar te laten duren, zoals voorheen het geval was. In het akkoord staat dat dit zo blijft voor iedereen die voor 2023 aan zijn studie zijn begonnen. Voor degenen die dit jaar en het vorige studiejaar zijn aangekomen wordt de studieduur zes jaar. Examens inhalen Hoewel het ze niet gelukt is om hun belangrijkste eis te verwezenlijken, verwelkomen de studenten het compromis. "We wachten al bijna een jaar op goed nieuws, dus ik ben zeker opgelucht. Maar ergens ben ik ook verdrietig. Waarom heeft het zo lang geduurd voordat er een oplossing is gekomen? Veel problemen hadden voorkomen kunnen worden", vertelt de 23-jarige Houdaifa Zarhouni. Het merendeel van zijn vierde en de eerste maanden van het vijfde studiejaar heeft hij geen collegezaal van binnen gezien. Toch heeft Zarhouni, net als veel van zijn medestudenten, er in die periode niet de brui aan gegeven. "We gaan nu eerst de gemiste examens van vorig jaar inhalen. De meeste van ons hebben tijdens de staking het initiatief genomen om wel te blijven studeren." Volgens het ministerie van Hoger Onderwijs en Gezondheid moet de ondersteuning en uitbreiding van de coschappen ervoor zorgen dat aanstaande artsen ook met een zesjarige studie alsnog goed voorbereid de arbeidsmarkt op komen. Gezien het tekort aan artsen kan Marokko het zich niet veroorloven om deze groep studenten verloren te laten gaan.
nos.nl
Vader Cody en dochter Sienna doen Golden Buzzer eer aan tijdens finale dansact
Het was Sienna’s (10) idee om mee te doen aan Holland’s Got Talent. Ze wilde gewoon lol maken op het podium samen met haar vader Cody (39) en had nooit verwacht tot de finale te komen. Jurylid Chantal Janzen (45), die het duo de Golden Buzzer gaf, noemt hun optreden ontroerend en is vooral trots op de groei die Sienna heeft doorgemaakt.
www.rtlnieuws.nl
Sprinter De Boo de snelste op 500 meter op kwalificatietoernooi
Schaatser Jenning de Boo heeft tweemaal de beste tijd gereden op de 500 meter tijdens de kwalificatiewedstrijden voor de wereldbekerwedstrijden in Heerenveen. De 20-jarige sprinter van Reggeborgh bleef met een tijd van 34,36 seconden de concurrentie ruim voor. In zijn tweede rit kwam hij tot 34,37. Ploeggenoot Tim Prins (34,64) werd tweede en Merijn Scheperkamp (34,71) derde.
www.rtlnieuws.nl
Floran blaast iedereen omver met epische original ‘Darkness’: ‘Je bent een totaalpakket’
Toen hij in de halve finale voor een eigen lied koos, wist de jury het zeker: hier staat een échte artiest! Floran (18) noemt zijn ervaring bij Holland’s Got Talent leuk en vooral leerzaam. Voor de finale stapt Floran iets meer uit zijn comfortzone en zingt hij opnieuw een zelfgeschreven nummer, ‘Darkness,’ dat nu te streamen is!
www.rtlnieuws.nl
The Funky Toddlers openen show met geweldige finale act: ‘Allerbeste tot nu toe’
De halve finale was een bijzonder moment voor dansgroep The Funky Toddlers en vooral voor hun coach Imaury (29), die het niet droog hield. Nu ze samen in de finale staan, hebben ze nog maar één doel: winnen! Chantal Janzen (45) noemt dit hun beste performance tot nu toe: “Jullie horen gewoon hier, in de finale van Holland’s Got Talent.”
www.rtlnieuws.nl
Excelsior na winst op FC Eindhoven nieuwe koploper eerste divisie
Excelsior is voorlopig de nieuwe koploper in de Keuken Kampioen Divisie. De Rotterdamse club won in eigen huis met 2-0 van FC Eindhoven. De ploeg van trainer Ruben den Uil klom over Helmond Sport heen en staat nu op 29 punten na veertien speelronden. Helmond Sport, dat 27 punten heeft, kan zondag bij winst op FC Dordrecht de koppositie weer terugpakken.
www.rtlnieuws.nl
Dansact World of Afro wint Holland's Got Talent
Dansgroep World of Afro heeft het veertiende seizoen van talentenjacht Holland's Got Talent gewonnen. Dat werd bekend tijdens de finale op vrijdagavond. De act ging naar huis met de hoofdprijs van 50.000 euro.
www.rtlnieuws.nl
Danilo heeft beste dans voor de finale bewaard en imponeert jury met krachtige act
De 14-jarige Danilo heeft van de audities tot de finale een flinke groei doorgemaakt. Elke act was beter dan de vorige, en nu laat hij voor de laatste keer zien wat hij in huis heeft met een combinatie van moderne dans en breakdance, ondersteund door een dynamische lichtshow die iedereen verrast.
www.rtlnieuws.nl
Generation X tovert een glimlach op iedereens gezicht met overweldigende finale dans vol trucs!
De negen volwassenen van Generation X besloten dat zij, net als hun kinderen, ook op dansles konden gaan. Het is onmogelijk om naar deze crew te kijken zonder enorme glimlach. De leden willen vooral genieten en plezier hebben, omdat dit hun laatste keer op het podium is. De jury is wederom laaiend enthousiast!
www.rtlnieuws.nl
Jenske overtreft zichzelf met opera stuk uit ‘The Godfather’ en schiet vol van emotie
De Limburgse Jenske (26) zingt zo makkelijk en goed dat het bijna lijkt alsof ze playbackt. Ze ging het avontuur bij Holland’s Got Talent aan om haar vader trots te maken, die helaas een jaar geleden overleed. Een emotionele brief van haar familie geeft haar het laatste zetje om het podium te veroveren met ‘Parla più piano.’
www.rtlnieuws.nl
Dit is de winnende act van Holland's Got Talent 2024
De finale van 'Holland's Got Talent' 2024 zit erop en de winnaar is eindelijk bekend. Na tien weken is de beste act van het jaar bekroond met de titel én de hoofdprijs van 50.000 euro.
www.rtlnieuws.nl
Aaronson schiet FC Utrecht naar tweede plaats in Eredivisie
FC Utrecht is dankzij een benauwde winst van 1-0 op Heracles Almelo naar de tweede plaats in de Eredivisie geklommen. De Amerikaan Paxten Aaronson maakte in de 67e minuut de winnende treffer. Het was de negende competitiezege voor FC Utrecht, dat op 28 punten is gekomen en 2 punten achter koploper PSV staat.
www.rtlnieuws.nl
Een nieuwe rechtszaak tegen het stikstofbeleid met potentieel grote gevolgen.
Greenpeace daagt de Staat voor de rechter om haast te maken met de stikstofaanpak. „Je wilt niet dat een samenleving op slot gaat.”
www.nrc.nl
The Golden Baritones laten zien dat het niet gek genoeg kan met ijskoude finale act
Met een koor van familie, vrienden en geliefden wilden The Golden Baritones in de finale laten zien dat het altijd groter, beter en gekker kan. Met een epische bewerking van ‘Let It Go’ uit Disney klassieker Frozen schoppen ze het tot de laatste drie. Helaas is de winst net niet voor hen weggelegd, maar hun tijd bij Holland’s Got Talent blijft immers net zo betekenisvol.
www.rtlnieuws.nl
Michelle zet het podium in vuur en vlam met beste optreden tot nu toe: ‘Fenomenaal’
Van hoepels tot vuur en bodypaint: flow-artiest Michelle (32) heeft alles al uit de kast gehaald om de finale te bereiken. De jury kijkt vol verbazing naar haar act, die zo goed was dat ze bij de laatste drie belandde. Helaas kon Michelle de winst net niet mee naar huis nemen.
www.rtlnieuws.nl
Openbaar aanklager parkeert zaak Trumps inmenging in verkiezingen
Een Amerikaanse rechter heeft vrijdag ingestemd met een verzoek van de openbaar aanklager Jack Smith om de zaak tegen Donald Trump over verkiezingsinmenging in 2020 tijdelijk stil te leggen. Aanleiding voor het verzoek van Smith is dat Trump de presidentsverkiezingen heeft gewonnen. Het ministerie van Justitie hanteert als beleid dat het een zittende president niet vervolgt.
www.telegraaf.nl
Dit is de winnende act van Holland’s Got Talent 2024:
Tijdens de audities maakten World of Afro al duidelijk dat ze met maar één doel kwamen: winnen. Dankzij de Golden Buzzer van Edson da Graça (42) stonden ze direct in de halve finale, en met hun finale-act zetten ze opnieuw het podium op zijn kop. Chantal Janzen (45) noemt hen de beste dansgroep die Got Talent in jaren heeft gezien. Ze kregen de eerste staande ovatie van de avond en namen uiteindelijk de winst mee naar huis!
www.rtlnieuws.nl
FC Utrecht houdt door benauwde zege op Heracles Almelo druk op PSV en Ajax
FC Utrecht blijft heel knap meedraaien in de top van de Eredivisie. De ploeg van trainer Ron Jans, die aan zo’n sterk seizoen bezig is, boekte thuis tegen Heracles Almelo de negende zege in elf wedstrijden dit seizoen. Het werd 1-0 in de Galgenwaard, die enthousiast meeleefde met de thuisploeg. FC Utrecht is door de zege tot in ieder geval zondagmiddag, als Ajax in actie komt tegen FC Twente, gestegen naar de tweede plaats, met slechts twee punten minder dan koploper PSV.
www.telegraaf.nl
Iliass 'Taxi' Ojja sluit Mocro Maffia af met 'lach en traan'
Iliass Ojja sluit zijn tijd in de serie Mocro Maffia af "met een lach en een traan". Dat schrijft de acteur, die het personage Taxi speelt in de succesvolle serie, op Instagram. "What a ride it was." De laatste aflevering verscheen donderdagavond op Videoland.
www.rtlnieuws.nl
Iliass Ojja sluit Mocro Maffia af met 'lach en traan'
Iliass Ojja (36) sluit zijn tijd in de serie 'Mocro Maffia' af 'met een lach en een traan'. Dat schrijft de acteur, die het personage Taxi speelt in de succesvolle serie, op Instagram. 'What a ride it was.' De laatste aflevering verscheen donderdagavond op Videoland.
www.rtlnieuws.nl
Antoinette Rijpma-de Jong blijft Joy Beune in rechtstreeks duel nét voor op 1500 meter in Thialf
Antoinette Rijpma-de Jong heeft bij het kwalificatietoernooi in Heerenveen de 1500 meter gewonnen. De 29-jarige schaatsster van Reggeborgh was met 1.54,89 net iets sneller dan Joy Beune en Marijke Groenewoud. De 17-jarige Angel Daleman zette de vierde tijd neer.
www.telegraaf.nl
Deze zelfrijdende bus zie je binnenkort misschien wel rijden in Groningen
In Groningen is vandaag een zelfrijdende streekbus gedemonstreerd. Het is nog een prototype, maar het is de bedoeling dat de bus uiteindelijk plattelandsverbindingen gaat rijden.
www.rtlnieuws.nl
Rijpma-De Jong blijft Beune in Thialf voor op 1500 meter
Antoinette Rijpma-de Jong heeft bij het kwalificatietoernooi in Heerenveen de 1500 meter gewonnen. De 29-jarige schaatsster van Reggeborgh was met 1.54,89 net iets sneller dan Joy Beune en Marijke Groenewoud. De 17-jarige Angel Daleman zette de vierde tijd neer.
www.rtlnieuws.nl
Gerard Joling heeft nummer voor Eurovisie Songfestival ingestuurd
Gerard Joling heeft een nummer voor het Eurovisie Songfestival ingestuurd. Het gaat om „een prachtig liedje”, genaamd Living on the Edge, zegt de zanger tegen RTL Boulevard.
www.telegraaf.nl
Arrestatie voor geweld Amsterdam op basis van camerabeelden
De politie heeft een 26-jarige Amsterdammer aangehouden die wordt verdacht van openlijke geweldpleging op het Spui afgelopen nacht. Het is de eerste verdachte die wordt opgepakt op basis van camerabeelden. Daarop zou te zien zijn hoe hij iemand mishandelt. In de nacht van donderdag op vrijdag werden ook tientallen mensen aangehouden. In totaal zijn nu 63 mensen opgepakt. In Amsterdam speelde Ajax gisteren in de Europa League tegen Maccabi Tel Aviv uit Israël. Al sinds woensdagavond was het vanwege de wedstrijd en de spanningen rond de oorlog in Gaza onrustig in de stad. Toen haalden Maccabi-supporters een Palestijnse vlag van de gevel. Ook overdag waren er opstootjes in de stad. Na de wedstrijd konden de 800 ingezette agenten niet voorkomen dat op meerdere plaatsen Israëliërs aangevallen en mishandeld. De NOS maakte dit overzicht van de gebeurtenissen: Vanmiddag werden de supporters van de Israëlische club onder begeleiding van politie en ME naar Schiphol vervoerd. Daar werden ze naar een afgesloten plek gebracht om vervolgens met extra vluchten terug naar Tel Aviv te vliegen. Enkele uren later arriveerde de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Saar op de Amsterdamse luchthaven. Daar werd hij ontvangen door justitieminister Van Weel. Saar was na de ongeregeldheden zo snel mogelijk in het vliegtuig naar Amsterdam gestapt. Hij bood Nederland zijn hulp aan om bewijs te verzamelen tegen de belagers van de Israëliërs. De Israëlische minister noemde de gebeurtenissen van afgelopen nacht "misschien wel de grootste aanval in Europa op Joden sinds de jaren 30 en 40": Minister Van Weel zegt dat de daders worden opgespoord en gestraft. Justitie kijkt of het snelrecht toegepast kan worden. Ook PVV-leider Wilders was naar Schiphol gekomen. Hoewel de politie nog geen mededelingen heeft gedaan over de achtergrond van de daders, zegt Wilders ervan overtuigd te zijn dat de daders "90 tot 95 procent Marokkaanse moslims" zijn. Op vragen hierover antwoordt hij zich te baseren op beelden die hij heeft gezien, wat hij heeft gelezen en zijn ervaring. Premier Schoof keerde vandaag vervroegd terug uit Boedapest, waar hij een EU-top bijwoonde. Tegen journalisten noemde Schoof de gebeurtenissen afschuwelijk en beschamend. In de Europese Raad had Schoof vanmorgen gezegd antisemitisme niet te zullen accepteren. Schoof hoopt dat Israëliërs nog steeds naar Nederland willen komen: Ook in andere landen is met afschuw gereageerd op de gebeurtenissen in Amsterdam. De Amerikaanse president Joe Biden schrijft op X dat hij de "antisemitische aanvallen" op Israëlische voetbalfans "verachtelijk" vindt. Biden zei terug te denken aan een donkere tijd in de geschiedenis waarin Joden vervolgd werden. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Baerbock noemt de beelden uit Amsterdam "vreselijk en beschamend voor Europa. De uitbarsting tegen Joden gaat alle perken te buiten." Joodse gemeenschap In Amstelveen kwam de Joodse gemeenschap bij elkaar voor een gesprek met burgemeester Halsema. Daar kwamen zoveel mensen op af dat niet iedereen naar binnen kon. Aanwezigen reageerden boos en er werd geroepen om het aftreden van Halsema. Na afloop van de bijeenkomst sprak Halsema kort met de mensen die buiten waren blijven wachten: Vanavond heeft premier Schoof in Amsterdam met een vertegenwoordiging van de Joodse gemeenschap gesproken. Die bijeenkomst was besloten en de locatie is niet bekendgemaakt. Een herdenking van de Kristallnacht morgenavond gaat niet door. De organisatie van de jaarlijkse bijeenkomst, een antizionistische actiegroep van Nederlandse Joden, kan de "minimale veiligheid van de sprekers en gasten" niet garanderen. De nationale herdenking van de Kristallnacht is gisteravond al gehouden in de Portugese Synagoge in Amsterdam. Volg de gebeurtenissen, reacties en ontwikkelingen na de ongeregeldheden in Amsterdam in ons liveblog.
nos.nl
‘Zo weinig doet Bridget Maasland voor 30.000 euro!’
In Strikt Privé bespreken Wilson Boldewijn en hoofdredacteur Privé Evert Santegoeds onder meer Bridget Maasland, die voor de rechter moet verschijnen.
www.telegraaf.nl
43 apen ontsnapt uit medisch lab in VS, vormen volgens politie geen gevaar
In de Amerikaanse staat South Carolina zijn 43 apen ontsnapt uit een medisch onderzoekslaboratorium. Woensdag vergat een medewerker van het Alpha Genisis-centrum de deur van het verblijf goed op slot te doen, daarna zijn de resusapen ervandoor gegaan, zeggen lokale autoriteiten. Volgens de CEO van het lab, Greg Westergaard, is het niet gek dat de volledige groep ontsnapt is. "Het zijn heel sociale apen en ze verplaatsen zich vaak in groepen. Dus als de eersten naar buiten gaan, volgt de rest meteen." De dieren zijn nog niet gevangen, maar wel gezien in de omgeving van het terrein. Volgens de politie zijn de apen gesignaleerd bij de buitenhekken, en maken ze geluidjes naar de apen binnen. Medewerkers proberen met eten de ontsnapte apen terug naar binnen te lokken, maar tot nu toe zonder succes. "De dieren vertonen rustig en speels gedrag, en dat is positief", aldus de politie. Het bedrijf en de autoriteiten houden de apen scherp in de gaten. "Ik denk dat ze een avontuur beleven", zegt Westergaard. Wel hoopt hij dat de dieren snel weer veilig terugkeren. 'Houd ramen en deuren gesloten' Mensen in de omgeving hoeven zich geen zorgen te maken. "Ze zijn niet besmet met welke ziekte dan ook. Ze zijn ongevaarlijk, en een beetje schuw", zegt de politiechef. De apen in het lab worden gefokt om ze te verkopen aan andere medische bedrijven en onderzoekers. Wel wordt mensen die binnen 1,5 kilometer van het lab wonen geadviseerd om ramen en deuren gesloten te houden. Als ze de apen zien, moeten ze het alarmnummer 911 bellen. Ook wordt afgeraden om de dieren te benaderen. Dat zou hen afschrikken en het nog moeilijker maken om ze te vangen.
nos.nl
’Miljardendeal hangt in de lucht bij Boeing met verkoop navigatietak’
De geplaagde vliegtuigbouwer Boeing overweegt zijn navigatietak Jeppesen te verkopen. Persbureau Bloomberg meldt dat op basis van ingewijden. Het onderdeel zou meer dan $6 miljard kunnen opbrengen en Boeing kunnen helpen om zijn schuldenlast van $58 miljard wat te verlichten.
www.telegraaf.nl
Goed voorbereid risicoduel op het veld loopt op straat uit de hand
Voetbalsupporters en gewelddadig gedrag zijn geen vreemden van elkaar. Politiek en antisemitisme maakten er een giftige cocktail van. Een chronologie van de gebeurtenissen van maandag tot en met vrijdag.
www.nrc.nl
Spanje zet onderzoeksschip in om zeebodem te scannen op zoek naar vermisten
In Spanje wordt met een onderzoeksschip gezocht naar slachtoffers van de overstromingen van vorige week. Het schip wordt normaal gesproken gebruikt voor onderzoek naar levende organismen onder water. Een team van wetenschappers probeert met behulp van sensoren en een onderwaterrobot een gebied ter grootte van 5000 voetbalvelden in kaart te brengen. Het doel is om auto's te lokaliseren die door de overstromingen meegesleurd zijn in de Middellandse Zee. De hoop is dat hierdoor lichamen van vermisten gevonden worden. De ruim twintig bemanningsleden van het schip denken dat ze binnen tien dagen bruikbare informatie kunnen bieden aan de politie en hulpdiensten. 60 meter diep De biologen maken gebruik van een onderwaterrobot die 60 meter diep kan komen om voertuigen te identificeren, al is het de vraag of nummerplaten te zien zijn. "Mogelijk is het zicht sterk beperkt", zegt de leider van de missie. Ook kunnen volgens hem auto's in stukken op de zeebodem liggen of weggezonken zijn in de modder. De verwoestende overstromingen in Spanje hebben aan ten minste 223 mensen het leven gekost. In de regio Valencia zijn verreweg de meeste slachtoffers. Bijna honderd mensen zijn officieel als vermist opgegeven, maar de autoriteiten vrezen dat het werkelijke aantal aanzienlijk hoger ligt.
nos.nl
De Israëlische minister komt naar Nederland, wie is het eerst op Schiphol?
Als duidelijk wordt dat de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken naar Nederland komt, terwijl premier Schoof in het buitenland is, grijpt PVV-leider Wilders zijn kans en haast zich naar Schiphol.
www.nrc.nl
Spaanse politici geven elkaar de schuld van chaos rond overstromingen
Veel burgers denken dat een alertere overheid de omvang van de ramp had kunnen beperken.
www.nrc.nl
Rijnmond na stuk AD: Casper Sikkema is in goed overleg vertrokken
Casper Sikkema, voormalig hoofd online bij Rijnmond, is eerder dit jaar "in goed overleg" vertrokken bij de omroep. Dat laat de omroep weten in een reactie op een artikel van het AD. Volgens de krant was er sprake van grensoverschrijdend gedrag door Sikkema, waardoor hij werd ontslagen.
www.rtlnieuws.nl
Verbazing over leeftijdsverschil Chris Hemsworth en tegenspeelster in nieuwe Disney-film
Er komen steeds meer details naar buiten over Disney's live-action sprookje 'Prince Charming'. Zo zou Chris Hemsworth (41), volgens meerdere bronnen, de hoofdrol van de prins vertolken en zou actrice Daisy Edgar-Jones (26) zijn tegenspeelster zijn. Fans zijn echter niet te spreken over het leeftijdsverschil van de acteurs en delen massaal hun onvrede op sociale media.
www.rtlnieuws.nl
Ik ben looprek, broekriem en bretels. Hopelijk kan dat veranderen door één gaatje
Aanpassingen in het leven van B., de vrouw van Floris-Jan van Luyn, lijken eerst een achteruitgang. Toch blijken ze vaak een stap vooruit.
www.nrc.nl
Opeens krijgt de huurder die de huisbaas kwijt wil een nieuwe huisgenoot. Een schreeuwende verslaafde
Veel verhuurders willen van hun huurders af, nu verhuren minder lucratief is. Wil een huurder niet weg? Dan zetten ze er soms een intimiderende medebewoner bij. „Hij zei: ik ga jullie leven verschrikkelijk maken.’’
www.nrc.nl
Ajax rekent op Rensch en twijfelt of Sutalo fit is voor FC Twente
Devyne Rensch kan zondag voor Ajax tegen FC Twente uitkomen. Trainer Francesco Farioli hoopt dat Josip Sutalo zaterdag weer aansluit op de training. "En als dat niet lukt, dan moet iemand anders hem vervangen", zei hij bij Ajax TV.
www.rtlnieuws.nl
Jandino Asporaat ontpopte zich als Trumpist en kakelde als een FC Kip zonder kop door Kamala Groenhuijsen heen
Nooit geweten dat ons kikkerlandje evenveel Amerikakenners telt als bondscoaches, namelijk achttien miljoen. Ze zaten de afgelopen weken allemaal aan de talkshowtafels. Van Charles Groenhuijsen, Raymond Mens en alle experts daartussenin, tot aan tal van verrassingsdeskundigen.
www.telegraaf.nl
Twee 18-jarigen die man in de val lokten via Tinder vervolgd om zware mishandeling: staken voeten slachtoffer in brand
Hij hoopte op een gezellige avond, maar zijn afspraak in juli van dit jaar bleek een valstrik. De veertiger werd geslagen, geschopt, beroofd en zijn voeten werden in brand gestoken. Zijn twee belagers, een man uit Rotterdam en een vrouw uit Roosendaal van beiden 18 jaar oud, werden snel opgepakt. Tot nu toe is het een raadsel wat ze heeft bewogen.
www.telegraaf.nl
Nee, mijn vader ging níét meteen naar Berlijn toen de Muur viel
De vader van NRC-redacteur Alrun Bernhard groeide op in de DDR. Deze zomer gingen ze samen terug. Mag hij nostalgie voelen bij wat voor velen zo’n donkere periode was?
www.nrc.nl
Eindelijk een vaccin tegen malaria, maar in Kameroen loopt het geen storm
Een vaccin tegen malaria. Voor wetenschappers leek dit lange tijd een wensdroom, bijna op het onmogelijke af. Maar na decennia onderzoek kwam het dit jaar tot een medische doorbraak: ouders in Afrika kunnen hun baby's nu tegen de muggenziekte laten vaccineren, waardoor de kans op overlijden aanzienlijk afneemt. Want nog altijd sterft er bijna elke minuut een kind aan de gevolgen van malaria. Elk jaar krijgen miljoenen mensen de ziekte, die via muggen wordt overgedragen. 94 procent van hen woont op het Afrikaanse continent. Een sluipmoordenaar wordt het ook wel genoemd, vooral voor jonge kinderen. Er heerste dan ook een feeststemming op de luchthaven van de Kameroense hoofdstad Yaoundé, toen daar een jaar geleden de eerste lading Mosquirix aankwam. Het medicijn is een van de twee malariavaccins die de afgelopen jaren door de Wereldgezondheidsorganisatie zijn goedgekeurd. "We bewaren hier heel waardevolle medicatie die kinderen de kans geeft om te overleven", zegt Shalom Tchokfe Ndoula, het hoofd van het nationale vaccinatieprogramma, tijdens een rondleiding door een gekoeld bewaardepot. "Hiermee voorkomen we dat de ziekte het stadium van complicaties bereikt: bloedarmoede, hersenmalaria. Want behalve dat mensen daar ernstig door lijden, zorgt het ook voor veel armoede." Er ging nogal wat aan vooraf om dat voor elkaar te krijgen. Al in de jaren 80 werden de eerste pogingen gedaan om een vaccin te ontwikkelen tegen malaria. Maar vanwege financiële tegenvallers en wisselende internationale belangstelling liep het proces vertraging op. Dat malaria bovendien een parasiet is, en geen virus of bacterie, maakte het extra ingewikkeld. Na een aantal pilotprogramma's in verschillende delen van het Afrikaanse continent was Kameroen in januari het eerste land dat het vaccin onderdeel maakte van zijn nationale vaccinatieprogramma. Inmiddels zijn er dertien landen die dat doen, de komende jaren zullen er nog meer volgen. Toch maakt het vaccin in Kameroen geen vliegende start, zeggen artsen tegen de NOS. Uit cijfers blijkt dat gemiddeld minder dan twee derde van de kinderen een eerste prik heeft gekregen. Die aantallen lopen nog verder terug voor de herhaalprikken die bij 7, 9 en 24 maanden worden gegeven. Voor een deel komt dat door logistieke opstartproblemen en de onzekere veiligheidssituatie in delen van het land. Maar ook is er een andere uitdaging, die sinds de coronapandemie een vlucht heeft genomen: nepnieuws. "In de zorg zien wij desinformatie nu als onze grootste bedreiging", zegt Ndoula. "Dat is de realiteit waar we nu mee moeten leven." Sinds 2020 houdt de zogenoemde Africa Infodemic Response Alliance op een speciaal netwerk van de WHO bij welke trends aan nepnieuws rondgaan op sociale media. Het malariavaccin is er door hen al verschillende keren uitgelicht. Zeker rondom de lancering in Kameroen was er een piek aan desinformatie, ziet ook Hemes Nkwa, een epidemioloog die een platform is gestart dat in Kameroen nepnieuws in de medische sector bestrijdt, Youth for Health and Development of Africa (Yoheda). "Online verspreiden influencers berichten waarin staat dat het vaccin meisjes onvruchtbaar zou maken, of kinderen zou ombrengen." Met haar organisatie wil Nkwa dit soort berichten ontkrachten, via sociale media en een eigen website. Ook bezoeken zij scholen, waar ze jongeren voorlichting geven over de gevaren van nepnieuws. "Want als een nepbericht eenmaal online staat, is het heel moeilijk om daar wat tegen te doen", zegt Nkwa. "Je moet het vóór zijn." Eenvoudig is dat niet, erkent ze. Bovendien speelt er meer dan alleen de nasleep van de coronapandemie. In Kameroen zijn, net als in veel andere Afrikaanse landen, nog altijd sporen te vinden van de medische experimenten die kolonisatoren een eeuw geleden op de bevolking hebben gedaan. Zo experimenteerden Franse wetenschappers er op los met medicatie voor allerlei tropische ziektes, waaronder slaapziekte. Miljoenen mensen werden onder schot gehouden terwijl zij medisch werden gekeurd. In Kameroen kreeg een deel zieken of niet-zieken medicatie toegediend die ernstige bijwerkingen had. Van een bepaald medicijn werd 20 procent van degenen die het kregen (deels) blind. In deze gebieden is de vaccinatiegraad nog altijd lager dan in andere delen van het land, zo blijkt uit onderzoek. "Deze hele geschiedenis wordt nog altijd nog gevoeld", zegt Nkwa. "Het rechtvaardigt ook wel waarom mensen hier nog altijd huiverig zijn voor vaccins." Toch houdt arts Ndoula, die het nationale vaccinatieprogramma beheert, hoop dat de huidige realiteit uiteindelijk tot de weigeraars zal doordringen. Hij hoopt dat ouders vanzelf door zullen hebben dat het vaccin wel degelijk effect heeft en dat kinderen er geen rare bijwerkingen van krijgen. "Dat wordt de beste campagne", zegt hij.
nos.nl
Gauff verslaat Sabalenka en treft Zheng in eindstrijd WTA Finals
De Amerikaanse tennisster Coco Gauff heeft de eindstrijd van de WTA Finals bereikt. De nummer 3 van de wereld versloeg in de halve finales van het eindejaarstoernooi in Riyad (Saudi-Arabië) de nummer 1 van de wereld, Aryna Sabalenka. Gauff won in twee sets van de speelster uit Belarus: 7-6 (4) 6-3.
www.rtlnieuws.nl
Alweer noodweer in Spanje, dit keer bij Girona, protesten door boze inwoners zwellen aan
Opnieuw noodweer en overstromingen in Spanje, vandaag in het noordoosten, in de buurt van de Catalaanse stad Girona. Het derde heftige noodweer in anderhalve week leidt onder Spanjaarden tot schrik en ook tot boosheid, want er werd voor het noodweer van vandaag geen waarschuwing gegeven.
www.rtlnieuws.nl
Meer Nederlandse jongeren worden orthodox christen
Wierook, kaarsen en veel gezang: het zijn belangrijke elementen in een orthodoxe kerkdienst. Die Orthodoxe Kerk trekt steeds meer autochtone Nederlandse jongeren aan. Mede daardoor groeit die kerk zo snel dat het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap vandaag een vertaling van de psalmen speciaal voor orthodox Nederland presenteert. Dat is voor het eerst in decennia. Michael Bakker is theoloog en rector van het St Irenaeus Orthodox Theologisch Instituut aan de Radboud Universiteit. Hij weet veel over de orthodoxe kerk. "In stilte groeit de orthodoxie in Nederland. Dat komt enerzijds door emigratiestromen deze kant op, bijvoorbeeld uit Eritrea, Roemenië, Hongarije, Oekraïne en Rusland. Anderzijds zien we dus ook heel recent dat veel autochtone Nederlanders naar ons toe komen." Over de hele breedte van de Orthodoxe Kerk ziet hij het aantal Nederlandse jongeren toenemen. "In de koptische kerk in Amsterdam zijn er bijvoorbeeld in de laatste drie jaar twintig autochtone jongeren gedoopt. De jaren daarvoor ging het nog om enkelen." Los van autochtone Nederlanders neemt het aantal orthodoxe christenen in zijn geheel ook toe. Waren er in 2014 nog zo'n 190.000 orthodoxe gelovigen, in 2021 waren het er al ruim 250.000, zo blijkt uit cijfers van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. 'Rebels om te bidden' Een opvallende groei is te zien in Enschede. Ruben van der Kaap is daar jongerenwerker in de Syrisch-orthodoxe kerk, hij coördineert bovendien het jongerenwerk voor alle Syrische-orthodoxe kerken in Nederland. "Meestal wilden bij ons in Enschede zo'n vier mensen paar jaar gedoopt worden, vorig jaar waren het er al twaalf en dit jaar hebben zich al rond de veertig mensen aangemeld." "De interesse is bijna niet meer bij te houden. We organiseren regelmatig bijeenkomsten waar soms wel vierhonderd jongeren op af komen. Ik ben daarnaast uren per dag kwijt aan het beantwoorden van vragen via sociale media", legt Van der Kaap uit. "Ik zie vooral veel aandacht vanuit de 'TikTok-generatie', influencers als Andrew Tate en Jordan Peterson dragen daaraan bij." Hij vult aan dat ook de grotere zichtbaarheid van de islam een rol zou kunnen spelen. "Ik denk dat veel jongeren bewondering hebben voor hun islamitische leeftijdsgenoten. Zij willen ook zo'n steunpilaar zonder meteen islamitisch te worden. Die invloed maakt geloof weer cool. Het is nu bijna rebels om het Onzevader te bidden in een seculiere samenleving." Toch is de belangrijkste reden voor de groei volgens Van der Kaap dat de jonge generatie op zoek is naar meer diepgang. "We komen er nu steeds meer achter dat de hele yolo-beweging (you only live once, red.) toch heel erg leeg is." Lichtpuntje Van der Kaap is zelf een goed voorbeeld van de groep waarover het gaat. "Op mijn zestiende raakte ik voor het eerste geïnteresseerd in de orthodoxie, daarvoor groeide ik op in een gereformeerd protestantse kerk." Al op jonge leeftijd betekende het geloof veel voor hem: "Het was echt een lichtpuntje in een donkere wereld voor mij. De Orthodoxe Kerk is voor mij een kerk met gezond verstand." Onderzoek Theoloog Bakker ziet in zijn eigen parochie ook steeds meer jonge mensen. "Soms melden zich al jongeren van een jaar of veertien. Er is denk ik bij hun meer behoefte aan houvast en traditionele geloven." Volgens hem is het duidelijk dat de orthodoxie in Nederland groeit en dat autochtone Nederlanders daarin een belangrijke rol spelen: "Maar er moet nu nieuw wetenschappelijk onderzoek komen om precies te kunnen vaststellen hoe veel dat zijn en waarom zij zich precies aangetrokken voelen tot de Orthodoxe Kerk."
nos.nl
Een oprechte sorry, dat is best ongemakkelijk
Sorry zeggen gaat gepaard angst en gêne, dus verzinnen we vaak schijnexcuses of zoeken we een uitweg.
www.nrc.nl
LIVE | Tesla dendert verder omhoog naar $1 biljoen aan beurswaarde
Op Wall Street beleeft Tesla vrijdag tussentijds weer een prachtige rit omhoog. De elektrische autofabrikant komt daarmeer weer boven de beurswaarde van $1 biljoen.
www.telegraaf.nl