Hulpmiddelen
Van Land Veranderen:

Meer aandacht voor methaanlekkages, maar uitstoot blijft stijgen

Minder steenkool gebruiken, methaanlekkages voorkomen en meer hernieuwbare energie opwekken: het zijn drie van de thema's die op klimaattoppen telkens terugkomen. In de Azerbeidzjaanse hoofdstad Bakoe zijn vertegenwoordigers van bijna 200 landen momenteel weer bij elkaar. Maar wat is er terechtgekomen van eerdere ambities, plannen en beloften?

Op de klimaattop in Glasgow eind 2021 lanceerden de Verenigde Staten en de Europese Unie een plan om de uitstoot van het broeikasgas methaan te beperken. In 2030 moet de mensheid volgens dit Global Methane Pledge 30 procent minder methaan uitstoten dan in 2020. Er staan geen doelen in voor individuele landen, of sectoren. Inmiddels doen bijna 160 landen mee.

Niet te zien in de cijfers

Landen ondernamen afgelopen jaren van alles om te voorkomen dat methaan in de lucht belandt. Toch daalt de uitstoot nog altijd niet. Zonder kentering haalt de wereld het doel voor 2030 niet, zeggen experts. En ook de kans dat Nederland zijn eigen doel haalt is nihil, constateerde het Planbureau voor de Leefomgeving in oktober.

"De voortgang valt erg tegen", zegt Hugo Denier van der Gon, onderzoeker bij TNO. "Ik probeer een optimist te blijven, maar ik had op meer gehoopt." Ook zijn vakgenoot Bram Maasakkers van het Nederlandse ruimtevaartinstituut SRON heeft gemengde gevoelens. "Er is een hoop beweging maar er is ook nog een hoop werk te doen. En 2030 is niet ver meer."

Olie, koeien en vuilnisbelten

Methaan is een broeikasgas dat - net als CO2 - de aarde opwarmt. Van nature belandt het in de lucht via moerasbacteriën. Maar mensen stoten door hun handelen inmiddels meer uit. Zo is methaan het voornaamste bestanddeel van aardgas. En het kan lekken uit defecte pijpleidingen, putten waarmee naar olie wordt geboord of steenkolenmijnen.

Maar op meer plekken ontstaat methaan door menselijk handelen. Zo vormt methaan in de pens van koeien en ontstaat het door rottend afval in vuilnisbelten.

Het aanpakken van methaan kan relatief snel tot resultaat leiden. Het is een 28 keer zo krachtig broeikasgas als CO2 en verdwijnt juist sneller uit de atmosfeer. Een verlaging van de methaanuitstoot remt de opwarming dus snel af.

Er is daarom veel aandacht voor dit onderwerp en landen lanceerden de afgelopen jaren allerlei initiatieven om de uitstoot van methaan te beperken. Ondanks alle inspanningen stijgt de uitstoot nog altijd snel, blijkt uit onderzoek.

Voorzichtige vooruitgang

Toch is er wel wat vooruitgang geboekt. Denier van der Gon van TNO publiceerde enkele jaren geleden met vakgenoten over onderzoek naar methaanlekkages in Australische kolenmijnen. "Dat wordt wel degelijk opgepakt." En er is nog volop ruimte om meer te doen.

Ook in recente cijfers van het Internationaal Energie Agentschap is een lichtpuntje te zien. Terwijl de wereld meer olie en gas is gaan produceren, namen de methaanlekkages niet toe. De sector is dus relatief schoner gaan werken. Wel is er nog veel vooruitgang nodig om de doelen voor 2030 te halen.

Technisch kan dat in de olie- en gasindustrie zeker. De verschillen tussen de schoonste en minst schone producenten zijn enorm, zegt Jilles van den Beukel, energie-analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies, die zelf in de sector heeft gewerkt.

Strengere regelgeving

"Door strenge wetgeving maken bedrijven in landen rond de Noordzee, zoals Nederland, Groot-Brittannië en Noorwegen, veel werk van het voorkomen van lekken", zegt Van den Beukel. In veel landen bestaat die wetgeving (nog) niet. Al werken zowel de Verenigde Staten, Europese Unie, Canada als China aan strengere regels.

Maar er speelt meer. "In een land als Kazachstan is voldoende gas. Dus het gas wat vrijkomt bij de oliewinning, wordt niet afgevoerd. Er is simpelweg geen leiding en men heeft het geld er niet voor over om die aan te leggen", zegt Van den Beukel. In plaats daarvan verbranden bedrijven het, waarbij de methaan deels vrijkomt.

Er is inmiddels een VN-programma om landen aan te spreken op grote methaanlekken die vanuit de ruimte te zien zijn.

Nederland blijft achter

Dit gebeurt via de diplomatieke weg, maar de vooruitgang gaat niet zo snel als experts zouden willen. "Neem Rusland, dat is een land met grote lekkages uit de olie- en gaswinning", zegt Denier van der Gon van TNO. "Als wij op basis van satellietbeelden een brief naar Poetin sturen, dan snap je dat er niet veel mee gaat gebeuren." En landen die wel willen, hebben niet altijd een sterk bestuur dat lekken kan aanpakken.

De aanpak gaat stapje voor stapje de goede kant op, maar Denier van der Gon maakt zich zorgen om het tempo. Zeker nu de deadline van 2030 dichterbij komt. Ook is het aanpakken van uitstoot in de landbouw technisch lastiger dan in de olie- en gassector.

In Nederland komen de meeste emissies uit de veeteelt. Daar daalt de uitstoot, maar niet genoeg om 30 procent lager te zijn in 2030. Denier van der Gon: "Het zou ook helpen als Nederland het goede voorbeeld gaf en zijn doelen haalde."

Nederlanders spelen een grote rol bij het opsporen van methaanlekken. Hoe ze dat doen, zie je in onze special:


Lees het volledige artikel over: nos.nl
Kelly de Vries: met monument voor Tanja Groen ’aan de boom blijven schudden’ om waarheid te achterhalen
In haar geboorteplaats Schagen is het monument onthuld voor Tanja Groen, die 31 jaar geleden verdween in de buurt van Maastricht. Het is ook een gedenkteken voor Peter R. de Vries, die vasthoudend vocht voor het vinden van de waarheid achter de vermissing.
www.telegraaf.nl
KOZP-actievoerders met eieren bekogeld bij intocht Sinterklaas in Yerseke, politie grijpt in
In het Zeeuwse Yerseke heeft de politie zaterdagmiddag ingegrepen bij een protest tegen de komst van actiegroep Kick Out Zwarte Piet (KOZP). Volgens een verslaggever van het ANP zijn er honderden dorpelingen op de been. Zo'n twintig actievoerders van KOZP worden door hen bekogeld met eieren. Zeker twee mensen zijn aangehouden, ziet de verslaggever. Er is veel politie aanwezig.
www.telegraaf.nl
Sinterklaas komt aan in Vianen, pakjesboot ligt aan wal
Sinterklaas is aan het begin van de middag aangekomen in Nederland. Ondanks dichte bruggen onderweg en pieten die zich hadden vergist in de plaats waar de stoomboot moest aanmeren, zijn ze uiteindelijk aan wal gekomen in Vianen, in de gemeente Vijfheerenlanden. Aan de kade werd de Sint verwelkomd door burgemeester Sjors Fröhlich. Op de intocht zijn duizenden kinderen, ouders, opa's en oma's afgekomen. Na de intocht zijn Sinterklaas en de pieten te voet door het centrum van Vianen gelopen. Daar waren ook verschillende optredens van kinderen, die de Sint vanaf zijn schimmel Ozosnel heeft bijgewoond. De intocht was live te volgen op NPO Zapp. Die uitzending werd voor het eerst sinds 2001 gepresenteerd door Merel Westrik. Zij vervangt Dieuwertje Blok dit jaar als presentatrice van Het Sinterklaasjournaal, omdat Blok herstellende is van een neusoperatie. De intocht van Sinterklaas verliep zonder problemen, in Vianen waren geen demonstraties. Na de tocht door Vianen sprak de goedheiligman de woorden die alle kinderen lieten juichen: "Vanavond mogen jullie allemaal je schoen zetten!"
nos.nl
Sinterklaas na 'zenuwslopende tocht' aangekomen in Vianen
Sinterklaas heeft zaterdagmiddag in Vianen voet aan wal gezet in Nederland. De goedheiligman werd welkom geheten door burgemeester Sjors Fröhlich van de gemeente Vijfheerenlanden, waar Vianen onder valt. De intocht was live te volgen op NPO 3.
www.rtlnieuws.nl
Igone de Jongh zocht psychologische hulp na breuk Thijs Römer
Igone de Jongh (45) vertelt zaterdag in de weekendbijlage Mezza van het 'AD' dat ze na haar scheiding van Thijs Römer 'geen gelukkig en beter mens wordt' als ze blijft hangen in de situatie.
www.rtlnieuws.nl
Roxeanne Hazes voelde zich Robert ten Brink in nieuw programma
Roxeanne Hazes (31) ging voor het programma '3 Minutes of Fame: It's Your Lucky Day' 'zwaar uit haar comfortzone'. Dat zei de zangeres, die coach is in het nieuwe programma op SBS6, in een gesprek met 'Mezza'.
www.rtlnieuws.nl
Roxeanne Hazes voelde zich als Robert ten Brink in SBS6-programma
Roxeanne Hazes ging voor het programma 3 Minutes of Fame: It's Your Lucky Day "zwaar uit haar comfortzone". Dat zei de zangeres, die coach is in het nieuwe programma op SBS6, in een gesprek met Mezza.
www.rtlnieuws.nl
Sinterklaas komt aan in Vianen
Sinterklaas is aangekomen in Vianen en wordt ontvangen door burgermeester Sjors Fröhlich. Hij ontvangt Sinterklaas in de Passantenhaven in Vianen. Daarna volgt een wandeling door de binnenstad. Eerder liet een woordvoerder weten dat het „gezellig druk” is in de vestingstad.
1 u
www.telegraaf.nl
Sinterklaas na ’zenuwslopende tocht’ aangekomen in Vianen
Sinterklaas heeft zaterdagmiddag in Vianen voet aan wal gezet in Nederland. De goedheiligman werd welkom geheten door burgemeester Sjors Fröhlich van de gemeente Vijfheerenlanden, waar Vianen onder valt. De intocht was live te volgen op NPO 3.
1 u
www.telegraaf.nl
Protesten tegen Zwarte Piet bij sinterklaasintochten in Yerseke en Middelharnis
In de Zeeuwse plaats Yerseke wordt vandaag gedemonstreerd tegen Zwarte Piet bij de sinterklaasintocht.
1 u
www.rtlnieuws.nl
Aanklagers: Diddy probeert vanuit de gevangenis proces te beïnvloeden
Muziekmagnaat Sean 'Diddy' Combs heeft geprobeerd om potentiële getuigen te bereiken vanuit de gevangenis. Ook zou hij potentiële juryleden proberen te beïnvloeden. Dat schrijven de aanklagers in een rechtbankdocument. Op die manier zou hij invloed proberen uit te oefenen op het verloop van het proces tegen hem, dat in mei begint. De aanklagers dienden het document vrijdagavond laat in bij een federale rechtbank in Manhattan, New York. Daarin staat dat Diddy zijn familieleden zou hebben gevraagd contact op te nemen met potentiële slachtoffers en getuigen om "verhalen" te creëren om zo de jury te beïnvloeden. "De verdachte heeft herhaaldelijk laten zien dat hij regels zal overtreden om de uitkomst van zijn zaak op oneigenlijke wijze te beïnvloeden", citeert persbureau AP uit het rechtbankdocument. "Hij heeft, met andere woorden, aangetoond dat er niet op vertrouwd kan worden dat hij zich aan de regels of voorwaarden houdt." De aanklagers willen op deze manier voorkomen dat het verzoek van Sean Combs om op borgtocht vrij te komen wordt ingewilligd. Zijn advocaten hebben een borgsom voorgesteld van 50 miljoen dollar. Volgende week staat daar een zitting over gepland. Verjaardagsvideo's Combs zou vanuit de gevangenis ook zijn kinderen hebben aangespoord om een video op hun sociale media te plaatsen waarop te zien is hoe ze samenkomen om de verjaardag van hun vader te vieren. Vervolgens zou hij de 'kijkcijfers' van die video's hebben geanalyseerd en "expliciet met zijn familie hebben besproken hoe hij ervoor kon zorgen dat de video het gewenste effect had op potentiële juryleden in deze zaak", schrijven de aanklagers. Combs werd in september gearresteerd en zit sindsdien vast. Hij heeft al een paar keer geprobeerd op borgtocht vrij te komen, maar dat is door de rechter iedere keer afgewezen. De lijst met verdenkingen tegen de Amerikaanse rapper, producer en platenbaas is groot. Hij wordt onder andere verdacht van mensenhandel, seksueel misbruik en afpersing. Zeker 120 mensen beschuldigen Combs van seksueel geweld. Een deel van hen was minderjarig. Combs weerspreekt alle beschuldigingen en zegt onschuldig te zijn.
1 u
nos.nl
Emmelie (32) overwintert in Kaapstad: ’Grijze luchten maken me chagrijnig, hier heb je veel meer zon’
Emmelie Steentjes (32) uit Amsterdam is single. Ze brengt al acht jaar de winter door in Kaapstad, Zuid-Afrika. Ze werkt als freelance creative project & brand manager en runt platform Bumbuntu. „Ik hou absoluut niet van de Nederlandse winter. Grijze luchten maken me chagrijnig.”
1 u
www.telegraaf.nl
Leider Abchazië toch bereid op te stappen na bestorming parlement
De president van de afvallige regio Abchazië in Georgië heeft gezegd te zullen opstappen als betogers het parlement hebben verlaten, meldt het Russische persbureau RIA Novosti. Demonstranten drongen het parlementsgebouw vrijdag binnen uit onvrede over een economisch verdrag met Rusland.
1 u
www.telegraaf.nl
Kosovo stapt van het veld na provocatie Roemeense fans; UEFA start onderzoek
De internationals van Kosovo zijn vrijdagavond voor het laatste fluitsignaal van het veld gestapt in hun Nations League-duel met Roemenië. Het stond op dat moment 0-0 in blessuretijd. De wedstrijd is daarna niet meer hervat.
1 u
www.telegraaf.nl
Politieauto in brand gestoken bij bureau in Amsterdam
Bij het politiebureau aan de Hoofdweg in Amsterdam-West is vanochtend vroeg een politieauto volledig verwoest door brand. Dat gebeurde even voor 05.00 uur.
1 u
www.rtlnieuws.nl
Aanloop naar ’Paul vs. Tyson’ boeiender dan gehypete boksmatch zelf: ’Gênante show’
Miljoenen Netflix-abonnees zaten vrijdagnacht aan de buis gekluisterd voor het gevecht tussen Jake Paul en Mike Tyson. Het AT&T Stadium in Texas diende als decor voor de langverwachte confrontatie tussen de twee vechtlustige alfamannen. Met 80.000 fans in de uitverkochte arena en een ensemble van beroemdheden op de tribunes, zette Netflix alles op alles om dit als hét sportevenement van het jaar te presenteren, inclusief een livestream die uitzonderlijke hoeveelheden kijkers moest trekken. Maar het bleek vooral een onversneden mediahype.
1 u
www.telegraaf.nl
Vrouw zwaargewond door explosie bij voordeur in Nieuwkuijk
Een vrouw in het Brabantse dorp Nieuwkuijk is vannacht zwaargewond geraakt door een explosie bij een woning. Het explosief ging rond 02.40 uur af bij de voordeur van het huis. Door de knal sprongen de ramen op zowel de boven- als benedenverdieping en werd de onderkant van de voordeur weggeblazen. Ook raakten dakpannen los. Een omwonende zegt tegen Omroep Brabant voorafgaand aan de explosie een sisgeluid te hebben gehoord, dat volgens haar zo'n halve minuut duurde. Ze vermoedt dat de vrouw, de bewoner van de woning, op het geluid afkwam. Het slachtoffer is door ambulancepersoneel uit de woning gehaald en met ernstige verwondingen naar het ziekenhuis gebracht. De politie onderzoekt de explosie en vraagt getuigen of mensen met camerabeelden zich te melden. Er is nog niemand aangehouden. Huis-tuin-en-keukenconflicten Het incident in Brabant kan worden toegevoegd aan een lijst met explosies die dit jaar waarschijnlijk boven de duizend uitkomt. Het aantal aanslagen, vooral gepleegd met zwaar knalvuurwerk, neemt de laatste jaren rap toe. In 2021 werden er 212 geteld, het jaar erna 439 en vorig jaar 901, blijkt uit een politierapport dat eerder deze week werd gepubliceerd. Aanvankelijk ging de politie ervan uit dat de meeste aanslagen te maken hebben met conflicten in het criminele milieu, maar na het analyseren van incidenten uit 2023 is dat beeld veranderd. Bij slechts een op de vijf aanslagen is er een duidelijke criminele link, zoals een conflict over gestolen drugs. In het nieuwe onderzoek schat de politie dat ruim de helft van de incidenten te maken heeft met 'huis-tuin-en-keukenconflicten'. Dat iemand gewond raakt bij een explosie, zoals vannacht in Nieuwkuijk, is uitzonderlijk. Intimidatie is het voornaamste doel, zegt de politie. Toch is het volgens onderzoekers een kwestie van tijd dat er meer slachtoffers vallen.
2 u
nos.nl
Britse presentatrice Davina McCall geopereerd aan hersentumor
De Britse tv-presentatrice Davina McCall herstelt momenteel van een zes uur durende operatie, waarbij er een goedaardige hersentumor is verwijderd. Volgens haar partner is de operatie "volgens het boekje" verlopen, schreef hij in een verklaring op Instagram.
2 u
www.rtlnieuws.nl
Man die tijdens EK voetbal tussen Oranjefans met pikhouweel en molotovcocktail zwaaide voor de rechter
De man die tijdens het EK voetbal tussen fans van het Nederlands elftal stond te zwaaien met een pikhouweel en een molotovcocktail, moet eind deze maand voorkomen. André G. liep met zijn wapens op deelnemers aan de Oranjemars af en werd neergeschoten door de politie.
2 u
www.telegraaf.nl
Kogel raakt passagiersvliegtuig op vliegveld van Dallas kort voor vertrek
Op de luchthaven Dallas Love Field in de staat Texas is gisteravond een passagiersvliegtuig dat klaar stond voor vertrek beschoten. Een kogel raakte het toestel in de buurt van de cockpit, waarop de Boeing 737-800 terugkeerde naar de gate. Niemand raakte gewond, meldt Southwest Airlines. Amerikaanse media melden dat de startbaan na het incident tijdelijk was afgezet voor onderzoek. Passagiers aan boord konden veilig uit het vliegtuig stappen. Voor hen werd een andere vlucht richting Indianapolis, Indiana geregeld. Het is niet bekend wie het toestel heeft beschoten en waarom. Beschietingen boven Haïti Het is de vierde keer in korte tijd dat een Amerikaans passagiersvliegtuig is beschoten. In Haïti namen bendes eerder deze week drie Amerikaanse toestellen onder vuur. Dinsdag werd een toestel van Spirit Airlines geraakt toen het wilde landen op de internationale luchthaven bij de hoofdstad Port-au-Prince. Een medewerker aan boord raakte toen lichtgewond. Het toestel is uiteindelijk omgeleid naar de Dominicaanse Republiek, het buurland van Haïti. Kort daarna maakte JetBlue bekend dat er in New York kogelgaten waren ontdekt bij een vliegtuig dat was teruggekeerd uit Haïti. Een toestel van American Airlines kwam ook onder vuur te liggen bij vertrek uit Haïti, aldus de luchtvaartmaatschappij, bericht CNN. De luchthaven in Port-au-Prince werd door het schietincident tijdelijk gesloten. De Amerikaanse luchtvaartautoriteiten hebben vanwege de beschietingen alle vluchten richting Haïti voor dertig dagen opgeschort.
2 u
nos.nl
Meestersmokkelaar Sjef (83) weet wel raad met strenge grenscontroles: ’Geef mij een bus en ik breng zo 200 mensen weg’
Het leven als botersmokkelaar in Zeeuws-Vlaanderen leverde Sjef Faas een reputatie op van gewiekste avonturier. Behalve lucratief was het kat-en-muisspel met Belgische douaniers in zekere zin ook verslavend; na de boter stortte de Zeeuw zich jarenlang op het smokkelen van jenever, sigaretten, hasj en XTC-pillen. De nu 83-jarige misdaadlegende in ruste: „Ik heb zoveel anekdotes, dat ze maar eens moesten worden opgeschreven.”
2 u
www.telegraaf.nl
Het regent faillissementen, maar welke winkel lukt het wel?
In de winkelstraat regent het faillissementen, en wie nog wel open is klaagt steen en been over concurrentie uit China, hoge personeelskosten en zuinige consumenten. Maar er zijn óók winkels die het wel goed doen en juist uitbreiden. Wie zijn de winnaars van de winkelstraat? En hoe valt hun succes te verklaren? De Telegraaf ging op pad met deskundigen en vond vier factoren voor succes en falen in de winkelstraat.
2 u
www.telegraaf.nl
UEFA onderzoekt weglopen spelers Kosovo na Roemeense provocaties
De Europese voetbalbond UEFA moet snel een besluit nemen over de gevolgen voor Kosovo na de gestaakte wedstrijd in de Nations League tegen Roemenië. De spelers van Kosovo stapten bij een stand van 0-0 in blessuretijd van het veld. Het was een reactie op provocerend gezang van het Roemeense publiek.
2 u
www.rtlnieuws.nl
'Gezellig' druk in Vianen voor intocht Sinterklaas
In Vianen begint het zaterdagochtend "gezellig druk" te worden, met een toestroom van bezoekers die naar de historische vestingstad zijn gekomen voor de landelijke intocht van Sinterklaas. Dat laat een woordvoerster van de overkoepelende gemeente Vijfheerenlanden weten." Op sommige plekken wordt het al heel druk, zoals bij de plek waar Sinterklaas aankomt en bij het hoofdpodium. Maar er kunnen zeker nog mensen bij."
2 u
www.rtlnieuws.nl
Vrouwen in Afrika willen aandacht bij klimaattop: 'Vangen de hardste klappen op'
"Justice climatique, justice climatique!", roept Seynabou Sarr, haar stem al schor voor de optocht goed en wel is begonnen. "Klimaatrechtvaardigheid, dat willen wij!" Om haar boodschap kracht bij te zetten slaat ze bij elk woord op een grote kalebas, opgefleurd in het groen-geel-rood van de Senegalese vlag. Sarr is een van de pakweg tachtig vrouwen die in de hoofdstad Dakar de straat op is gegaan voor een speciale klimaatmars, voor en door vrouwen. Want klimaatverandering treft hen het hardst, zegt organisator Khady Camara. "Vooral vrouwen die op het platteland wonen. Zij vangen de hardste klappen op." Vrouwen merken gevolgen als eerste In Senegal, maar ook in veel andere Afrikaanse landen, zijn vrouwen vaker dan mannen verantwoordelijk voor het verbouwen van voedsel, het halen van water en het rapen van brandhout. Vanwege extreme weerpatronen, langdurige droogteperioden of hevige regenval wordt dat steeds lastiger en gevaarlijker. Als dit zo doorgaat, zeggen de Verenigde Naties, kunnen in de komende decennia 158 miljoen meisjes en vrouwen over het randje van de armoedegrens worden geduwd. Bovendien is 80 procent van de klimaatvluchtelingen vrouw en lopen zij veertien keer zo veel kans om bij een natuurramp om het leven te komen - onder andere door beperkte toegang tot informatie, beperkte mobiliteit en middelen. "Wij willen dat onze politici, die mannen in pak, dit gaan aankaarten bij de klimaattop", zegt Cheikhna Faye, verwijzend naar de klimaattop in Azerbeidzjan die maandag is begonnen. Op haar protestbord heeft ze een foto geplakt van beroemde klimaatactivisten, zoals Greta Thunberg. "Eigenlijk moeten ze ons allemaal meenemen, wij moeten ook aan tafel." Genderklimaattop In Bakoe staat genderongelijkheid wel degelijk hoog op de onderhandelingsagenda, vertelt Mwanahamisi Singano, beleidsdirecteur van de Women's Environment & Development Organization. "Op deze top gaat het veel over financiën, maar feministen omschrijven dit ook als een gender-COP", zegt ze vanuit Bakoe. "Begin dit jaar waren we bezorgd dat gender weinig ruimte zou krijgen, maar dankzij de druk van feministen en belangenorganisaties zien we dat er veel mensen op de onderhandelingen afkomen." Dit jaar is het de bedoeling dat het Lima Work Programme on Gender, dat zich richt op gendergelijkheid bij klimaatplannen, wordt verlengd. Singano heeft goede hoop: "Lange tijd is de stem van vrouwen niet gehoord, ze werden niet begrepen of aan de kant gezet. Dat is waarom organisaties zoals de onze vrouwen en meisjes ondersteunen. Want zij moeten de last dragen van een crisis waar zij niet zelf verantwoordelijk voor zijn." Zwaar klimaatjaar Bij de mars in de straten van Dakar komt een megafoon tevoorschijn, tientallen kartonnen borden gaan de lucht in. De optocht leidt dwars door een volkswijk, winkeliers kijken verbaasd op als ze de bontgekleurde stoet vrouwen voorbij zien trekken. Dit jaar was voor Senegal, net als voor veel andere landen in de regio, een buitengewoon zwaar klimaatjaar. In West-Afrika werden in het voorjaar recordtemperaturen gemeten, in de zomer volgden hevige overstromingen. Meer dan een miljoen mensen hebben daardoor hun huizen moeten ontvluchten, zeker 1500 mensen kwamen om het leven. "Hier in Senegal hebben we allemaal de beelden gezien van de rivier die buiten de oevers trad", zegt Mayram Sy, een jonge klimaatactivist. "Maar er was niets gedaan om dat te voorkomen, om mensen te waarschuwen. Er worden allerlei politieke beloftes gedaan, maar concreet gebeurt er niet genoeg." Khady Camara vindt dat niet enkel Senegalese politici, maar juist ook rijkere, westerse landen een belangrijke verantwoordelijkheid hebben. "Wij stoten maar een klein percentage van alle broeikasgassen uit. Toch worden wij het hardste geraakt. Het is hoog tijd dat dat ophoudt." Eerder waarschuwen Bij de vorige klimaattop stemden landen in met het oprichten van een speciaal klimaatschadefonds, waar armere landen een beroep op kunnen doen. Het is de bedoeling dat de landen in Bakoe besluiten hoe ze dit fonds precies willen inrichten, zodat vanaf volgend jaar de eerste betalingen kunnen worden uitgekeerd. Nederland zegde eerder 15 miljoen euro toe aan dit fonds. "Het belangrijkste is dat er meer wordt geïnvesteerd in het vroegtijdig waarschuwen van mensen als er een klimaatramp aanstaande is", zegt Camara. In veel landen ontbreekt het nog aan een werkend waarschuwingssysteem. "Daar moet op worden ingezet, zodat vrouwen in Afrika beter kunnen worden beschermd." Meer weten over de klimaattop in Bakoe? In deze video zie je wat er besproken wordt:
2 u
nos.nl
Laura Ponticorvo openhartig over dementerende moeder: 'Zijn levend aan het rouwen'
In de nieuwste aflevering van Realitea vertelt Laura Ponticorvo (39) openhartig over haar dementerende moeder. De ongeneeslijke ziekte heeft veel impact op haar gezin en ook haar vader ging er bijna aan onderdoor, deelt ze.
2 u
www.rtlnieuws.nl
Waarom kies je niet voor een kórter en gelukkig leven? ’Onze medische wereld kan toch niet alles oplossen’
Hoe kunnen we zo snel mogelijk met onze leefstijl onze gezondheid verzieken? Voor antwoord op deze vraag moet je zijn bij Femke Nijboer, psycholoog en docent aan Universiteit Twente. Zij pleit voor een korter en gelukkiger leven. Op deze manier wil ze haar publiek aansporen om op een andere manier over hun welzijn na te denken.
2 u
www.telegraaf.nl
’Gezellig’ druk in Vianen voor intocht Sinterklaas
In Vianen begint het zaterdagochtend „gezellig druk” te worden, met een toestroom van bezoekers die naar de historische vestingstad zijn gekomen voor de landelijke intocht van Sinterklaas. Dat laat een woordvoerster van de overkoepelende gemeente Vijfheerenlanden weten.” Op sommige plekken wordt het al heel druk, zoals bij de plek waar Sinterklaas aankomt en bij het hoofdpodium. Maar er kunnen zeker nog mensen bij.”
2 u
www.telegraaf.nl
LIVE | Niet-ontplofte granaat komt terecht op basis van VN-vredesmissie in Libanon
De situatie in het Midden-Oosten staat nog altijd op scherp. Zo’n honderd Israëlische gijzelaars worden na vierhonderd dagen nog altijd vastgehouden in Gaza. Hezbollah en andere terreurorganisaties blijven de Joodse staat bestoken. Het Israëlische leger slaat ondertussen hard toe in de regio. Volg hier de laatste ontwikkelingen in ons liveblog.
3 u
www.telegraaf.nl
Motten, óveral motten in miljoenenhuis in Londen, bewoonster sleept vorige eigenaar voor de rechter: ’Ze drijven in onze soep’
Een sjiek huis in Notting Hill, in 2019 verkocht voor 32,5 miljoen Britse pond (zo’n 38 miljoen euro) blijkt te zijn geïnfecteerd met miljoenen motten. De vliegende plaag zit in de wollen muurbekleding en vreet aan kleding, wijn en tandenborstels. De dochter van de Georgische miljardair Patarkatsishvili eist nu in een rechtszaak dat de verkoper het onroerend goed terugkoopt.
3 u
www.telegraaf.nl
Peter zoekt al 17 jaar naar de moordenaar van zijn moeder Tineke: 'Maar nu heb ik weer hoop'
Tipgeld ter waarde van 100.000 euro moet ervoor zorgen dat Jilly en Peter Verhagen na 17 jaar eindelijk de antwoorden gaan krijgen waar ze zo naar verlangen. Hun (schoon)moeder Tineke Verhagen werd op 1 november 2007 gedood in Den Haag. "Sinds de dood van mijn moeder heb ik levenslang."
3 u
www.rtlnieuws.nl
Zus van acteur Jim Carrey overleden
De oudere zus van acteur Jim Carrey is overleden. Dat heeft haar echtgenoot gemeld in een bericht op Facebook. De Canadese Rita Carrey was zelf bekend als zangeres. Ze is 68 jaar oud geworden.
3 u
www.rtlnieuws.nl
Passagiersvliegtuig VS bij vertrek geraakt door kogel
Een passagiersvliegtuig is bij vertrek uit het Amerikaanse Dallas geraakt door een kogel. Het toestel moest vervolgens terugkeren naar de gate, meldt luchtvaartmaatschappij Southwest Airlines.
3 u
www.telegraaf.nl
Ramen weggeblazen bij flinke explosie Nieuwkuijk, vrouw ernstig gewond
Bij een woning in het Noord-Brabantse Nieuwkuijk is een vrouw ernstig gewond geraakt door een explosie. Op beelden is de flinke schade goed zichtbaar.
3 u
www.rtlnieuws.nl
Ugarte bezorgt Uruguay met late goal bevrijdende zege
De voetballers van Uruguay hebben na vijf wedstrijden zonder zege weer een keer gewonnen. De ploeg van bondscoach Marcelo Bielsa versloeg Colombia met 3-2 in de Zuid-Amerikaanse kwalificatie voor het WK van 2026. Door de winst klom Uruguay in de stand naar de tweede plaats achter Argentinië. De eerste zes in de kwalificatiegroep plaatsen zich rechtstreeks voor de eindronde.
3 u
www.rtlnieuws.nl
Weer onrustige nacht in Amsterdam-West: politieauto in brand en horecazaak beschoten
Een onrustige nacht in Amsterdam-West. Bij het politiebureau aan de Hoofdweg in West ging rond half vijf ’s nachts een politieauto in vlammen op. Even daarvoor werd niet veel verderop, aan de Slotermeerlaan in Nieuw-West, een horecazaak beschoten.
3 u
www.telegraaf.nl
Amerikaanse toerist kerft letters in heiligdom Japan en wordt gearresteerd
In Japan is een Amerikaanse toerist gearresteerd nadat hij letters in een poort bij een heiligdom in Tokio zou hebben gekerfd. De man, Steve Lee Hayes, werd woensdag gearresteerd op verdenking van vernieling, meldt een politiewoordvoerder aan de Amerikaanse nieuwszender CNN. Hayes zou volgens de politie dinsdag een pilaar van een poort voor de Meiji-tempel in Tokio hebben beschadigd "door er het alfabet in te kerven". De Japanse publieke omroep NHK meldt dat er vijf letters in de poort zijn gegraveerd, vermoedelijk zijn achternaam. De pilaar is afgezet met een houten hek. Op een bord staat uitgelegd waarom de afzetting is geplaatst. In die tekst wordt gesproken over "harteloze daden" die hebben plaatsgevonden "waarbij de Torii-poort met krassen werd beschadigd". Het wordt "zeer betreurenswaardig" genoemd dat de poorten zijn omsloten met een hek om ze te beschermen. Hieronder foto's van de afzetting en het waarschuwingsbord: De Meiji-tempel in de wijk Shibuya in Tokio dateert uit 1920 en is gebouwd ter ere van keizer Meiji en keizerin Shoken. Het complex werd verwoest tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar herbouwd in de jaren 50. De ingangen van het heiligdom zijn voorzien van enorme houten poorten, die "torii" worden genoemd. Hayes bezocht de tempel met zijn gezin. Hij riskeert een gevangenisstraf van maximaal drie jaar of een boete van maximaal 300.000 yen (1843 euro) voor vandalisme. De arrestatie van de Amerikaan is de laatste in een reeks incidenten in Japan die verband houden met de vlucht die het toerisme heeft genomen in het land. Na de opheffing van de coronabeperkingen worden er records gebroken, met drie miljoen bezoekers in maart, het hoogste maandcijfer sinds de aantallen worden bijgehouden. Seks in heiligdom Eerder dit jaar kreeg een klein stadje aan de voet van de bekende Fuji-berg internationale aandacht. Daar werd een zwart scherm opgetrokken om het toeristen onmogelijk te maken foto's te maken van de berg. Die maatregel werd genomen omdat toeristen op een populaire fotoplek afval achterlieten en verkeersregels negeerden. In september werd een 61-jarige Oostenrijkse man gearresteerd die seks had met een vrouw op het terrein van een heiligdom in een klein kustplaatsje op ongeveer 500 kilometer ten noorden van Tokio. Hij werd beschuldigd van het niet respecteren van een gebedshuis. Vorig jaar werd in 2023 een 17-jarige Canadees opgepakt omdat hij zijn naam in een houten pilaar had gekerfd bij een tempel die op de Unesco-werelderfgoedlijst staat in de historische Japanse stad Nara.
3 u
nos.nl
Frans Timmermans onderging maagverkleining
Frans Timmermans onderging begin vorige maand een maagverkleining. In een openhartig interview met De Telegraaf zegt de leider van PvdA-GroenLinks dat hij aan morbide obesitas leed. "Ik wist: als ik zo doorga, wordt mijn leven elke maand korter."
3 u
www.rtlnieuws.nl
Trump schiet uit de startblokken en Democraten slijpen de messen
De nieuw verkozen president Donald Trump laat er geen gras over groeien en tovert de ene na de andere opmerkelijke naam uit zijn hoge hoed voor zijn nieuwe regeerploeg. De gevestigde orde in Amerika hapt naar adem bij het zien van namen als de omstreden Matt Gaetz en anti-vaxxer Robert Kennedy. Wat zijn de kansen dat dit bonte gezelschap straks in januari ook daadwerkelijk met Trump aan een regeertermijn begint?
3 u
www.telegraaf.nl
Sinterklaas is weer in het land! Welke speculaasjes smaken het beste?
In VRIJ testen we wekelijks een product uit de siupermarkt. Dit keer proeven we speculaasjes omdat Sinterklaas weer in het land is!
3 u
www.telegraaf.nl
Suriname kan niet stunten tegen Canada in Nations League
Het Surinaamse voetbalelftal heeft de eerste wedstrijd uit de kwartfinales van de Nations League in Noord- en Midden-Amerika met 1-0 verloren van Canada. De ploeg van bondscoach Stanley Menzo moet woensdag voor de return naar Canada.
3 u
www.telegraaf.nl
Drake verliest ruim drie ton na gokken op winst Mike Tyson
Een gokje van Drake heeft wederom niet zo goed uitgepakt. De Canadese rapper had voor de bokswedstrijd tussen Mike Tyson en Jake Paul een behoorlijk bedrag ingezet. Hij wedde 355.000 dollar (336.000 euro) dat voormalig bokskampioen Tyson het gevecht zou winnen. Het was echter Paul die de partij op punten won.
4 u
www.telegraaf.nl
Een dode en twee gewonden door ongeluk in Rijsbergen
Een 22-jarige man uit Rijsbergen is in de nacht van vrijdag op zaterdag overleden door een verkeersongeluk in de Noord-Brabantse plaats. De 28-jarige bestuurder van de auto en een andere inzittende van 24 jaar zijn gewond naar het ziekenhuis gebracht.
4 u
www.telegraaf.nl
Bondscoach Ronald Koeman hakt knoop door: Joshua Zirkzee ontbreekt tegen Hongarije
Joshua Zirkzee komt zaterdag niet in actie als het Nederlands elftal het in de Johan Cruijff ArenA opneemt tegen Hongarije in de Nations League. Bondscoach Ronald Koeman houdt de spits van Manchester United buiten zijn wedstrijdselectie. Ook Justin Kluivert ontbreekt op de lijst van 23 spelers die is vrijgegeven door de UEFA.
4 u
www.telegraaf.nl
Weer een Nederlandse maker van e-bikes failliet: 'Slagveld in fietsensector'
Opnieuw is een Nederlands fietsmerk failliet verklaard. Het is nu de beurt aan e-bikemerk Huyser, dat in 2017 werd opgericht. Wat is er aan de hand op de markt voor elektrische fietsen, waar de bedrijven bij bosjes omvallen?
4 u
www.rtlnieuws.nl
Bizarre beelden: Mexicaanse bondscoach loopt met bloedende hoofdwond het veld af
Bondscoach Javier Aguirre van het Mexicaanse voetbalelftal heeft met een bloedend hoofd het veld verlaten na de interland uit de Nations League tegen Honduras. Hij kreeg vanuit het publiek een blikje tegen zijn hoofd gegooid.
4 u
www.telegraaf.nl
Meer dan 250.000 mensen geëvacueerd voor komst ’supertyfoon’ Man-yi op Filipijnen
De Filipijnse autoriteiten hebben vrijdag de evacuatie bevolen van meer dan 250.000 personen vanwege ’supertyfoon’ Man-yi, die vanuit het oosten onderweg is naar de archipel. Boten moeten ook terugkeren naar de kade.
4 u
www.telegraaf.nl
Bewoonster zwaargewond bij explosie woning Nieuwkuijk
Bij een woning in Nieuwkuijk in Noord-Brabant is vannacht een persoon gewond geraakt. Een explosief ontplofte rond 02.40 uur bij de voordeur van de woning, meldt de politie.
4 u
www.rtlnieuws.nl