Wekdienst 1/10: Rutte begint als NAVO-chef • Tweede Kamer debatteert over UWV-uitkeringen

Het Openbaar Ministerie heeft dinsdag achttien maanden cel geëist, waarvan zes maanden voorwaardelijk, tegen de 66-jarige Marcel Kaatee voor het witwassen van een aantal panden op de Amsterdamse Wallen. Volgens het OM zijn de betrokken panden gefinancierd met misdaadgeld, waarbij Willem Holleeder als grote man op de achtergrond figureerde. Kaatee is een „stroman en katvanger” geweest voor Holleeder.

Zijn honderdste verjaardag vandaag is niet de mijlpaal waar Jimmy Carter naar uitkeek. Hoewel geen enkele andere oud-president van de VS ooit die leeftijd bereikte, wil Carter het toch vooral nog iets langer volhouden: hij hoopt in zijn belangrijke swingstate Georgia nog zijn stem te kunnen uitbrengen op partijgenoot Kamala Harris. Carter werd een eeuw geleden geboren in het stadje Plains in de staat, de plek waar hij nu nog altijd woont. Hoewel hij inmiddels palliatieve zorg ontvangt, volgt hij volgens zijn familie de actualiteit nog altijd met interesse. "Vooral de laatste maanden was hij erg geïnteresseerd in het wereldnieuws, in de politiek", zei kleinzoon Jason recent over zijn pawpaw. "Toen we hem vroegen of hij uitkeek naar zijn honderdste verjaardag antwoordde hij dat hij vooral zin had om op Kamala Harris te stemmen". Poststemmen Daarvoor moet Carter in ieder geval tot 15 oktober in leven blijven, de datum dat poststemmen in Georgia kunnen worden ingeleverd. Als het stembiljet daarna is verwerkt door het stemlokaal, telt zijn stem op 5 november ook mee mocht hij komen te overlijden. Verrassend hoeft de keuze voor Harris niet te zijn: Carter noemde de Republikeinse presidentskandidaat Trump eerder al een onwettig president omdat die de verkiezingen met hulp uit Rusland zou hebben gewonnen. Ook noemde hij Trump "een ramp" op het gebied van mensenrechten. Trump zette Carter daarop weg als een rampzalig president die door de geschiedenis zou worden vergeten. Carter krijgt al sinds februari vorig jaar hospicezorg, een bijzonder lange periode. Gemiddeld maken patiënten aan het eind van hun leven slechts 63 dagen gebruik van dergelijke verzorging, maar voor Carter staat de teller al op 19 maanden. Daarbij kreeg hij in de tussentijd ook nog eens te maken met de dood van zijn geliefde vrouw Rosalynn, die in november vorig jaar op 96-jarige leeftijd overleed na een huwelijk van 77 jaar. Haar uitvaart was de laatste keer dat hij in het openbaar verscheen. Hij zag er toen fragiel uit in zijn rolstoel en nam niet het woord bij de ceremonie. "We dachten eigenlijk dat hij het niet lang meer zou maken", gaf Jason recent toe. "Maar hij geeft zichzelf over aan Gods plan, hij weet dat hij niet de leiding heeft." Voor zijn honderdste verjaardag werd dit weekend al een feestje gehouden, een benefietconcert in Atlanta met 4000 gasten bedoeld om geld in te zamelen voor doelen waar Carter zich voor inzette. Jason Carter typeerde het als een "heel cool feest voor een heel coole gast". Ook zittend president Biden heeft zijn voorganger al gefeliciteerd. Hij zei diep respect te hebben voor de moed, overtuiging en medemenselijkheid van de oud-president. "Ik bewonder u verdorie heel erg." Biden stond ook kort stil bij het overlijden van Carters vrouw. "We weten dat dit de eerste verjaardag zonder Rosalynn is. Het is dus bitterzoet, maar we weten ook dat ze altijd bij u zal zijn. Ze is in uw hart, daar zal ze nooit verdwijnen."

De situatie in Libanon escaleert dusdanig dat de druk op Nederland om onderdanen te evacueren snel toeneemt. Vooralsnog is de oproep vanuit Buitenlandse Zaken om het land zelf te verlaten, maar daarop klinkt kritiek. „Ik begrijp echt niet waar het kabinet op wacht.”

Vier locaties van het Etty Hillesum Lyceum in Deventer gaan woensdag weer open nadat ze dinsdag gesloten werden om een dreigbericht dat rondging in appgroepen. Het gaat om de scholen VMBO De Marke Noord, VMBO De Marke Zuid, Het Corberic en Arkelstein. „Er worden maatregelen genomen, zowel zichtbaar als onzichtbaar, voor de veiligheid van leerlingen en medewerkers”, zo meldt de koepel waar de scholen onder vallen. Over de heropening is overleg geweest met politie, justitie en de gemeente.

We werken sinds de coronacrisis steeds meer thuis. Daardoor heeft de baas niet altijd zicht op wat werknemers aan het doen zijn. Dat vertrouwen kan worden beschaamd. Bij de gemeente Amsterdam kwamen in 2023 voor het eerst meldingen binnen over ambtenaren met ’ongewenste en ongeoorloofde dubbele dienstverbanden’.

De 28-jarige verdachte van de gijzeling in café Petticoat in Ede is recent in de gevangenis in Vught in de boeien geslagen. Hij was agressief, zei de officier van justitie dinsdag in de rechtbank in Zutphen tijdens een inleidende zitting.

De prijzen in ons land zijn afgelopen maand met 3,5 procent gestegen. Dat komt vooral doordat de boodschappen nog steeds duurder worden. De prijzen voor voeding en tabak kwamen liefst 6 procent hoger uit dan in september vorig jaar. Ook uit eten en naar de kapper gaan zijn prijziger geworden (plus 5,6 procent). Nederland doet het daarmee beduidend slechter dan de rest van Europa.

Tijdens zijn eerste persconferentie vertelt de nieuwe NAVO-baas Mark Rutte dat hij vindt dat China moet stoppen met het leveren van materialen waarmee Rusland, de agressor in de oorlog tegen Oekraïne, wapens en oorlogsmaterieel kan maken. „China kan het grootste conflict in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog niet blijven voeden”, aldus Rutte.

Tijdens zijn eerste persconferentie vertelt de nieuwe NAVO-baas Mark Rutte dat hij vindt dat China moet stoppen met wapenleveranties aan Rusland, de agressor in de oorlog tegen Oekraïne. „China kan het grootste conflict in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog niet blijven voeden”, aldus Rutte.

Reizen met het openbaar vervoer of de auto is te duur voor veel gezinnen en stellen met een modaal inkomen. Dat leidt ertoe dat huishoudens moeilijke keuzes moeten maken, blijkt uit onderzoek dat het Nibud uitvoerde in opdracht van de Mobiliteitsalliantie, een samenwerkingsverband van (openbaar) vervoerorganisaties. Al eerder was bekend dat de armste tien procent van Nederland financiële problemen heeft met reizen. Nu blijkt dat niet alleen de armste groep hier moeite mee heeft, maar dat ook gezinnen en stellen die leven van 1 modaal inkomen honderden euro's tekortkomen om te reizen, als ze niet besparen op andere kosten. 'Tast sociaal weefsel samenleving aan' Tussen 2015 en 2023 zijn de kosten om te reizen met bijna dertig procent gestegen, iets meer dan de inflatie van 26 procent. De gestegen kosten komen onder meer door duurdere benzine en verhoogde prijzen voor de trein en ander openbaar vervoer. Uit het onderzoek blijkt dat het weinig verschil maakt of een gezin of stel gebruikmaakt van het ov of de auto. Het ov is relatief goedkoper, maar in een auto passen meer mensen, waardoor het verschil in kosten niet zo groot is. Ook is te lezen dat bewoners in de stad minder geld kwijt zijn aan vervoer dan mensen die verder weg van de stad wonen. Mensen in de stad hebben meer toegang tot openbaar vervoer of kunnen de fiets gebruiken, waar dit in minder stedelijke gebieden minder voor de hand liggende vervoersmiddelen zijn. Volgens de Mobiliteitsalliantie heeft het gebrek aan mobiliteit niet alleen gevolgen voor de mensen zelf, maar "tast dit ook het sociaal weefsel van de samenleving aan". De voorzitter van de mobiliteitsalliantie vindt het essentieel dat het betaalbaar is om te reizen. "Of dat nu is om naar werk of een sollicitatie te gaan, een ouder te bezoeken om te mantelzorgen of om naar de sportclub te gaan." Grote groepen Nederlanders moeten hier steeds moeilijkere afwegingen in maken, zegt de voorzitter. "Onze samenleving is hiervan de verliezer." Aanpak probleem Volgens de organisatie krijgt niet iedereen een reiskostenvergoeding van de werkgever, terwijl het fiscaal aantrekkelijk kan zijn om werknemers deze tegemoetkoming wel te geven. Dat hoeft niet alleen voor de auto of het ov te zijn, maar zou ook voor de fiets of scooter kunnen, stelt de organisatie. Ook vindt de organisatie het belangrijk dat duidelijk is wat reizen kost omdat die informatie nu niet overal te vinden is. Daarnaast vindt de Mobiliteitsalliantie dat de overheid meer moet doen om wonen, werken en voorzieningen dichter bij elkaar te brengen, omdat deze behoeften het reisgedrag van mensen bepalen.

Mark Rutte leeft graag sober, maar als baas van de NAVO komt hij niet onder een aantal privileges uit. Of de fiets om veiligheidsredenen wordt ingeruild voor de dienstauto, is nog even afwachten. Wel heeft hij nu de beschikking een bewaakte dienstwoning aan de ’Square des Milliardaires’, de meeste exclusieve straat van Brussel. De Telegraaf nam eerder een kijkje in dit bijzondere rijkenreservaat.

Nederland zal zich volgende week van stemming onthouden als er binnen Europa gesproken wordt over nieuwe maatregelen om de verspreiding van kinderporno tegen te gaan via berichtendiensten als WhatsApp, Instagram, TikTok of Signal. Minister Van Weel van Justitie schrijft aan de Tweede Kamer dat het kabinet nog steeds zorgen heeft over de bescherming van grondrechten als privacy in het plan. Ons land zal zich onthouden en dat actief kenbaar maken, schrijft Van Weel. Dat betekent volgens hem dat Nederland daarmee gerekend zal worden tot de landen die inhoudelijk tegen zijn, waardoor de kans klein is dat het voorstel doorgaat. Het kabinet kiest er niet voor om helemaal tegen te stemmen. In zijn brief wijst de minister erop dat ook "de positie van ons land in het Europese krachtenveld" heeft meegespeeld bij de afweging. Bij de bijeenkomst van de ministers van Justitie van de lidstaten ligt volgende week een compromisvoorstel van Hongarije op tafel. Daarin worden berichtendiensten verplicht om software te installeren die het berichtenverkeer moet controleren op bekende afbeeldingen van kindermisbruik. Als zo'n afbeelding wordt aangetroffen, moeten de bedrijven dat melden bij de autoriteiten. Impact "Nederland erkent de urgentie van de bestrijding van kinderpornografisch materiaal volledig", stelt de minister. "Tegelijkertijd is het kabinet van mening dat er op dit moment onvoldoende duidelijk is over de impact van de voorgestelde maatregelen." Vanmorgen nog riepen Kamerleden en tech-experts het kabinet op om niet in te stemmen met de voorstellen. Het is volgens hen nog totaal niet duidelijk hoe de scan precies moet gaan werken. De software moet nog ontwikkeld worden. En omdat er dagelijks zo veel appjes verstuurd worden, is ook bij een kleine foutmarge de kans groot dat veel mensen ten onrechte worden beschuldigd. Net als de briefschrijvers heeft Van Weel grote zorgen over de veiligheid en het brief- en telecommunicatiegeheim als het Hongaarse voorstel doorgaat. Berichten tussen burgers mogen alleen gelezen worden als er een concrete verdenking is. 'Wet moet van tafel' Een van de briefschrijvers, GroenLinks-PvdA-Kamerlid Kathmann, reageert opgelucht op het standpunt van de minister. "De blokkerende minderheid in Europa blijft overeind", al vindt ze eigenlijk dat Nederland gewoon volmondig tegen moet stemmen. "Die wet wordt keer op keer van de plank gehaald en moet niet in de ijskast, maar van tafel." Volgens Kathmann is het voorstel voor de berichten-scan een vorm van massasurveillance "waarvan de AIVD de risico's voor de digitale weerbaarheid te groot acht. De wet is gevaarlijk en onveilig."

Veel stranden zijn in de zomer verboden terrein voor honden, maar vanaf 1 oktober mogen hondeneigenaren hun viervoeters weer laten uitrazen op de eindeloze zandvlaktes. Voor sommige dieren betekekent een bezoek echter ook zandhappen, letterlijk; zij eten graag zand of andere dingen zoals modder, steentjes, boomschors of zelfs uitwerpselen. Pica-gedrag wordt dat ook wel genoemd. En daar moeten je voor uitkijken, waarschuwen dierenartsen.

Er zijn politiemensen die bezwaar maken om ingezet te worden bij het bewaken van Joodse objecten of manifestaties. Weigeren druist in tegen het neutraliteitsbeginsel van de nationale politie en mag dan ook niet, zegt de korpsleiding. Er is wel begrip en roosters kunnen worden aangepast.

Er zijn politiemensen die bezwaar maken om ingezet te worden bij het bewaken van Joodse objecten of manifestaties. Weigeren druist in tegen het neutraliteitsbeginsel van de nationale politie en mag dan ook niet, zegt de korpsleiding. Er is wel begrip en roosters kunnen worden aangepast.

In Thailand zijn meer dan twintig jonge scholieren en leraren omgekomen toen de bus waarin ze zaten in brand vloog. De brand brak uit in een buitenwijk van de hoofdstad Bangkok. De 44 passagiers waren onderweg voor een schoolreisje. Over de leeftijd van de slachtoffers is niets bekend, maar de scholieren zouden op de basisschool en de middelbare school zitten. Hulpdiensten zijn nog bezig met het onderzoek. Het duurde even voor ze de bus in konden vanwege de hitte. Nog niet alle lichamen zijn geborgen, maar door het aantal overlevenden te tellen, wordt uitgegaan van 23 doden. Het gaat om twintig scholieren en drie leraren. Klapband De chauffeur van de bus zou het ongeluk hebben overleefd, maar is waarschijnlijk gevlucht. De minister van Binnenlandse Zaken zegt dat hij nog niet is gevonden. Op video's die op sociale media rondgaan is te zien dat de hele bus in brand stond en dat er zwarte rookpluimen uitkwamen. Een reddingswerker vermoedt dat de brand is ontstaan door een klapband, waardoor het voertuig langs een wegversperring schraapte. De premier van Thailand heeft haar medeleven betuigd aan de passagiers en nabestaanden van de slachtoffers. Ze zegde toe dat de overheid de medische kosten zou betalen en de familie van slachtoffers zal compenseren.

Israël claimt Libanon te zijn binnengevallen om een aanval als 7 oktober door Hezbollah te voorkomen. Legerwoordvoerder Hagari stelt dat Hezbollah operatie 'Verover Galilea' plande aan de andere kant van de grens. "Hezbollah veranderde Libanese dorpen naast Israëlische dorpen in militaire bases", zegt Hagari in een verklaring op X, enkele uren nadat grondtroepen Libanon binnentrokken. "Hezbollah wilde hiervandaan een aanval als 7 oktober uitvoeren. Hezbollah wilde binnenvallen, aanvallen uitvoeren en een bloedbad aanrichten onder onschuldige mannen, vrouwen en kinderen." Direct bewijs voor de beschuldigingen bood Hagari niet. Israël zei vannacht Libanon met grondtroepen binnen te zijn gevallen voor "beperkte en gerichte" acties tegen Hezbollah-doelen die "een acute dreiging vormen" voor Noord-Israël. Na de Hamas-aanval van 7 oktober nam Hezbollah dat gebied onder vuur met raketten. Israël heeft vorige maand de veiligheid van burgers daar tot een van zijn oorlogsdoelen gemaakt. Elite-eenheid ingezet Het Israëlische leger spreekt van een zware strijd in Zuid-Libanon. Er worden onder meer commando's en paratroepen van een elite-eenheid ingezet. Veel details over de strijd zijn er nog niet, mede doordat journalisten uit het gebied worden geweerd: in opmaat naar de aanval verklaarde Israël de noordelijke regio tot militaire zone, waar geen burgers mogen komen. Inwoners van Zuid-Libanon meldden in de loop van de nacht aanvallen op plaatsen bij de grens. Getuigen spraken tegen persbureau Reuters van zware aanvallen op het grensplaatsje Aita al-Shaab, waarbij ook drones en helikopters ingezet werden. In het nabijgelegen Rmeish waren ook de lichtsporen van aanvallen te zien. "Israël wil de infrastructuur van Hezbollah vernietigen, tunnels en opslagplaatsen met name", vermoedt defensiespecialist Peter Wijninga van het Haags Centrum voor Strategische Studies. "Die zijn soms moeilijk te bereiken met alleen luchtaanvallen. Je moet weten waar ze zitten en dat zie je gewoon moeilijker vanuit de lucht." 'Beperkte en gerichte acties' Israël begon een week geleden met zware luchtaanvallen op Hezbollah-doelen in Libanon, enkele dagen nadat die terreurorganisatie was getroffen door een golf van exploderende apparatuur. Afgelopen weekend werd Hezbollah-leider Nasrallah gedood bij een luchtaanval. Of dit grondoffensief het einddoel voor Israël dichtbij brengt, betwijfelt Wijninga. Want om een eind te maken aan de raketaanvallen "moet je eigenlijk veel dieper Libanon in", waarschuwt hij. "De vraag is of Israël zich dat kan veroorloven en of de rest van de wereld dat toelaat." Iran zou bijvoorbeeld bondgenoot Hezbollah militair te hulp kunnen schieten, ondanks waarschuwingen van Israël en de VS dat er dan ernstige consequenties zullen volgen. Ook Syrië kan ingrijpen, dat land heeft nog altijd veel invloed in Libanon. "Je weet nooit hoe het gaat, maar dit heeft een groot risico om uit te breiden." 'Geen bezetting' Israëlische troepen vochten in 2006 voor het laatst in Libanon tegen Hezbollah, in een oorlog die na enkele weken van gevechten onbeslist eindigde. Israëlische functionarissen zeggen anoniem tegen CNN dat het offensief geen "langdurige bezetting" tot doel heeft. Het zou dus geen herhaling moeten worden van de Israëlische bezetting van Zuid-Libanon tussen 1982 en 2000. Die was bedoeld om een buffer te creëren tegen aanvallen. Het Libanese regeringsleger lijkt zich momenteel afzijdig te houden van het conflict, net zoals in 2006. Een bron meldt aan persbureau Reuters dat Libanon gisteravond laat zijn eigen troepen tot op ongeveer 5 kilometer van de grens heeft teruggetrokken. Een legerwoordvoerder wilde dat bevestigen noch ontkennen. Interim-premier Mikati zegt dat zijn land momenteel een van de gevaarlijkste periodes uit zijn geschiedenis meemaakt. Hij wees erop dat bijna een vijfde van de totale bevolking op de vlucht is geslagen, ongeveer een miljoen mensen. Hij riep op tot internationale noodhulp. VN-afspraken Mikati zei gisteren nog dat zijn land zich wil houden aan de VN-afspraken die in 2006 werden gemaakt over een staakt-het-vuren tussen Hezbollah en Isräel. Destijds werd tevergeefs afgesproken dat het de Hezbollahstrijders ten zuiden van de Litani zouden worden vervangen door het regeringsleger. Ook Hagari verwees in zijn statement naar VN-resolutie 1701. "Israël en Libanon hadden afgesproken had er geen strijders, militaire faciliteiten of wapens in Zuid-Libanon zouden zijn behalve van de regering en vredestroepen. Maar 18 jaar later is Hezbollah het grootste niet-statelijke leger en wemelt het er van terroristen en wapens." "Als Libanon en de rest van de wereld Hezbollah niet bij onze grens vandaan kunnen houden, hebben we geen keuze dan het zelf te doen", redeneerde Hagari. "We zullen niet nog eens een '7 oktober' laten gebeuren, aan welke grens dan ook."

Terwijl de gevechten aan het front in het oosten van Oekraïne doorgaan, zijn de Oekraïense strijdkrachten de Russische grensregio Koersk binnengevallen. Daar vindt nu een opvallend tegenoffensief van Kiev plaats, waarmee ze hopen president Poetin in verlegenheid te brengen en een betere uitgangspositie te verschaffen aan de onderhandelingstafel. Volg hier de laatste ontwikkelingen in de Oekraïne-oorlog.

Een bus met tientallen basisschoolkinderen is dinsdag net buiten de Thaise hoofdstad Bangkok in brand gevlogen. Volgens de autoriteiten zijn 22 kinderen en drie leerkrachten omgekomen. De meerderheid van de doden waren kleuters.

In de rubriek ’Wie Doet Wat’ spreken we elke week een vrouw over de rolverdeling tussen haar en haar partner. De vraag is: wie doet wat binnen de relatie? Vandaag spreken we Brit Hooijmans-Derks (32). Ze heeft samen met haar man Bram (38) een gezinshuis opgezet. Ze hebben 4 biologische kinderen: Flow (3), Loks (5), Pluk en Teddy (6). In het gezinshuis zitten momenteel 5 kinderen.

Mark Rutte gaat vandaag aan de slag als secretaris-generaal van de NAVO. Tijdens een ceremonie op het hoofdkwartier in Brussel neemt hij het stokje over van vertrekkend NAVO-baas Jens Stoltenberg. Zijn eerste uitspraak: „Oekraïne hoort thuis in de NAVO.”

PSV’er Joey Veerman staat naar verwachting minimaal een maand aan de kant door een blessure in de liesstreek.

Het Israëlische leger is begonnen met een grondoffensief in het zuiden van Libanon en valt daarbij naar eigen zeggen Hezbollah-doelen aan. Ondertussen vecht Israël ook nog steeds tegen Hamas en liquideert het land het ene na het andere terreurkopstuk. Volg hier de laatste ontwikkelingen in ons liveblog.

Er komt steeds meer informatie naar buiten over de dood van Hassan Nasrallah. Na een reeks spectaculaire operaties wist Israël de Hezbollah-leider te vermoorden. Jarenlang inlichtingenwerk zorgde ervoor dat het Israëlische leger exact wist waar Nasrallah zich bevond. De moord begint steeds meer op een James Bond-filmscript te lijken, nu blijkt dat chemicaliën er naar verluidt voor hebben gezorgd dat Israëlische spionnen Nasrallah op de voet konden volgen...

Op het NAVO-hoofdkwartier in Brussel is Mark Rutte geïnstalleerd als nieuwe secretaris-generaal van de NAVO. Na een ceremonie heeft hij officieel het stokje overgenomen van Jens Stoltenberg, die tien jaar lang de baas was van het militair bondgenootschap. Rutte noemde Oekraïne als een topprioriteit en zei dat het land thuishoort in de NAVO. Hij benadrukte daarbij dat Kyiv militair gesteund moet worden in de oorlog tegen Rusland. In zijn eerste woorden in zijn nieuwe functie bedankte Rutte verder alle landen voor het vertrouwen in hem. "Ik heb grote schoenen om te vullen. De NAVO is groter en sterker dan ooit. Jens Stoltenberg heeft de lat heel hoog gelegd, maar laat het goed achter. Dat werk ik wil voortzetten", zei Rutte. Rutte benadrukte het belang van de NAVO om de meer dan 1 miljard inwoners die eronder vallen veilig te houden. Hij wil dat doen door onder meer te investeren in de toekomst. "Om meer te doen, moeten we meer uitgeven." Eerder vanochtend bedankte Rutte Stoltenberg al voor zijn inzet en prees hem voor zijn werk van de afgelopen jaren. "Ik zal hard blijven werken om het bondgenootschap ijzersterk te houden." Volgens Stoltenberg is Rutte de ideale opvolger. "Je hebt de perfecte achtergrond en ervaring om een goede secretaris-generaal te worden. Je bent 14 jaar premier geweest en je weet hoe je compromissen moet sluiten. Dat is heel belangrijk hier. Daarnaast verdedig je onze normen en waarden." Rutte begint zijn nieuwe baan direct in turbulente tijden, met onder meer de oorlog in Oekraïne. Voor de voormalig premier van Nederland is dat een van zijn prioriteiten wanneer hij aan de slag gaat. "Dat staat bovenaan onze lijst. We moeten ervoor zorgen dat Oekraïne de overhand krijgt in de strijd", zei hij kort op vragen van journalisten. "Ik weet uit eigen ervaring met de ramp met de MH17 in 2014 dat dit conflict niet ophoudt bij de frontlinie." Een van Ruttes belangrijkste taken op dat vlak wordt om politiek draagvlak te organiseren om Oekraïne te blijven voorzien van steun, nu de Oekraïense roep op westerse wapens groot blijft. Ook wil Oekraïne meer ruimte krijgen om de wapens op Russische grondgebied in te zetten. Investeren in Defensie Rutte noemde het een prioriteit dat alle landen blijven investeren in defensie. Sinds 2006 hebben de NAVO-landen afgesproken om minstens 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) te besteden aan defensie. Veel leden hielden zich daar echter nooit aan, want het was een vrijblijvende onderlinge afspraak. Na dreigende uitspraken van toenmalig president Trump en de oorlog in Oekraïne hebben steeds meer landen geïnvesteerd in defensie. Van de 32 NAVO-landen zijn er naast Nederland 22 die waarschijnlijk aan de 2 procent komen. Nog nooit haalden zoveel landen de norm. Rutte zei dat hij niet bezorgd is over de uitkomst van de Amerikaanse verkiezingen. "Ik zal samenwerken met elk van de kandidaten."

Die Muur tegen Geweld, die móest er komen, voor die tijd rustte Dirk Guichelaar niet. En die kwam er dus. „Mijn vader kon niet tegen onrecht, hij vond het verschrikkelijk dat misdaad loont”, zegt zijn zoon, Zwalastino Guichelaar. Zijn vader overleed op 18 september, op 81-jarige leeftijd.

Bijna een jaar na het bloedbad van 7 oktober is Israël een nieuwe grondoorlog begonnen: elitetroepen van de 98e divisie, inclusief commando’s en paratroepers, trokken in de nacht van maandag op dinsdag Libanon binnen. Voor een ’gerichte en gelimiteerde’ operatie tegen Hezbollah, zo klinkt het, maar de actie is met veel risico’s omgeven. Volgens het leger vinden er momenteel ’intense gevechten’ plaats met Hezbollah-strijders.

Er was sprake van de drukste ochtendspits dit jaar, laten ANWB en Rijkswaterstaat weten. Door regen en incidenten stond er dinsdagochtend meer dan 1000 kilometer file op de weg, zo blijkt uit een overzicht van de ANWB.

Drie locaties van het Etty Hillesum Lyceum in Deventer blijven vanmorgen gesloten. Aanleiding daarvoor is een mail die naar de school is gestuurd waarin wordt gedreigd met een schietpartij. Een woordvoerder van de school bevestigt tegenover de regionale omroep Oost dat er gisteren dreigmail is binnengekomen bij de school. De inhoud van die mail was zo ernstig dat direct de politie werd ingeschakeld. In het bericht, dat ook rondgaat op sociale media, staat: "Ik zal iedereen doden zonder genade en niemand sparen." De locaties Marke Noord en de locatie Zuid worden daarin genoemd als doelwit. 'Dreiging niet reëel' Eerder vanmorgen communiceerde de school al dat er "geen aanleiding is om te denken dat de dreiging reëel is". Toch blijven de genoemde locaties vanmorgen voor de zekerheid dicht. Ook de locatie Corberic blijft gesloten. Later vanmorgen wordt duidelijk of de scholen de hele dag gesloten blijven of dat de scholen nog open gaan. De school is in overleg met de politie en de gemeente.

Leerlingen van vier middelbare scholen in Deventer zijn vanmorgen naar huis gestuurd na een dreigement dat er een aanslag op VMBO De Marke zou worden gepleegd. Er gaat in appgroepen een screenshot rond van een bericht waarin gedreigd wordt met een dodelijke schietpartij. Dat meldt De Stentor.

Mark Rutte en Jens Stoltenberg staan, kort voor de machtsoverdracht, de pers te woord. Daarbij laat Rutte weten waar zijn prioriteiten gaan liggen als secretaris-generaal.

Doodsbang en zwetend. Zo omschrijven Israëlische media Sheikh Naim Qassem de nieuwe plaatsvervangend baas van Hezbollah. Hij verscheen in een video waarin hij zei dat de terreurgroep „volledig voorbereid’ is op de strijd tegen Israël.

Al-Nassr boekte op de tweede speeldag van de Aziatische Champions League een 2-1 overwinning op Al Rayyan. Cristiano Ronaldo scoorde het tweede doelpunt, nadat de eerste van het hoofd van Sadio Mané kwam. Dat vierde de Portugees niet met zijn traditionele Siuuu-kreet en bijbehorende sprong.

In Bunnik wordt vandaag een bom uit de Tweede Wereldoorlog ontmanteld door de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD). Uit voorzorg zijn zestien woningen in de omgeving ontruimd en wordt het treinverkeer tussen Utrecht en Driebergen van 10.00 tot 11.00 uur stilgelegd. In een deel van Bunnik geldt van 08.00 uur tot 20.00 uur een noodverordening. Als de vliegtuigbom is ontmanteld en afgevoerd, geeft de burgemeester het gebied weer vrij en wordt de noodverordening ingetrokken. Of dat echt tot de avond gaat duren, moet nog blijken. De bom, een Britse 500-ponder, werd in juli gevonden in de grond bij een houthandel, dankzij de oplettende historicus Henk Blok. In meerdere oorlogsdagboeken die hij in handen had, staat beschreven hoe de geallieerden de strategische locatie langs het spoor en de Kromme Rijn bombardeerden. Ontploffing Blok realiseerde zich daardoor dat er een grote kans was dat er nog steeds bommen in de grond aanwezig waren en besloot de houthandel erop te wijzen. Het bedrijf nam de waarschuwing meteen serieus en legde de werkzaamheden per direct stil. Een gespecialiseerd onderzoeksbureau werd ingeschakeld en vond eind juli de bom, die daarna direct is afgedekt en veiliggesteld door de EOD. Vandaag wordt deze ontmanteld door het ontstekingsmechanisme te verwijderen en wordt de bom naar het militair oefenterrein Leusderheide vervoerd, waar die tot ontploffing wordt gebracht.

Er werd in de scheepvaartsector al een tijdje rekening mee gehouden, maar het gaat nu echt gebeuren. Vanaf vandaag legt het havenpersoneel langs de Amerikaanse oostkust en in de Golf van Mexico het werk neer. Het is een staking waar tienduizenden medewerkers bij betrokken zijn en die een behoorlijke impact kan hebben op de wereldwijde scheepvaarthandel. De staking is aangekondigd door de International Longshoremen's Association (ILA), een vakbond die 47.000 arbeiders vertegenwoordigt. De gesprekken tussen de bond en rederijen over het nieuwe arbeidscontract liepen in juni vast. Sindsdien is er tussen beide partijen nauwelijks gesproken en dus zette de ILA de staking door. Het is voor het eerst sinds 1977 dat de bond staakt. Inflatie De havenvakbond eist een stapsgewijze loonsverhoging van 77 procent. Concreet houdt die verhoging in dat het uurtarief van de arbeiders zes jaar lang, ieder jaar met vijf dollar omhoog gaat. De ILA wil dat vanwege de stijgende inflatie. De United States Maritime Alliance, de werkgeversvereniging, is bereid om de salarissen stapsgewijs met 40 procent te laten stijgen. Een andere eis van de vakbond is dat er meer afspraken komen over de automatisering van het werk. Op die manier willen ze voorkomen dat personeel in de toekomst hun werk kwijtraakt. De staking vindt alleen aan de oostkust plaats, medewerkers aan de westkust vallen onder een andere vakbond en hebben andere voorwaarden. Het wordt spannend hoelang de havens platliggen. "Als de staking een week duurt zal de impact beperkt blijven voor de rest van de wereld, maar als het langer gaat duren zal er zeker impact zijn", verwacht Rico Luman, econoom bij ING. Bij een lange staking kunnen er problemen ontstaan met de wereldwijde containercapaciteit. "Dan kunnen containers niet meer op tijd aankomen in Azië en ontstaat er een tekort. Vooral in China zullen ze dat merken", verwacht Casper Roerade van branchevereniging Evofenedex. "Daardoor ontstaat er een probleem voor iedereen die handelt met China." Ook Luman verwacht problemen met containers. "De dagprijzen voor containers waren aan het dalen, maar die gaat waarschijnlijk weer stijgen als dit langer duurt." De staking komt bovenop de aanhoudende problemen in de Rode Zee. Door aanvallen van de Houthi's moeten schepen omvaren en zijn ze zeker tien dagen langer onderweg. Het zijn gevolgen die we ook in Nederland merken. Schepen die nu onderweg zijn naar de Amerikaanse havens moeten wachten als de staking van start gaat. "Ze blijven voor de kust voor anker liggen, omdat er niet meer gelost kan worden", zegt Roerade. "Hetzelfde geldt voor de producten die Amerika exporteert, die blijven opgeslagen." Omvaren duurt lang De verwachting is niet dat we in Nederland nu lege schappen krijgen. "Vanuit Amerika komen niet heel grote volumes aan", zegt de econoom. Het gaat met name om producten voor de industrie, zoals lasers of auto-onderdelen. Schepen kunnen omvaren naar de westkust, maar dan zijn ze weken langer onderweg. "Bedrijven hebben het misschien zien aankomen en iets meer voorraad opgebouwd, maar dit is vrij lastig te omzeilen", zegt Luman. Minder bananen In Amerika zullen de consequenties een stuk groter zijn. Vooral de industrie kan de staking direct voelen. "Dan gaat het bijvoorbeeld over de auto-industrie die minder onderdelen binnenkrijgen. De productie kan daardoor vertragen", vertelt Roerade. De verwachting is dat de meeste schappen in de winkels gewoon gevuld blijven. Er kunnen wel minder bananen en kersen zijn. Die worden bijna allemaal geïmporteerd per schip. De feestdagen lijken de dans ook te ontspringen. De staking hing al maanden in de lucht en daarom hebben bedrijven al in mei of juni inkopen gedaan, schrijft CNN. "Een staking van één dag kost drie tot vijf dagen om te herstellen. Hoe langer het duurt, hoe erger het wordt", zegt een bestuurder van de National Retail Federation, de detailhandelsbond, tegen de nieuwszender. Het is dus vooral afwachten wanneer de partijen weer om de tafel gaan zitten. President Biden kan ervoor kiezen om een wet in te zetten om de staking te beëindigen, maar Amerikaanse media schrijven dat Biden - die de vakbonden vaak steunt - niet van plan is om in aanloop naar de presidentsverkiezingen de wet in te zetten.

In Amersfoort mag vanaf vandaag niet meer altijd de houtkachel aan. De gemeente stelt een stookverbod voor houtkachels in nadat het meldingen had gekregen van bewoners dat rook huizen binnendrong. Amersfoort is de eerste grote stad met zo'n stookverbod. De gemeente wil bewoners beschermen tegen het inademen van schadelijke stoffen in houtrook en overlast voorkomen. Volgens PvdD-wethouder Johnas van Lammeren (Milieu) is het belangrijk dat "in een steeds dichtbevolktere stad als Amersfoort mensen rekening met elkaar houden". Inwoners met longaandoeningen zoals COPD en astma hebben namelijk last van houtrook en kunnen daardoor niet goed ademen. Daar hebben zij meer hinder op momenten dat er gestookt wordt. Als de zogeheten stookwijzer op code rood of oranje staat, is stoken verboden. Wanneer deze op code geel staat, is het wel toegestaan om de houtkachel aan te steken. De stookwijzer zal op rood of oranje komen te staan wanneer de kans groot is dat rook in de lucht blijft hangen, zoals bij vochtig weer of wanneer er weinig wind is. Niet direct een boete Alleen bij een melding van ongeoorloofd stoken gaat de handhaving bij een overtreder op bezoek. Als er gestookt wordt bij code rood of oranje, maar de buren onderlinge afspraken hebben gemaakt over het stoken, handhaaft de gemeente niet. De maatregel is daarom volgens de wethouder vooral bedoeld om mensen te helpen als ze er onderling niet uitkomen. Een melding van een overtreding kunnen inwoners doen bij de stookwijzer, waarna de gemeente op bezoek gaat bij de houtstoker. In eerste instantie wordt dan uitgelegd waarom de maatregel bestaat en volgt niet meteen een boete. Als er meer meldingen komen en de houtstoker niet stopt met stoken, kan een boete worden uitgeschreven van tussen de 400 en 800 euro. Er zijn nog vragen over de juridische haalbaarheid van de maatregel. Van Lammeren denkt dat het verbod "het bij een rechterlijke toetsing wel haalt" door de nieuwe omgevingswet, maar erkent dat Amersfoort vooroploopt met dit stookverbod. "Ik verwacht wel dat er meer gemeentes zullen volgen", zegt hij. Nieuwsuur maakte eerder deze video over overlast door houtrook en een eventueel stookverbod:

NAVO-chef Jens Stoltenberg draagt de macht officieel over aan Mark Rutte. Dit gebeurt in een speciale vergadering met de NAVO-ambassadeurs van alle lidstaten.

Dinsdag wordt oud-minister-president Mark Rutte aangesteld als secretaris-generaal van de NAVO. Het was nog een tijdje spannend voor de voormalig premier, omdat niet alle NAVO-landen zich direct achter hem schaarden.

Het slipje dat haar man in coronatijd kreeg opgestuurd, betekende voor Claire van Beek van Moodies de start van haar ondernemersavontuur. „Ik dacht meteen wat een gaaf product is dit.”

De prijsstijgingen van goederen en diensten blijven bovengemiddeld hoog. De inflatie kwam in september uit op 3,5 procent, slechts een tiende lager dan een maand eerder. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De prijsstijgingen waren het hoogst in de categorie voedingsmiddelen, dranken en tabak. Gemiddeld is die categorie 6 procent duurder dan een jaar geleden. Diensten werden 5,6 procent duurder, energie was juist goedkoper dan een jaar eerder. Gedetailleerde cijfers over de prijsstijgingen maakt het statistiekbureau volgende week bekend. Europese inflatie lager Nederland is een van de landen in de eurozone met de hoogste inflatie. De Europese Centrale Bank is tevreden dat in de eurozone gemiddeld de inflatie zakt richting de 2 procent. De afgelopen jaren verhoogde de centrale bank de rente om de inflatie te bestrijden, maar de laatste maanden is de bank de rente juist aan het verlagen, omdat het probleem van de hoge inflatie binnenkort voorbij zou zijn. De centrale bank verwacht dat de inflatie het komende jaar verder gaat zakken.

De regen en diverse ongelukken leiden tot lange files op de Nederlandse snelwegen. Rond 08.00 uur meldde de ANWB meer dan 1000 kilometer file. Daarmee verloopt de ochtendspits een stuk drukker dan anders. De grootste drukte wordt tussen 08.00 uur en 09.00 uur verwacht. Het drukst is het op de wegen rond Rotterdam. Op de A15 richting Europoort zijn door werkzaamheden minder rijstroken beschikbaar. Op andere wegen rond Rotterdam zijn verschillende ongelukken gebeurd. Daardoor staat onder meer op de A29 richting Rotterdam een lange file bij Oud-Beijerland. Ook op de A2 richting Utrecht en de A27 naar Gorinchem staan lange files. De ANWB zei gisteren al een drukke ochtendspits te verwachten. Een overzicht van alle files en werkzaamheden vind je hier.

Zonnepanelenstroom in een thuisbatterij opslaan om op een gunstiger moment te verkopen of goedkoop zelf te verbruiken blijft voor veel huishoudens uit beeld. Het nieuwe kabinet ziet weinig in subsidiëring van zulke nog relatief dure thuisaccu’s.

"Gerrie, zul je bij mamma blijven en niet stout wezen hoor, want ik ben weer gauw thuis", staat op het briefje dat Bartus Lubbersen eind 1944 nog snel uit de trein op weg naar Duitsland gooide. Maar hij kwam niet meer thuis. Bartus kwam op 19 december datzelfde jaar om in concentratiekamp Neuengamme. Vandaag is het tachtig jaar geleden dat de Duitse bezetter in het Gelderse dorp Putten een grote razzia hield. Bartus en meer dan 600 andere mannen werden opgepakt en uiteindelijk afgevoerd naar concentratiekampen in Duitsland. Slechts 48 mannen kwamen na de oorlog terug. De razzia op 1 oktober 1944 was een wraakactie voor een aanslag die het verzet in de nacht daarvoor had gepleegd op een auto van de Wehrmacht, aan de rand van Putten. Een Duitse officier en een verzetsman kwamen daarbij om het leven. Bartus werkte als garagehouder in Putten en was een vrolijke man, weet zijn inmiddels 89-jarige dochter Gerrie Zeegers-Lubbersen nog. Zij - enig kind - speelde vaak in de garage als hij auto's repareerde. "Hij zong dan. Het was een fijn gezin, we hadden het goed. In één klap is dat weg, hè." De 9-jarige Gerrie voelde wel dat er iets mis was toen er op 1 oktober aan het begin van de middag een Duitser voor de deur stond. Bartus, zijn vrouw en dochter moesten mee, net als veel andere gezinnen in het dorp. "We moesten mee om een persoonsbewijs te laten zien. Als je thuisbleef, werd je doodgeschoten." "Ik weet nog dat mijn vader warme kleren aantrok, een coltrui. Ik snapte niet wat er ging gebeuren." De mannen werden verzameld in de school, de vrouwen en kinderen in de kerk ernaast. "Ik liep tussen mijn ouders in, en werd met een geweerkolf van mijn vader afgehaald." Met haar moeder ging Gerrie de kerk in, waar soldaten met mitrailleurs rondliepen tussen de huilende moeders en kinderen. "Ik verstond geen Duits natuurlijk, het was heel angstig." Toen het donker werd, mochten de vrouwen en kinderen naar huis, op voorwaarde dat ze de volgende dag zouden terugkomen met eten voor de mannen, die wel werden vastgehouden. Met alle andere vrouwen moesten Gerrie en haar moeder de volgende dag in een grote kring op het kerkplein staan. "Ik weet nog precies waar ik stond. We moesten het eten afgeven, en er werd gezegd dat we voor 16.00 uur het dorp uit moesten zijn." In de uren daarna staken Duitse soldaten meer dan honderd huizen in brand. Gerrie en haar moeder vluchtten met de buurvrouw en haar kinderen naar Ermelo, een paar kilometer verderop. Daar brachten ze met dorpsgenoten de nacht door op de grond van een grote boerderij. De volgende dag gingen Gerrie en haar moeder terug naar Putten. "Kijken of het huis er nog stond. Dat was gelukkig zo." Naar kamp Amersfoort Ondertussen was Gerries vader met de andere mannen afgevoerd naar kamp Amersfoort. Haar oma, de moeder van Bartus, was een van de laatsten die hem in Putten zagen. "Zij woonde aan de stationsstraat, keek uit het raam en zag hem daar lopen met de andere mannen. Dat was natuurlijk een hele shock." De rest van de oorlog hoorden Gerrie en haar moeder niks. Een paar dorpsgenoten ontdekten na de bevrijding dat de mannen waren omgekomen in kampen. Op 10 mei 1945 maakte de dominee dat bekend in de kerk. "Iedereen moest huilen. Mijn tante lag overstuur op de grond, haar man was ook weggevoerd." Uit documenten bleek later dat Bartus na de razzia nog maar twee maanden geleefd had. Na zo'n twee weken in kamp Amersfoort was hij op transport gezet naar Neuengamme. Daar was hij volgens de overlijdensakte op 33-jarige leeftijd overleden aan een longontsteking. Het briefje voor zijn dochter had Bartus onderweg naar Neuengamme bij Oldenzaal uit de trein gegooid. Gerrie en haar moeder kregen dat pas na de bevrijding. "Echt een lief briefje, dat is me wel dierbaar." 'Nare maand' Tachtig jaar later is oktober voor Gerrie "nog altijd een nare maand". Ze vindt het moeilijk dat haar vader geen eigen graf heeft. Voor de omgekomen Puttense mannen is er in Neuengamme alleen een gedenksteen. Daarom besloot Gerrie twintig jaar geleden, toen haar moeder overleed, om ook de naam van haar vader op de grafsteen te zetten. "Nu heeft hij weer een naam."

De nieuwste film met de Amerikaanse actrice Demi Moore (61), The substance, is een meesterwerk. Althans, volgens de recensenten met een sterke maag die erin slaagden de satirische horrorfilm uit te zitten. Tal van kijkers hebben al misselijk de bioscoopzaal moeten ontvluchten. Goede pr voor nieuwsgierige sensatiebakken of een afknapper?

Bij een steekpartij in een supermarkt in Shanghai zijn drie mensen doodgestoken. Ook zijn vijftien mensen gewond geraakt, meldt de politie van de Chinese stad. De gewonden zijn niet in levensgevaar. Kort na de steekpartij werd een 37-jarige man opgepakt. Volgens de politie had hij financiële problemen en was hij naar Shanghai gekomen om zijn woede te uiten. De aanval was in een buitenwijk van Shanghai aan de vooravond van de Nationale dag van de Volksrepubliek China. Het is vandaag precies 75 jaar geleden dat de Volksrepubliek is opgericht. Vanwege die feestdag hebben veel Chinezen een week vrij.

Borstkanker is slecht zichtbaar op röntgenfoto’s van vrouwen met dicht borstweefsel. Deze groep heeft een grotere kans om ziek te worden, maar wordt hier niet van op de hoogte gebracht. Terwijl een aanvullende MRI-scan de oplossing kan zijn, wordt dat deze vrouwen níet verteld. Amy-Jane Gielen vindt dit een kwalijke zaak en maakt zich via deze open brief hard voor meer openheid en onderzoek.

Kamerleden en tech-experts spreken zich opnieuw kritisch uit tegen Europese plannen om appverkeer tussen burgers te scannen op beelden van seksueel kindermisbruik. De Europese ministers van Justitie spreken volgende week over een nieuw voorstel om populaire berichtendiensten als WhatsApp en Signal te verplichten om dergelijk materiaal te detecteren. Nederland was altijd tegenstander van zo'n verplichting, omdat die een te grote inbreuk op de privacy zou zijn. Ons land hoorde daarmee in Europa bij een blokkerende minderheid. Maar nu ligt er een nieuw voorstel vanuit Hongarije, dat op dit moment EU-voorzitter is. Het kabinet-Schoof wil vandaag beslissen of het nu toch met deze wetgeving gaat instemmen. Afgelopen vrijdag sprak de ministerraad al over het onderwerp, maar toen kwamen de bewindslieden er niet uit. "We willen allemaal kindermisbruik aanpakken, maar tegelijkertijd willen we niet dat grondrechten worden geschonden", zei minister Van Weel van Justitie na afloop. "Hoe doe je dat met versleutelde berichtendiensten? Dat is geen makkelijke discussie." Van Weel denkt dat het kabinet er vandaag wel uitkomt. "Tijdsdruk helpt altijd en we moeten woensdag een standpunt innemen." Woensdag is er Europees vooroverleg, waarbij de lidstaten hun positie duidelijk moeten maken. Tegenstanders vrezen dat het nieuwe kabinet voor het aangepaste voorstel gaat stemmen en waarschuwt het kabinet in een brief. "De overheid kan straks meelezen in ons appverkeer, dat gaat gewoon te ver", zegt Kamerlid Kathmann (GroenLinks-PvdA). "Daarmee staan de grondrechten en cyberveiligheid van alle Europeanen op het spel." De brief is ook ondertekend door Kamerleden van D66 en SP, anti-misbruikorganisatie Offlimits en diverse cybersecuritybedrijven als Cyberveilig Nederland. "Het voorstel stort verdachtmaking uit over alle Europeanen en bouwt een achterdeurtje in om mee te kunnen lezen in privégesprekken", staat in de brief. "In de fysieke wereld scheur je zonder verdenking andermans post ook niet open." Tot nu toe was Nederland dus onderdeel van een blokkerende minderheid in Europa, samen met landen als Duitsland en Italië. Nu het Nederlandse kabinet overweegt om toch voor het voorstel te stemmen of zich van stemming te onthouden, kan dat de doorslag geven voor een meerderheid. 'Meer mensen voor zedenpolitie' Maar volgens de briefschrijvers is het Europese voorstel niet effectief. Het zal veel meldingen opleveren die vervolgens op een grote stapel komen te liggen, omdat de politie al te weinig personeel heeft. "Willen we echt kinderen helpen die misbruikt worden, zorg er dan voor dat de zedenpolitie meer mensen krijgt en dat de hostingbedrijven die kinderporno online zetten worden gepakt." Het Europese voorstel zit nog in de oriëntatiefase. Als het voorstel volgende week genoeg steun krijgt onder de ministers van Justitie, gaat het daarna nog naar het Europees Parlement.

Terwijl de inflatie in veel andere eurolanden in september tot onder de 2% is teruggevallen, kwam deze in Nederland op een nog altijd hoge 3,5%. Dit meldt het CBS.