Studio 100 verlegt theatergrenzen met adembenemend oorlogsspektakel 40-45

Studenten die door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) gediscrimineerd werden bij fraudecontroles voor een uitwonendenbeurs, krijgen boetes en teruggevorderde studiefinanciering terug. Dat schrijft onderwijsminister Eppo Bruins maandag in een brief aan de Kamer. Prijskaartje: 61 miljoen euro.

Zo'n tienduizend studenten en oud-studenten krijgen geld terug van het kabinet, omdat ze op basis van een discriminerend algoritme zijn gecontroleerd op fraude met studiefinanciering. Minister Bruins van Onderwijs trekt 61 miljoen euro uit om de zaak recht te zetten. Tussen 2012 en 2023 hanteerde DUO, dat de studiebeurzen verstrekt, een fraude-selectieprocedure waarbij uitwonende studenten met een migratieachtergrond eerder in beeld kwamen dan autochtone studenten. Een beurs voor uitwonenden is hoger dan die voor thuiswonende studenten. Nadat NOS op 3 en Investico over de zaak publiceerden, zette toenmalig minister Dijkgraaf het fraudesysteem stop. Hij liet een onderzoek doen, waaruit bleek dat de aanpak "onbedoeld en onbewust tot indirecte discriminatie" had geleid. Hij bood daarvoor zijn excuses aan. NOS op 3 maakte deze video over de fraudeopsporing van DUO: Zijn opvolger Bruins gaat de boetes en terugvorderingen die op basis van het systeem zijn opgelegd, terugbetalen aan de betrokken studenten. Ze zijn gebaseerd op onrechtmatig verkregen bewijs, zeggen juristen van het ministerie, en worden daarom teruggedraaid. Bij de controles op de uitwonendenbeurs zijn er zaken niet goed gegaan, zegt Bruins. "Dat is oneerlijk en we willen niet dat studenten bij het aanvechten van de besluiten in een juridisch moeras belanden. Ook willen we als kabinet leren van eerdere hersteloperaties, zoals bij het toeslagenschandaal. Daarom repareren we dit voor de studenten." Ook bij ingetrokken beurs Ook studenten van wie de uitwonendenbeurs helemaal is ingetrokken na een controle krijgen compensatie. Als ze op hetzelfde adres zijn blijven wonen krijgen ze het verschil tussen de thuiswonenden- en uitwonendenbeurs alsnog uitgekeerd. Hoe en wanneer de boetes en terugvorderingen worden terugbetaald, moet nog worden uitgewerkt, zegt de minister. Op de website van DUO komt meer informatie.

Alleen opstaan, alleen ontbijten, alleen dineren en alleen weer naar bed gaan. In tien jaar tijd is het aantal eenpersoonshuishoudens met een half miljoen gestegen. Een single huishouden runnen is lang niet altijd even gemakkelijk. "Maatschappij ingericht op koppels."

De Amsterdamse politie stelt het uiterste te hebben gedaan tegen de ongeregeldheden rondom de voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv. Kritiek – van „al die toetsenbordridders” – stuit op verontwaardiging. „Zo neemt de polarisatie alleen maar toe.”

Waar mannen even snel gebruik kunnen maken van een urinoir, staan vrouwen vaak eindeloos in de rij voor de toiletten. Dit vrouwenurinoir brengt daar verandering in. Maar zitten vrouwen hierop te wachten?

Door de aangekondigde staking van werknemers van ProRail rijden er woensdagochtend tussen 06.00 uur 09.00 uur geen NS-treinen in Noord-Holland en in delen van Flevoland en Utrecht, meldt de NS. Werknemers van ProRail staken voor een betere cao. De onderhandelingen tussen vakbond FNV en ProRail zijn vastgelopen. Daarom gaat de vakbond actie voeren. Bij de verkeersposten van ProRail in Amsterdam en Alkmaar wordt het werk neergelegd, en dit heeft ook gevolgen voor treinverkeer in Flevoland en Utrecht. Ook later uitval "Werknemers van ProRail hebben het recht om te staken", meldt NS. "Tegelijkertijd baalt NS van de hinder die reizigers hierdoor ondervinden." Na 09.00 uur wordt de dienstregeling weer opgestart, maar omdat dat tijd kost, vallen er in de rest van de ochtend mogelijk ook nog treinen uit of zijn die vertraagd. Naar Schiphol rijden er woensdag tijdens de staking alleen treinen tussen Amsterdam Centraal en Schiphol Airport (vier keer per uur). Bij eerdere stakingsacties eiste de FNV dat ook het treinverkeer naar de luchthaven stil zou worden gelegd, maar daar stak de rechter meerdere malen een stokje voor. Vrijdag is er opnieuw een werkonderbreking bij ProRail, dan in Utrecht/Amersfoort. Ook volgende week zijn er nog drie actiedagen. Reden voor de stakingen is de FNV-eis van een loonsverhoging van 13 procent voor ProRail-personeel. Volgens de vakbond is die verhoging nodig omdat de vorige cao net voor een enorme inflatiepiek was afgesloten. ProRail weigert aan die eis te voldoen en noemt die "niet realistisch". Het bedrijf bood tijdens de onderhandelingen een loonsverhoging van tot 8 procent. Vakbond CNV ging wel akkoord met dat eindbod.

De Koninklijke Marechaussee begint maandag 9 december met de eerder door het kabinet aangekondigde grenscontroles. Marjolein Faber stelt dat het om een tijdelijke maatregel van zes maanden gaat. En er komt ook geen slagboom bij de grens te staan.

Voetbalster Lily Yohannes heeft definitief besloten om het nationale elftal van de Verenigde Staten in de toekomst te vertegenwoordigen. Dat meldt de 17-jarige Ajacied op haar Instagram-account. De middenveldster maakte afgelopen zomer haar debuut voor haar geboorteland Amerika, maar kon alsnog voor Oranje kiezen.

Bij een gezonde leefstijl hoort ook mentale gezondheid. We vinden sporten en gezond eten heel normaal, maar laten het verbeteren van onze mentale gezondheid nog weleens voor wat het is. Daarom geeft psycholoog Hanan Haddouch een aantal simpele tips die kunnen helpen als je je mentaal even wat minder voelt, maar ook als je wél lekker in je vel zit. En wist je dat ook je leeftijdsfase invloed kan hebben op je mentale gezondheid? Hanan vertelt je er alles over en ze praat je bij over de AH Leefstijl app.

Ellemieke Vermolen heeft gisteren 'Expeditie Robinson' verlaten. Ze had zoveel heimwee dat ze niet anders kon dan stoppen. Ellemieke deed dan ook niet mee om het programma te winnen, vertelt ze aan ons.

De Inspectie Justitie en Veiligheid gaat onderzoek doen naar de antisemitische rellen in Amsterdam. De focus ligt daarbij vooral op de informatie-uitwisseling tussen de politie in Amsterdam en de veiligheidsdiensten.

Elke week legt Annemiek Leclaire een lezersvraag voor aan deskundigen.

Toen Michella Kox (44) in 2008 'Echte Dames in de Dop' won, draaide haar leven 180 graden. De realityqueen, die daarna de smaakmaker van 'Echte Meisjes in de Jungle' werd, keert zestien jaar na dato terug in het programma om de nieuwe lichting te inspireren. Van die rentree deelt ze nu zelf de eerste beelden op Instagram.

‘Credible messengers’ moeten voorkomen dat jongeren in de criminaliteit afglijden. Zij snappen hen, door wat ze zelf hebben meegemaakt. „Meester James wil laten zien dat er veel te ontdekken is, los van de straat.”

Woensdagochtend rijden er geen treinen in Noord-Holland en een deel van Flevoland en Utrecht. Dat is het gevolg van een staking bij ProRail. De verkeersleidersposten in Amsterdam en Alkmaar liggen van 6.00 uur tot 9.00 uur stil.

Een 57-jarige Nederlander is zondag na een ernstig ski-ongeluk in het Oostenrijkse Sölden naar het ziekenhuis gebracht. Onze landgenoot raakte na een botsing bewusteloos en werd met hoofdletsel afgevoerd.

Woensdagochtend rijden er geen treinen in Noord-Holland, een deel van Flevoland en Utrecht door een staking bij ProRail. Dat meldt de NS.

Aan de voet van het Kopje was het ouderwets een drukte van jewelste. Bloemendaal diende Amsterdam in de enige hockeyklassieker van het land de eerste nederlaag (4-1) van het seizoen toe, maar zij die er bij waren weten de dat de hoofdstedelijke ploeg van de gewezen Bloemendaal-coach Rick Mathijssen eindelijk terug is aan de top.

‘Dragon Age: The Veilguard’ blijft dit keer weg bij beladen thema’s maar verkondigt wel lessen over zelfontwikkeling, empathie en acceptatie.

De naam is hetzelfde en de begintune klinkt oude liefhebbers vast bekend in de oren, maar verder is de reboot van Medisch Centrum West niet vergelijkbaar met het origineel. Zo wordt er sneller gemonteerd, zijn de relaties tussen de staf onderling niet leidend en speelt het zich af op de spoedeisende hulp in plaats van een afdeling van een gezellig streekziekenhuis. Kijkers draaiden dit weekeinde niet meteen helemaal warm toen de poorten van het ziekenhuis weer open werden gegooid.

De wereld wacht in spanning af wat het buitenlandbeleid van Donald Trump zal zijn. Wat gaat de toekomstige president van Amerika bijvoorbeeld doen met de oorlog in Oekraïne? Daarover zou hij al hebben gebeld met Poetin, maar het Kremlin spreekt dat nu tegen. Buitenlandredacteur Thomasz Blom vertelt hoe het precies zit en gaat daarnaast ook in op de naaktfoto’s van Melania Trump die op de Russische TV zijn getoond.

Een vertrek van de KNVB uit Zeist is in de maak – tegen de wil van beide partijen in. Veel gemeenten zijn geïnteresseerd: ruim 25. Waarom is uitbreiding op de huidige plek ingewikkeld? „Dit ligt zo gevoelig.”

Tennisser Carlos Alcaraz heeft in zijn eerste wedstrijd in de groepsfase van de ATP Finals een zware nederlaag geleden. De Spaanse nummer 3 van de wereld verloor in Turijn met 1-6 5-7 van de Noor Casper Ruud.

4071 postcodes, goed voor zo'n 45.000 unieke kilometers en 87.000 kilometer in totaal. Die afstand heeft De 54-jarige Gerard Burgstede op de fiets afgelegd, wat hem de eerste persoon maakt die alle numerieke Nederlandse postcodes is doorgefietst. En dat terwijl hij doordeweeks 'gewoon' 40 uur werkt. Gisteren voltooide hij de laatste postcode. "Je komt in ontzettend leuke dorpjes waar je normaal gesproken nooit zou komen."

Hwang Dong-hyuk, de bedenker van Squid Game, heeft toegegeven dat geld de belangrijkste motivatie was om een tweede seizoen te maken van de populaire Netflix-serie. Dat vertelde Dong-hyuk in een interview aan de BBC.

De VPRO zendt ter ere van het 50-jarig jubileum van het Simplisties Verbond een nieuwe serie uit, getiteld Toen werd nu. In de tiendelige serie koppelen bekende gasten de afleveringen van toen aan een actueel thema, meldt de omroep. Onder meer schrijver Abdelkader Benali, verslaggever Lamyae Aharouay en filosoof Stine Jensen worden geïnterviewd in de serie.

In Canada hebben onderzoekers gekeken hoe vleermuizen voedingsstoffen kunnen omzetten in energie. Een vleermuis leeft alleen van bloed en krijgt daardoor vooral eiwitten binnen. In dit experiment kregen de diertjes ook andere voedingsstoffen.

De Koerdische kunstenaar Ahmet Ögüt wil dat zijn kunstwerk ‘Bakunin’s Barricade’ uit de collectie-opstelling van het Stedelijk wordt gehaald, omdat het museum een bruikleen bij een pro-Palestijnse demonstratie weigerde.

De Koninklijke Marechaussee gaat met ingang van 9 december extra grenscontroles uitvoeren om mensensmokkel en illegale migratie tegen te gaan. Het kabinet heeft ermee ingestemd dat het vrije verkeer van mensen en goederen binnen Europa voorlopig voor een half jaar wordt ingeperkt. Hoe intensief er gecontroleerd gaat worden is niet duidelijk. De marechaussee krijgt in ieder geval geen extra mensen om de controles uit te voeren, laat minister Faber (Asiel) weten. Lidstaten van de EU mogen alleen weer grenscontroles invoeren als er sprake is van onvoorziene omstandigheden of in urgente gevallen. Volgens het kabinet is daar nu sprake van, vanwege de hoge instroom van asielzoekers. Duitsland doet het al Op dit moment voert de marechaussee alleen steekproefsgewijs controles uit rond grensovergangen. Verschillende EU-lidstaten willen net als Nederland hun grenstoezicht intensiveren. Duitsland heeft dat al gedaan om terrorisme en illegale immigratie tegen te gaan. Ook Frankrijk doet het. De grenscontroles werden al aangekondigd in het hoofdlijnenakkoord en maken ook onderdeel uit van de asieldeal die de coalitiepartijen vorige maand sloten. Verschillende deskundigen, en ook veel oppositiepartijen, betwijfelen of de uitzondering op de Europese regels voor deze situatie bedoeld is. Economisch verkeer niet hinderen Minister Faber heeft direct na het besluit van de ministerraad Brussel en de andere lidstaten geïnformeerd. Dat moet volgens EU-richtlijnen vier weken van tevoren, en dus kunnen de grenscontroles pas op 9 december beginnen. De controles zullen zo plaatsvinden, dat ze het economisch verkeer en het forensenverkeer in de grensregio's zo min mogelijk hinderen. Op Schiphol en andere luchthavens wordt alleen gecontroleerd op risicovluchten.

Op het vliegveld bij de Duitse stad Leipzig heeft de douane veertien slangen in beslag genomen. Ze zaten verstopt in speelgoedvrachtwagens. Een van de slangen heeft de reis niet overleefd, meldt de Duitse douane. De slangen waren vorige week woensdag gevonden in een zending vanuit Indonesië naar een adres het Verenigd Koninkrijk. Het gaat om negen kleine slakkenetende slangen (Pareas) die in een aanhanger van een speelgoedvrachtwagen zaten. In een andere speelgoedaanhanger zaten vijf jonge Pacifische boa's (Candoia paulsoni en aspera). Deze slangensoorten zijn voor de mens niet giftig. Beide slangensoorten staan niet op de lijst van bedreigde diersoorten. Slangenexperts van het Senckenberg Instituut in Frankfurt werden geraadpleegd om te achterhalen om welke soorten het ging. De brandweer werd ingeschakeld om de dieren veilig weg te halen. De slangen zijn inmiddels overgebracht naar de dierengeneeskundefaculteit van de Universiteit van Leipzig.

Tot zo’n tien jaar geleden kwamen er vooral 60-plussers naar de praktijk van een seksuoloog. Nu zijn het veel 25 tot 30-jarigen. Wat is er aan de hand? Vijf seksuologen, geregistreerd bij de Nederlandse Wetenschappelijke Vereniging voor Seksuologie, vertellen over de problemen waar Nederlanders mee kampen in bed. ’Waarom vertelde niemand mij dat ik plezier mocht hebben aan seks?’

Vanaf 9 december komen er grenscontroles in Nederland. Dat is vandaag besloten in de ministerraad. Het zal gaan om mobiele grenscontroles.

Ziekenhuispersoneel dat live mee kan kijken met de patiënt in de ambulance. Vanaf volgend jaar rijdt er in Hoofddorp en Purmerend een ambulance rond waarin dit kan. Op die manier weten de zorgmedewerkers meteen wat er aan de hand is met de patiënt en kunnen ze sneller starten met zorg verlenen.

Zanger Claude vindt het "heel spannend" om zijn debuutalbum Parler Français uit te brengen. "Ik hoop dat mensen het overal gaan luisteren", vertelt hij aan het ANP. "Ik geniet zelf het meeste van muziek als het dichtbij op mijn oortjes wordt afgespeeld, of juist keihard op de speaker."

Waarom koester je het ene dier en eet je het andere op? Na de dood van haar in China geadopteerde hond schreef Petra Quaedvlieg er een boek over . „In China was ze waarschijnlijk bestemd voor de hotpot.”

De bekende Britse tv-kok Jamie Oliver trekt zijn nieuwste kinderboek terug na kritiek vanwege stereotyperingen over de Australische inheemse bevolking. Ook de Nederlandse uitgave, Billy en de grandioze ontsnapping, wordt uit de handel gehaald, zegt uitgeverij VBK Media tegen de NOS. De kritiek richt zich onder meer op een stuk waarin een inheems Australisch meisje uit een pleeggezin wordt ontvoerd door de slechterik in het verhaal. Voor de inheems Australische bevolking rakelt dit trauma's uit het koloniale verleden op. In Australië werden tussen 1910 en 1970 zo'n 100.000 inheemse kinderen door de overheid, welzijnsorganisaties en de kerk onder dwang bij hun familie weggehaald. Deze kinderen kwamen in tehuizen of bij witte gezinnen terecht voor gedwongen assimilatie. Communiceren met planten en dieren Verder zegt het personage in Billy and the Epic Escape dat ze de gedachten van mensen kan lezen en met dieren en planten kan communiceren omdat dat "de inheemse manier" is. Daarnaast staan in het kinderboek van Oliver fouten door het mixen van verschillende inheemse talen. Zo gebruikt het ontvoerde meisje dat uit Mparntwe of Alice Springs komt, woorden die juist uit het Gamilaraay komen. "Het getuigt van volstrekte minachting voor de enorme verschillen tussen de talen, culturen en gebruiken van de inheemse bevolking", zegt Sharon Davis van de belangrijkste Australische instantie voor inheems onderwijs tegen de BBC. Excuses Na de publicatie van het kinderboek riep die organisatie Oliver op om het boek uit de handel te halen. Ook prominente schrijvers die behoren tot de Australische inheemse bevolking spraken zich uit over het boek. "We moeten hiervan leren en maatregelen nemen", zegt Penguin Random House. De uitgeverij heeft in overleg met Oliver besloten het boek uit de handel te halen. De Britse krant The Guardian schrijft dat de wereldberoemde tv-kok zijn excuses heeft aangeboden. " Het is nooit mijn bedoeling geweest om deze enorm pijnlijke kwestie verkeerd te interpreteren", zegt Oliver.

De grenscontroles die het kabinet heeft aangekondigd beginnen vanaf 9 december. De grenzen met België en Duitsland worden dan voor een periode van zes maanden extra bewaakt om ’irreguliere migratie en migrantensmokkel te bestrijden’.

Urinoirs voor mannen vind je op elk evenement, maar een pisbak voor vrouwen? Ho maar. Dat moet anders, zal de gemeente Den Bosch vast hebben gedacht. En daarom staan er in Den Bosch tijdens de aftrap van carnaval – elfde van de elfde – speciaal urinoirs voor vrouwen. Verslaggever Charlotte Sun bezocht ‘Oeteldonk’ tijdens het volksfeest om de pisbak uit te proberen.

Het pittoreske Vianen is klaar om zaterdag de Sint te verwelkomen. Alles rondom het centrum is afgezet en de lokale middenstand heeft zich uitgeleefd op kleurrijke etalages. De eerste Pieten werden echter deze zomer al gezien, gevolgd door camera’s. En zo is de NTR in het diepste geheim al maanden bezig met het maken van het Sinterklaasjournaal (NPO3, 18.00 uur) dat maandag van start gaat.

De ogen van de wereld zijn de komende twee weken gericht op Azerbeidzjan, waar regeringsleiders van over de hele wereld praten over klimaatmaatregelen. Maar veel grote namen zoals president Biden, president Poetin, voorzitter van de Europese Commissie Ursula Von der Leyen en de Franse president Macron ontbreken op de top. Net als onze premier Dick Schoof.

Bij de broertjes Jussen is plezier het sleutelwoord – achter de schermen, op het podium, maar vooral ook bij het publiek. Zondag trakteerden ze Het Concertgebouw op een divers recital, maar het hardst gingen de handen op elkaar voor de toegift: een virtuoze medley van Amsterdamse liedjes.

Onder landelijke druk debatteert de Amsterdamse gemeenteraad dinsdag over de ’Jodenjacht’ van afgelopen week. Halsema tipt de fractievoorzitters om in dat debat Den Haag een beetje ’terug te duwen’.

Niels Laros maakt ook kans op de verkiezing tot talent van het jaar in de wereld. De 19-jarige middenafstandloper uit Oosterhout behoort tot de drie finalisten in de verkiezing van de mondiale bond World Athletics.

Atleet Niels Laros maakt ook kans op de verkiezing tot talent van het jaar in de wereld. De 19-jarige middenafstandloper uit Oosterhout behoort tot de drie finalisten in de verkiezing van de mondiale bond World Athletics. Hij werd in oktober al uitgeroepen tot Europees talent van het jaar.

Amsterdam kijkt terug op, om met burgemeester Femke Halsema te spreken, gitzwarte dagen. Met niet alleen oplopende spanningen tussen bevolkingsgroepen, maar ook tussen politiek Den Haag en bestuurlijk Amsterdam. Na eerdere incidenten bij de opening van het Holocaustmuseum, de UvA-protesten en de herdenking van 7 oktober neemt de druk op Halsema toe. Politiek verslaggever van het Parool David Hielkema vertelt in deze podcast hoe in Amsterdam de kritiek op Halsema inmiddels van alle kanten komt: vanuit de joodse gemeenschap, vanuit de moslimgemeenschap, vanuit rechtse én linkse politieke partijen. Daarnaast is er de druk die vanuit Den Haag wordt opgevoerd, met PVV-leider Geert Wilders voorop. NOS-collega Nouschka van der Meijden vertelt wat er in de Haagse politiek nu gebeurt en wat de positie van premier Schoof daarin is. Zowel maatschappelijk als politiek vraagt dit moment om iemand die boven de partijen gaat staan. Maar is Schoof er in dit gepolariseerde debat wel voor álle Nederlanders? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra en Lars Hulshof Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren op allerlei platformen en hier via NPO Luister. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren. Onze podcasts: De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws. Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen. Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview. NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen. Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week. De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag. Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Na de grote brand op een parkeerterrein in Rijsenhout is het onderzoek naar de oorzaak in volle gang. De politie heeft nog geen verdachten aangehouden. Vannacht brandden tientallen auto's uit op het parkeerterrein bij Schiphol. Werknemers van een aangrenzende bedrijf zeggen tegen de NOS dat ze op camerabeelden twee mensen hebben gezien die met jerrycans over het terrein liepen en de auto's in brand staken. Volgens hen is er sprake van een zakelijk conflict. Ook het parkeerterrein zelf hangt vol met camera's. De politie zegt dat er camerabeelden zijn veiliggesteld, maar wil niets zeggen over wat erop te zien is. Een woordvoerder roept mensen met meer beelden of informatie op om zich te melden.

Een kunstwerk gemaakt door een - door AI gestuurde - robot heeft op een veiling van veilinghuis Sotheby's bijna een miljoen euro opgeleverd. Dat is ruim 9 keer zoveel dan vooraf werd gedacht. Maar wie wordt hier eigenlijk rijk van? "De grootste kunstdiefstal van de wereld."

Het bestuur van omroep Ongehoord Nederland (ON!) heeft maandagochtend een brief gestuurd aan premier Dick Schoof om opheldering te vragen over uitspraken van minister Reinette Klever (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp). Dat meldt de omroep op hun eigen website.